නමෙහි ඇත්තේ කිම?

නමෙහි ඇත්තේ කිම?
අප රෝසයයි කියන මල
අන් කවර නමකින් ගත
මිහිරි සුවඳම පතුරයි.


අවාසනාවකට මෙන් මේ හුරුබුහුටි කවිය කවුරුන් අතින් ලියවුණක්ද, කොතැනක තිබී කියවූවාදැයි මට අමතකය. මතක තරමින් එය බුදු වදනක පරිවර්තනයකි.

යොදන නම අනුව මලෙහි ස්වභාවය වෙනස් නොවෙන බව පැහැදිලි කරලන්නට ගෙතුණු පද වැල, සත්‍යය ඇති සැටියෙන් දකින ලෙසින් ඉල්ලා සිටී.

එසේ ඉල්ලා සිටීමට සිදුව ඇත්තේ, යමක් ඇති සැටියෙන් නොව, වෙනස් ආකාරයකින් දැකීමට අප හුරුව ඇති නිසාවෙනි.

නමෙහි ඇත්තේ කිම?

වචනයක් පමණෙකි. හඳුනාගැන්මෙහි සළකුණක් පමණෙකි. නමුත් අපි හඳුනාගැනීමෙන් නොනවතිමු. ජීවත් වීමෙන් අප ලද අත්දැකීම් අනුසාරයෙන්, ඒ නම වෙනස්ම අත්දැකීමක් කරගන්නට අපි පෙළඹෙමු.

නමක් ඇසුණු කල්හි, අකුරුවලින් ඔබ්බට සිත මෙහෙයවන අපි තවත් බොහෝ තොරතුරු අනුමාන කරමු:
කුමන ජාතියකට අයත්ද?
කුමන ප්‍රදේශයක අයෙක්ද?
කුමන කුලයට අයත්ද?
ස්ත්‍රීපුරුෂභාවය කුමක්ද?
කුමන යුගයකට අයත්ද?
කුමන සමාජ තරාතිරමකට අයත්ද?
දෙමවුපියන්ගේ අධ්‍යාපන මට්ටම කෙබඳුද?
දෙමවුපියන්ගේ සමාජ අවබෝධය කෙබඳුද?
දෙමවුපියන්ගේ දේශපාලන මතවාදය නොහොත් ආගමික විශ්වාසය කෙබඳුද?
නම අයත් පුද්ගලයා කෙරෙහි නම තැබූවන් තුළ වූ බලාපොරොත්තු කවරේද?

අර්ථය සමාන වන මුත්, චන්ද්‍රාවතී සඳාගෙන්ද, සඳා චාන්දනීගෙන්ද වෙනස් වන්නේ එහෙයිනි.
නාමයේ රූපය අනුව, අපි තව බොහෝ දේ අනුමාන කරමු. "මම මෙලෙස අනුමාන කරන්නෙමි"යයි අප නොසිතන බව සැබෑය. නමුත් නම කියවන, අසන ඇසිල්ලෙකින් මේ හැඟීම් සමුදාය සිතෙහි හට ගනී.

එතැන් සිට අප පුද්ගලයා දෙස බලනුයේ අර අකුරුවලට හසු නොවුණු තොරතුරුද යටිසිතෙහි දරාගෙනය.
සීතා අප සිතෙහි ඇති කරන හැඟීම, බියට්‍රිස් විසින් ඇති කෙරෙන හැඟීමම නොවේ.

ඒ එක් පැත්තකිනි.

ලියැවිල්ලක නමක් දකිනවිට අපි සිතින් ඒ නම කියවමු. සිතින් උච්ඡාරණය කෙරෙන මේ නම, අපටත් නොදැනීම අපේ සිතට බලපෑම් කරයි. ඇතැම් නමක්, පසුබිමෙහි ඇති වචන සමග පෑහී, එතුළම ගිලෙයි. තවත් නමක් පසුබිමින් වෙන්ව නැගී අපේ අවධානය ඉල්ලා සිටී. තවත් නමක් පසුබිම හා පෑහෙනු නොහැකිව සැඟවෙයි.
කුමාරි, සමිත, ප්‍රියන්ති වැනි නම් අතර ඇන්ජලා මෙනි; ශානිකා, ප්‍රබෝධ, මනෝජ් වැනි නම් අතර කිත්සිරි මෙනි.

පසුබිමෙහි ඇති කථාව හා පෑහී, එහිම ගිලෙන නමක් නිසා, කියවන්නාගේ අවධානය කථාවෙහි පැතිරෙයි. නොඑසේව, පසුබිමට ඉහළින් ඉස්මතු වෙන නමක් නිසා චරිතයට වැඩි අවධානයක් යොමු වෙයි. පසුබිමට අනුචිත හෙයින් යට ගිය නම අපට පහසුවෙන් අමතකව යා හැකිය.

ඒ තවත් පැත්තකිනි.

මට නොපෙනෙන පැතිද තව බොහෝ ඇතුවාට සැක නැත.



කරුණු මෙසේ හෙයින් වචන බොහෝ ගණනකින් කිව යුතු දෙයක් ඇඟට නොදැනීම සිතට දැනෙන්නට සැලැස්වීමේ හැකියාවක් නමකට ඇත.

කෙටියෙන් කිවහොත්, ශානිට සරා විය නොහැක.