නෙළුම් පොහොට්ටු

පෙරදා ගෙන ආ නෙළුම් පොහොට්ටු කළඹෙහි සෙවණැල්ල බිත්තියෙහි වැටී ඇත. වඩාත් පුළුල්ව ඇති සෙවණැලි කොටස්, ඉන් මලක් දෙකක් පිපෙන්නට වෙර දරන බව කියා පායි. මගේ නෙත් ඉබේම මල් කළඹ වෙත යොමු වෙයි. සෙවණැල්ලෙහි ඇති මල් එකම වර්ණයකින් යුතු වුවද, සැබෑ මල් එසේ නොවේ. පිපීගෙන එන මල් වඩාත් සුදු පැහැතිය. තවමත් නොපිපී ඇති මල්, පලා පැහැ පතින් වටව ඇත. පෙරදින සවස, නෙළාගත් විගසම මේ මල් එකිනෙක හා සමාන වූ බැව් මට සිහි වේ.

වැව, සන්ධ්‍යාව ගත කිරීම පිණිස විවේකී පරිසරයක් සැපයීය. නිසංසල වැව් තලයේ ඈතින් කඩොලාන තුරු සමූහයෙකි. එහි සිට ඝනව විහිදුණු නෙළුම් යාය, ඉවුරට ආසන්න වත්ම තුනී වෙයි. වඩාත් නිදහස්ව වැඩෙන නෙළුම් පත් ජල තලය මත සැරිසරන්නේ නටුවෙන් මිදී ඇතුවාක් මෙනි. ඉවුර අසබඩ පඳුරු තුළින් කුරුළු හඬ නැගෙයි.

විනෝදය පිණිස මසුන් අල්ලන්නන් කිහිපදෙනෙක් ඉවුරේ සිටියහ. පාන් කැබැලි අමුණන ලද බිලී පිති දියට විසිකොට ඔවුහු නිසොල්මන්ව බලා සිටියහ. ඔවුන්ගේ සගයෙක් ජීවිතාරක්ෂක කබායක්ද පැලඳ ඈත ඉවුරේ රඳවන ලද ඔරුවෙක සිටියේය. ඔහු අතද බිලි පිත්තක් විය.
තවත් එබඳුම කුඩා ඔරුවෙක නැගී, නෙළුම් වනය පීරමින් සිටි අනෙකා දිය මත දිවියට වඩාත් හුරු වූවෙකැයි සිතිය හැකි විය; ඔහු ජීවිතාරක්ෂක කබායක් තබා කමිසයක්වත් හැඳ නොසිටි හෙයිනි. නෙළුම් කොළ අතරින් සීරුවට ඔරුව හසුරුවන ඔහු මල් නෙළමින් සිටියේය.

ඉවුරෙහි තැනින් තැන බංකු ඇත. අපිදු එක් බංකුවෙක හිඳගෙන, ආහාර මළු දිග හැරියෙමු: රෝස් පාන්, පරිප්පු වඩේ, කට්ට සම්බල්, වඩේ කඩෙන් දෙන ලද සුදු පැහැති දියාරු සම්බලය හා උම්බලකඩ පැකට්ටුවක්ද එහි විණි. අප නොදැනුවත්වම අපගේ කතාබහ පරිසරයේ සන්සුන්කම අඩු කරන්නට ඇත. මසුන් මරන්නන් අප දෙස හොරැහින් බලමින්, වෙනත් තැනකට පියමන් කළහ. අපි පාන් කැබලි මසුන්ට විසි කළෙමු.
"ඔරු පදිමුද?"
"කීයක් ගන්නවද දන්නෙ නෑ."
"ඔයාට පීනන්ඩ පුළුවන්ද?"
"මටනං බෑ."
"මටත් බෑ."
"මටත් බෑනෙ."
"මෝටර් බෝට්ටු නෙවෙයි නේද තියෙන්නෙ?"
"අපිමද දන්නෑ පදින්ඩ ඕන."

අප සිටි තැන ඉවුරෙහි ඔරු තොටුපොළකි. කුඩා ලී නිවස්නයක් ජල තලය මතට විහිදෙන පරිදි නිමවා ඇත. එහි ගොඩබිමට යා වෙන කොටස ලී වැටක් සහිත තට්ටුවකි. ඒ දෙපසින් ජල මට්ටමට වඩාත් ආසන්නව, ඔරුවට නැගීම හා ඉන් බැසීම පිණිස සකසන ලද ලී අට්ටාල දෙකකි. වම් පසින් වූ අට්ටාලය මත යටිකුරු කරන ලද ලී ඔරුවකි. කෑම අවසන් කළ අපි මේ ඔරු කඳ මත අසුන්ගෙන, වැව් සිරිය නැරඹීමු. මල් නෙළාගත් ඔරුව මේ වනවිට ගොඩට වුත් තිබිණි. මල් නෙළන්නා කුටිය සහිත තට්ටුව මත වූ කුඩා අසුනෙහි අපට පිටුපා හිඳ සිටියේ, ලී වැටෙහි දෙපසට දෑත් විහිදාගෙනය. දෙවනුව ගිය තැන මසුන් අඩු නිසාදෝ නැවත පැමිණි මසුන් මරන්නෝ, අනෙක් ලී අට්ටාලය අයිති කරගත්හ.

