මාළු

ඒ ත්‍රිකුණාමළය ආසන්නයේ වූ කුඩා වැවකි. වැව් කණ්ඩියේ සිට ඈතට විහිදෙන කුඹුරුවල ලා ගොයම් සෙමින් සැලේ. වැව් තලාව පිස එන සුළඟ සුව දනවයි. ආගන්තුකයින් වූ අපි සෙමෙන් ගමන් කරමින් සිටියෙමු.

අප ඉදිරියට ආ කුඩා කොළු රෑනකි. ඔවුන් අත බිලි පිති කිහිපයක් හා මළුද විය. විමසුම් සහගත බැලුම් දෙපසට හුවමාරු විණි.

ඔවුන් පසු කර ඉදිරියට ඇදෙන අපට තවත් බටු ඇට කොල්ලන් දෙදෙනෙක් හමු විය. ඔවුන් අතද බිලි පිත්තකි.
මද්දහනේ මුළු ගමේම කොල්ලන් මාළු බෑමට යන සෙයකි.

වැව් බැම්ම ඔස්සේ ඇදුණු වැලි පාර, වැවෙන් ඈත්ව ගම දෙසට හැරෙන සන්දියෙහි අපි නැවතුණෙමු. එතැන තරමක තණ බිස්සකි. වැව දෙසට බෑවුම් වෙන පටු අඩි පාරකි. ඒ දිගේ පහළ බසින අප ඉදිරියට ආවේ මේ දැන් අල්ලා ගත් මාළු කිණිත්තක් අතින් ගත් සෙබළුන් දෙදෙනෙකි. ඔවුහු හොර බැල්මක් හෙළා අඩියට දෙකට අප පසුකොට ගියහ.

අඩි පාර කෙළවර වූයේ ගල් තලාවකිනි. එය තරමක ගල් පව්වකින් ආවරණය වෙයි.

අප දිවා ආහාරය ගන්නේ මෙතැනය.

කතාවත් සිනහවත් මැද ආහාරකිස නිම කළ අප තවත් සුළු මොහොතක් එහි රැඳී සිට පාරට පැමිණියෙමු. පාර දිගේ අප දෙසට එනුයේ දෙවනුව අපට හමු වූ ළමයින් දෙදෙනාය. ඔවුන් අත කැඩුණු බිලිපිත්ත වෙයි. එහෙත් අනෙක් මල්ල නැත. අල්ලා ගත් මාළුවෙක්ද පෙනෙන්නට නැත. අතිනත අල්ලාගෙන පිය නගන ඔවුන්ගේ ගමන අප දුටු කල තරමක් බාල විය.

 
"අහන්න දෙයක් නෑ. අර අනික් කොලු රෑන මුන්ට ගහලා, ඇම උදුර ගන්න ඇති." ඉසව්ව පළපුරුදු ඉෂාන් කීය.

"ඔව් ඔව්. ඒක තමයි වෙන්න ඇත්තෙ."

පොඩ්ඩන් දෙදෙනා හොරගල් අහුලමින් අප පසු කර යාමට එති. අපි ශ්‍රී ලාංකීය ක්‍රමයට කතාව ඇරඹුවෙමු.

"පුතාලා මාළු බාන්න ගියාද?"

ඔවුන් බලාපොරොත්තු වූ වින්නැහියම වුණාක් මෙනි. එකට බැඳුණූ දෑත් තවත් දැඩි විණි.

"ඔව්."
"ඉතින් කෝ මාළු?"
"අල්ලන්න බැරි වුණා."

දිගටම පිළිතුරු දෙන්නේ වඩාත් උසැති කොල්ලාය. අනෙකා දෙගිඩියාවෙන් බිම බලාගෙන සිටී.

"අරගොල්ලො ඇම උදුර ගත්තද?"
"ඔව්."
"ඉතින් දැන් මොකද කරන්න යන්නෙ?"
"මුහුදු යනවා."

එය අප බලාපොරොත්තු නොවූ පිළිතුරකි. මුහුදු යන්න? මේ අඩි හතරක් උස නැති බටු ඇට කොල්ලො?

