රක්ෂණේ

රංගියි සුරංගයි සේවය කරන්නෙ එකම තැන. සාමාන්‍ය ශ්‍රී ලාංකික පවුලක් වගේ ගන්න පුළුවන් හැම තැනකින්ම ණය අරගෙන, ගෙයක් දොරක්, ඉඩමක් කඩමක්, වාහනයක් කරත්තයක්... ඔය ආදී වශයෙන්. ගත්තු ණය ගෙවන්ඩත් එපෑ. ඒ හින්දා දිවා රාත්‍රී සේවය. ආණ්ඩුවෙ රාජකාරියෙන් පස්සෙ පෞද්ගලිකව.
අනාගතය ගැන හිතන රංගි, සුරංගගෙ නමට රක්ෂණයක් අරගෙන, තමන්ම ඒකෙ වාරික ගෙවනවා. නැතුව, සුරංග ඒක කරනකං බලං හිටියොත් දවසක අනාථ වෙන්නෙ තමන් නිසා. රක්ෂණ නියෝජිතයා තමන්ව රැවටීමකට ලක් කරලද කියලා රංගිට සාධාරන සැකයක් ඇති වෙන්නෙ ඔය අතරෙ. ඉතින් සේවා ස්ථානයෙ විවේක වෙලාවෙ, රක්ෂණ නියෝජිතයව ගෙන්නලා, රංගි ප්‍රශ්න කරනවා. කලින් දවසෙ අමතර රාත්‍රී මුරයක් කළ සුරංග, ලැබුණු විවේකයෙදි, මේසෙ උඩ ඔළුව ගහගෙන නිදි.

"මොකද්ද අනේ ඕගොල්ලො රක්ෂණේ ඇඟේ ගහනකං කියන විදිහ නෙවෙයිනෙ ආපහු ගන්න ගිහාම." රංගි, රක්ෂණ නියෝජිත ලාල්ට කෙළින්ම අභියෝග කරනවා.

"ඇයි දැං මොකක්ද ප්‍රශ්නෙ? ඔයා තවම වන්දි ගන්න ගියෙ නෑනෙ?"

"වන්දි ගැනිල්ල තමයි ප්‍රශ්නෙ. දැන් මම දැම්ම එක මොකක්ද, ජීවිත රක්ෂණයක් නේද?"

"ඔව්. ඔයා දැම්ම එක කියන්නෙ, සුරංගගෙ නමට තියන එක." ලාල් පැහැදිලිව වචනයෙන් වචනය ප්‍රකාශ කරන්නෙ, ආයෙ පස්සෙ වැරද්දක් නොකියන්නට වගේ.

"ඉතින් එතකොට, මෙයා," රංගි, නිදාගෙන ඉන්න සුරංගව පෙන්නනවා. "මෙයා මැරුණහම, මට වන්දිය කීයක් හම්බෙනවද?"

"ඒක තීරණය වෙන්නෙ මොකක් හින්දද මැරෙන්නෙ කියන එක මත." ලාල් කියනවා.

"අන්න ඒක තමා ප්‍රශ්නෙ!" මාතෘකාව රංගිට ඕන ඉසව්වට ඇවිත්. "මට මුළින් රක්ෂණ ඔප්පුව ගන්නකොට කිව්ව වන්දිය හම්බෙන්නෙ, මොකක් හින්දා මැරුණහමද?"

"අසාමාන්‍ය මරණයක්නම්."

"ඔන්න ඔතන තමා ප්‍රශ්නෙ. මොනවද ඔයගොල්ලො කියන ඔය අසාමාන්‍ය මරණ?"

"ඒ කියන්නෙ හදිසි අනතුරක් එහෙම වෙලා..."

"එතකොට ලෙඩ වෙලා මැරුණොත්?"

"ඒක සාමාන්‍ය මරණයක්!"

"ඒක කොහොමද සාමාන්‍ය මරණයක් වෙන්නෙ?"

"ඒක ඉතින් එහෙම තමා!" ලාලුත් අරින්නෙ නැහැ.

"දැන් එතකොට මට කියන්නකො." රංගි හරියටම පැහැදිලි කර ගන්නවා, "මෙයා," (සුරංගව පෙන්වමින්), "මෙයා වාහනේ හැප්පිලා මැරෙනවා. එතකොට මට කීයක් හම්බෙනවද?"

"මෙච්චරයි." ලාල් ලොකු ගානක් කියනවා.

"මෙයා, " (නැවතත් සුරංගව පෙන්වමින්), "හෘදයාබාධයක් හැදිලා මැරෙනවා. එතකොට මට කීයක් හම්බෙනවද?"

"අච්චරයි. ඒක සාමාන්‍ය මරණයක්නෙ." ලාල් සැහැල්ලුවෙන් අඩු ගානක් කියනවා.