නොයෙක් වල්පල් කියවමින් සිටි අපේ කතාබහ සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන පරිදි දේශපාලනයට පිවිසීමට වැඩි වේලාවක් ගත නොවීය. අරූගේ හා මුගේ වැරදිවලින් අනතුරුව අපගේ ඡන්ද ප්‍රතිපත්ති සාකච්ඡා විණි.
"මමනං එකම එක සැරයයි ඡන්දෙ දෙන්ඩ ගියෙ. ඒ .......ට ...... හින්දා."
"මමත් ඒ හින්දා එයාට ඡන්දෙ දුන්නා. ඒත්......."
"බලන්ඩ දැන් ....."
"ඒක තමයි, ඡන්දෙ දෙන්ඩ කෙනෙක් නෑ දැං.."
"මං කරන විදිහට කරාම ඉවරයි." මම මගේ ඡන්ද ප්‍රතිපත්තිය පැහැදිලි කළෙමි. "මංනං ඡන්දෙ දෙන්නෙ ලස්සන අයට."
"ආ, එහෙනං ඔයා ඡන්දෙ දෙයි අහවලාට, නේද?"
අහවලාගේ නම ඇසෙත්ම මල් නෙළන්නා ක්ෂණිකව හැරී අප දෙස බලනු මම දිටිමි. මා අසුන් ගෙන සිටියේ ඔහුගෙන් වඩාත් ඈත කෙළවරෙහිය.
"එයාට ඡන්දෙ දෙනවා තමයි. මිනිහා ලස්සනයිනෙ. ඇයි ඕගොල්ලො ඡන්දෙ දුන්නෙ ගිය සැරේ අහවලීට."
"මං ගිය සැරේ ඡන්දෙ දැම්මෙ නෑ. හැබැයි අපෙ අම්මලනං අර අනික් අහවලීට ඡන්දෙ දුන්නා."
"ඊයා!"
මල් නෙළන්නා නැවත හැරී නොබැලුවද, ඔහු වඩාත් උනන්දුවෙන් අපේ කතාබහට සවන් දෙන බව මට හැඟිණි. අපේ කතාබහ මඳකට ඇණහිටියේ එතැන නවතන ලද රියකින් වරින් වර නලා ශබ්දය නැගෙන්නට වූ හෙයිනි. රියෙහි ආ වැඩිමහලු පුද්ගලයා සිය මල් ඇණවුම භාර ගනිමින් සිටියේය. රිය තුළ සිටි කුඩා දරුවෙක් ඒ අතර සිය නිදහස භුක්ති විඳියි.

බාධාවෙන් අනතුරුව අප ඇදගත් මාතෘකාව අපේ තෙවැනි සගයාට එතරම් හුරු විෂයයක් නොවූයෙන්දෝ, ඔහු මල් නෙළන්නා වෙතට ඇදිණි. ඔහු එසේ ගිය බවක්වත් මා දුටුවේ මඳ වේලාවක් ගතවීය. ඔරු ගමන්වල විස්තර විමසීමට ඔහු යන්නට ඇතැයි මම අනුමාන කළෙමි. මල් නෙළන්නා බොහෝ ලෙන්ගතු  විලසින් ඔහු හා දොඩමළුව සිටියේය. අපිදු, අපේ කතාබහෙහි (එනම් කාටදෝ බැනීමෙහි) ගැඹුරටම බැස්සෙමු.

"ඒ මල්ලි පොළොන්නරුවෙ." අපේ සගයා පසුව අපට විස්තර කළේය. "මේක අහවලාගෙලු; මේගොල්ලන්ට අච්චරක් ගෙවනවලු; මෙතන අරවයි මේවයි තියෙනවලු; ඔරුවෙ යන්ඩ හතරදෙනෙක්ට මෙච්චරක් ගන්නවලු..."