"කොහොමද මුහුදු යන්නෙ?"
"ඔරුවල."
"කලින් ගිහින් තියනවද?"
"ඔව්."
"කාත් එක්කද?"
"ඔරු තියනවා. ඒගොල්ලො එක්ක යනවා."
"ඕගොල්ලන්ව එහෙම එක්ක යනවද ලොකු මිනිස්සු?"
"ඔව්."
"ගෙවල්වලින් දන්නවද?"

එය අමතර පැනයකි. එහෙම ගෙවල්වලින් දැන ගැන්මක් අවශ්‍ය කුමකටද යන වග ඔවුනට නොතේරෙන සෙයකි.

"පුතාගෙ නම මොකක්ද?"
කොල්ලා දෙතුන් පාරක් හිතා උත්තර දුන්නේය: "මගෙ නම රාජ්. මෙයා ඇන්ටන්."

ඇන්ටන් තමන්ට වඩා අඟලක් දෙකක් උස රාජ්ගේ සිරුරට මුවා වීමට වෙර දරයි. රාජ්ද සිටිනුයේ ලොකු හදිසියකිනි. එහෙත් ඒ හදිසිය ඔවුන් විමසුමට ලක් කරන වැඩිහිටියනට නැත. සොල්දාදුවන් වූ අපේ සගයින් දෙදෙනා ඔවුනට හුරු පුරුදු ආකාරයේ සංවෘත ප්‍රශ්න විමසුමකට කොල්ලන්ව ලක් කරති. ඒ ක්‍රමයෙන් තොරතුරු ලබා ගැනීම අපහසුය.

"දෙන්නා යාළුවොද?"
"නෑයො."
එහෙම නෑදෑකමක් මුහුණුවලින් නොපෙනේ.
"මේ පහළ ගමේද?"
"මම මෙහෙ. මෙයා වවුනියාවෙ."
"ඉතින් ගෙදරින් දන්නවද ඔහොම ඕගොල්ලො මුහුදු යන බව?"
"එයා දෙමළද?"

එකවර ප්‍රශ්න දෙකක් යොමු විණි. දෙකම බැරෑරුම්ය. සිවිල් ඇඳුමින් සැරසී සිටියද අපේ සගයින් දෙදෙනාගේ සොල්දාදු පෙණූම සැඟවීම අපහසුය.

"අපි දෙන්නම සිංහල." රාජ් පිළිතුරු අමුණයි.

"ඔහු දෙමළ." අක්කා සෙමින් කියයි. මම මාතෘකාව මාරු කරමි.

"පුතාලා ඉස්කෝලෙ යනවද?"
"ඔව්."
"වයස කීයද ඔයාට?"
"මට දාහතරයි. මෙයාට දහතුනයි."

දාහතරක්? දහතුනක්?
ඔවුන්ගේ පෙණුම අනුව නවයක් දහයක් මිස ඊට වඩා වයස ඇති බවක් කිව නොහැක.

"ආහාර හිඟකම නිසා වැඩීම බාල වෙලා." අක්කා නැවත පැහැදිලි කරයි.
"ඒත් මෙච්චරම?"
"අපේ ගම්වලත් ඔහොමම තමයි. හමුදාවට බැඳෙන්න එනකොට, කොච්චර ඉන්නවද ඔහොම පොඩිවට පෙනෙන කොල්ලො. ඒත් හැඳුනුම්පත් අරන් බැලුවහම වයස හරි."

"ජාතියක් විදිහට අපේ වැඩීම බාල වෙලා." අක්කා අවධාරනයෙන් කියයි. "පරම්පරා ගානක් තිස්සෙ නිසි පෝෂණයක් නැතිකම හින්දා."
"වැඩිය ඕන නෑ, ඔයා දිහාම වුණත් බලන්නකො."
"අනේ පල!"


"ජාතියක් විදිහට අපේ වැඩීම බාල වෙලා." මටද සිතෙයි. අවුරුදු දහතුනේ දාහතරේ පොඩි ළමයින්ට මුහුදු ගොස් පෝෂණය සෙවීමට සිදුව ඇත්තේ එනිසාය.