"ඒක කොහොමද සාමාන්‍ය මරණයක් වෙන්නෙ? ඇයි අනේ, වාහනේනං පරිස්සමට ගිහෑකි. ලෙඩවලින්නෙ බේරෙන්න අමාරු. දැන් තරුණ වයසෙ අයට කොච්චර පිළිකා හැදෙනවද? හෘදයාබාධ හැදෙනවද? ඉතින් ඒවා කොහොමද සාමාන්‍ය මරණ වෙන්නෙ?"

"ඒ ඉතින් ඕගොල්ලොන්ගෙ අර්ථ දැක්වීම. මේ අපේ අර්ථ දැක්වීම." ලාල්ට ගානක්වත් නෑ.

"එහෙනං ඉතින් වෙන කරන්න දෙයක් නෑ." රංගි තනියම කල්පනා කර කර කියවනවා. "මෙයාට හෘදයාබාධයක් එහෙම හැදුණොත්, පඩිපෙළක් ළඟට ගෙනිහින් පහළට තල්ලු කරන්න තමා තියෙන්නෙ!"

"අන්න එහෙම කරානං හරි." ලාලුත් සම්පූර්ණ සහයෝගය දෙනවා අදහසට. "එතකොට අර අසාමාන්‍ය මරණ ගොඩට අහු වෙන්නෙ.."


මේසෙට ඔලුව ගහගෙන හිටියට, සුරංග නිදිම නැහැ. ටිකක් ඔලුව උස්සලා, හිනා වෙනවා. ලාල් ඒ හිනාවට බය වෙලා පාදයක් පසුපසට ගෙන ප්‍රවේශමෙන් මුහුණ දුන්නට, රංගිටනම් ගානක් නැහැ.

"කොහොමත් එහෙම කළහම මට දෙපැත්තකින් වාසියි." රංගි හිනා වෙවී කියනවා. "රක්ෂණ වන්දියත් හම්බෙනවා; දැන් වාරික ගෙවන්නෙත් මමමනෙ, මෙයාගෙ නමට රක්ෂණේ තිබුණට; ඒකත් ඉතුරුයි!"

"අපි තව රක්ෂණයක් දාමු." ලාල් යාප්පුවෙන් රංගිට කියනවා. "ඔයාගෙ නමට."

"නෑ, නෑ, ඕන නෑ." රංගි විරුද්ධයි.

"නෑ දැන් ඔය දාලා තියන එක බොහොම ප්‍රාථමික රක්ෂණයක්නෙ. වෙන වර්ග තියනවා, හදිසියෙ මැරුණොත් එහෙම, එයා අරන් තියන ණය, රක්ෂණ සමාගමෙන් ගෙවනවා..."

ඉතින් රංගි ආයෙම රක්ෂණ නියෝජිතයට අහු වෙනවා. සුරංග ඔලුව ගහගෙන නිදියනවා.


හවස් වෙලා. ආයෙම පොඩි විවේකයක්.
සුරංග ඔලුව මේසෙ ගහගෙන නිදි. රංගි අත ඔලුවෙ ගහගෙන බර කල්පනාවක.

"මොකද රංගි?" සෞ‍ම්‍යා අහනවා.

"නෑ අනේ, මං මේ කල්පනා කරන්නෙ, මගෙ මල් පැල වලට මුකුන්ද කෘමි සත්තු වගයක් බෝ වෙලා. කොළ සේරම කනවා. දුකේ බෑ..."

"අපෝ, ඕකද? මං හිතුවෙ වැඩකාර නෝනා ගෙදර ගිහින් වගෙ බරපතල ප්‍රශ්නයක් කියලා."

"වැඩකාර නෝනනං එහෙම ලේසියෙන් යන්නෙ නෑ අනේ, මං එයාලට වඳින ගාතාව දන්නවනෙ. මට මේ මල් පැල ටික බේරගන්න විදිහක් නැතුව."

"ඕවට ගහන්න බෙහෙත් තියනවා නේද? අර ජයසුන්දර දන්නවා."

"ඒක තමා ප්‍රශ්නෙ. මම බෙහෙත් වගයක් අරගෙනත් ගියා. අපි දෙන්නා ගෙදර ඉන්නෙ ඉරිදට විතරයිනෙ අනේ. එදාට තමා බෙහෙත් ගහන්න හිටියෙ."

"ඇයි, දැන් එදාට වෙන වැඩක් වැටිලද?"

"නෑ අප්පා, මේ පෝය වැටිලනෙ ගානට ඉරිදටම. ඉතින් මේ බෙහෙත් ගහන්න විදිහක් නැතුව ඉන්නෙ. ඊලඟ ඉරිදා වෙනකං පැළ ටික තියෙන එකක් නෑ."

"අය්යො, ඕකත් මහ දෙයක්ද? ඔයා ඔන්නොහෙ පෝය වෙන දවසකට ගන්න. ඉරිදට පැළවලට බෙහෙත් ගහල දාන්න." සෞම්‍යා විශේෂඥ උපදෙස් දෙනවා.

"එහෙම පුළුවන්ද?"