ඔරුවෙහි යාම පිණිස ඒ වේලායෙහි අපට ලොකු උනන්දුවක් නොවීය. සන්ධ්‍යා අඳුර කෙමෙන් පැතිරෙමින් තිබිණි. අහසෙහි වලාකුළු තත්පරයක් පාසා විවිධ පැහැයන්ට හැරෙන අයුරු බැලීම වඩාත් ප්‍රියජනක විය.
"අන්න අර වලාකුළ පූසෙක් වගේ. අර.. බුෂි වල්ගෙ.."
"චික් උගෙ පස්ස ලොකු වැඩි."
"ඌ කුරුමාණම් අල්ලනවා වගේ."
"අර වලාකුළ ඉබ්බෙක් වගේ..."

නැවත ඔරුවෙහි නැගුණු මල් නෙළන්නා දියඹට ඇදුණේ මෙවේලායෙහිය. එනිසා අපේ අවධානය ඔහු කෙරෙහි යොමු විය.
"අච්චරක් හම්බෙනවනම් මාසෙකට හොඳයිනෙ. කරදරේකුත් නෑනෙ."
"සෙනසුරාදට ගොඩක් සෙනගලු. එතකොට අමාරු ඇති."
"ඒ වුණාට ඉතින් අපිට වගේ කාගෙන්වත් බැණුම් අහන්ඩ, උදේ නැගිටින්ඩ එහෙම නෑනෙ. හිතන්ඩ ලොකු දේවල් නෑ; නඩු නෑ; වාර්තා හදන්ඩ නෑ; ඔලුව මහන්සි කරන්ඩ නෑ..."
"ඇඟට මහන්සිය තමා."
"මිනිහා ඉතින් ඕක පුරුදු වෙන්ඩ කරනවා නෙවෙයිනෙ. දැක්කනෙ මෙතනින් ගිය ඉක්මණ."
"අපි එක දවසක් ඕක පදිනවා වගේ නෙවෙයිනෙ, මිනිහට අමාරුවක් නැතුව ඇති හැමදාම කරනකොට."
"ඒත් නෙළුම් කොළ අතරෙ පදිනකොට අමාරුයි. අර බලන්ඩ..."
"නෙළුම් කොළ අතරෙ පදිනකොට පදින්ඩ ඕනෙ විදිහක් තියෙනවා. ඔය කොළේ හැඩෙන් හිතා ගන්ඩ ඕන දණ්ඩ තියෙන අත. එහෙම නැතුව නිකම් එහෙ මෙහෙ කරන්ඩ ගියොත් දඬුවල පැටළෙනවා. එතකොට තමයි අමාරු."

අපි මල් නෙළන්නා දෙස බලා සිටියෙමු. ඔහු නෙළුම් යාය මැදින් වඩාත් සෙමෙන් ඔරුව හැසිරවීය. යා යුතු දිශාවට එක එල්ලේ නොයා, නෙළුම් කොළ ප්‍රවේශමෙන් එහා මෙහා කරමින්, සිය මග පාදා ගත්තේය. ඔහුගේ කෙසඟ සිරුරද, හබලද, ඔරුවද එකම ඒකකයක් බඳුය. නෙළුම් යාය නොතළා, වැවෙහිම කොටසක් බවට පෙරැළී ඔහු යාත්‍රා කරන සැටියෙකි.
ඔහු, ඔහුගේ කලාව නිසියාකාරව දන්නෙකි.

නැවතත් අහසෙහි වර්ණ අතර සිරවුණු අපි, අඳුර බෝවත්ම, එතැනින් නික්ම යාමට මගට පිවිසුණෙමු. මගට බට අප පසුපස නගන හඬක් නිසා, අපි නැවතී හැරී බැලීමු.

මල් නෙළන්නා මේ දැන් නෙළා ගත් නෙළුම් පොහොට්ටු කළඹක් අතැතිව, සිනාසිසී අප වෙත දිව එමින් සිටියේය.
"මල්..."
මම නෙළුම් කළඹ අතට ගත්තෙමි.
"සල්ලි එපා." ඔහු සිනාසෙමින්ම කීය.
"අපි එන්නම් ආයෙ දවසක, ඔරු පදින්ඩත් එක්ක."

 

නෙළුම් පොහොට්ටු.... ඒවා නෙළූ දෑත් අයිති මිනිසා මෙනැයි මට සිතේ. ඒවා පිවිතුරු බව සංකේතවත් කරන සුදු පැහැයෙන් යුතුය. බඳුනෙහි ඇති දිය උරාගෙනදෝ, තවමත් පොහොට්ටු සියල්ල ප්‍රාණවත්ව පවතී. ඇතැම් පොහොට්ටුවක් පිපෙන්නට වෙර දරයි. එහෙත් දියෙහි නිසි පෝෂණයක් නැති හෙයින්, එකදු පොහොට්ටුවක් හෝ මුළුමණින් පිපේදැයි අවිනිශ්චිතය. හෙට හෝ අනිද්දා, නොපිපීම ඒ මල් පරවනු ඇත.