"මොකද බැරුව? සිල් ටික ගන්නව සෙනසුරාදට. බෙහෙත් ටික ගහනව ඉරිදට. කොහොමත් වැඩ හින්දා ඔලුව උස්සන්ඩ බැරුව ඉද්දි සිල් රකින්ඩත් ලේසිනෙ."


මෙච්චර වෙලා ඔලුව ගහගෙන හිටිය සුරංග ඔන්න අවදි වෙලා.
"ඒක ලේසි වෙන්නෙ නෑ. මෙයාලගෙ අම්මා කීයටවත් පෝය කල් දාන්න දෙන්නෙ නෑ. ඔයා කියන්නෙ, හැමදාම භාවනා කරනවා!"

"අනේ යන්න අනේ." රංගිට හිත අමාරු වෙලා. "ඔය කිව්වට බෑනත් අපෙ අම්මටමයි හරි යන්නෙ. අර ගිය සතියෙ කරගෙන ආව වැඩේ මතකනෙ?"

"මොකක්ද අනේ?" සෞම්‍යා අහනවා.

"සුරංග ඉතින් ඕන කෙනෙක් කියන දේකට ඔලුව වනන හින්දා, මම වැඩිය මෙයාව පාරට යවන්නෙ නෑ. ගිය සතියෙ දවසක මෙයාව යවන්න වුණා හන්දියෙ කඩේට. හන්දිය කිව්වට මහ දුරකුත් නෙවෙයි.."

"මහ දුරක් නොවෙන්නෙ මොකද? කිලෝ මීටර් බාගයක් විතර යන්න ඕන, වංගු වංගු පාරක, පාළු ඉඩමක් එහෙමත් පහු කරගෙන. මෙයා ඔය කෑ ගැහුවට, ඔය පාළු ඉඩම ළඟින් යන්න බයයි." සුරංග විත්තිකරු විදිහට සාක්කි දෙනවා.

"හරි ඉතින් ඉන්නකො කියන්න." රංගි නැවතත් පැමිණිල්ල ඉදිරිපත් කරනවා. "ඔය පාළු ඉඩම ළඟින් යන්න, ඕන කෙනෙක් බයයි. මං විතරක් නෙවෙයි. ගෙවල් ළඟ සමිතියෙන්, ඔය ඉඩමෙ මුල්ලෙ බුදු පිළිමයක් හදන්න ලෑස්ති කරලා."

"පාළු කපන්නද?"

"පාළු කපන්න හරි, බය නැති කරන්න හරි..." රංගි කතාව කියාගෙන යන්න හදන්නෙ. ඒත් සුරංග මැදින් පනිනවා.
"ආය අමුතුවෙන් බුදු පිළිමයක් නොතිබ්බට, ඒ පැත්තෙ ගෑණු ඔතනින් යන්නෙ ඉතිපිසෝ කිය කිය තමයි."

"ඉතිපිසෝ කිය කිය තමා මම හිටියෙ, මෙයා ගියාට පස්සෙ." රංගි නැවතත් කතාව හරි පාරට ගේනවා. "මොකද, ඔය බුදු පිළිම තිවිල්ලට ආධාර එකතු කර කර සමිතියෙ කට්ටිය කැරකෙනවා. මෙයා ඉතින් මෝරා කරගන්න ලේසිනෙ."

"ආ, මෙයා ඒකට ලොකු ආධාරයක් කරයි කියලද පරිස්සම් කරේ?" සෞම්‍යත් පොහොර දාලා කතාව අහ ගන්නයි වෑයම.

"ආධාරයක් කියන්නෙ, මෙයාගෙ හැටි දන්න හින්දා, මං බයේ හිටියෙ බුදු පිළිමෙම දෙන්න පොරොන්දු වෙලා එයි කියලා. තනියම පාරට අරින්නෙ නැතුව හිටියෙ සුමානයක් දෙකක්.."

සුරංගට හොර හිනාවක් යයි.

"හිනාවෙ හැටියට," සෞම්‍යා අනුමාන කරයි." අහන්න දෙයක් නෑ, එළියට දැම්ම දවසෙ බුදු පිළිමෙ පොරොන්දු වෙලා එන්න ඇත්තෙ."

"බුදු පිළිමෙ විතරක්නම් මදෑ අනේ, සැරියුත් මුගලනුත් දෙන්න පොරොන්දු වෙලා ඇවිත්!"


"එහෙනම් ඉතින් කරන්න දෙයක් නෑ, රංගි." සෞම්‍යා සියලු කරුණු සළකා බලා,  ජූරියේ තීරණය දෙනවා. "ඔයා ඔය මල් පැල අනිත්‍යයි කියල හිතාගෙන, අර ගෙනාව මැහි තෙල් ටික බීලා දාන්න."

"මේ, මේ, මේ." මෙච්චර වෙලා සන්සුන්ව හිටපු සුරංග හිටි ගමන් කලබල වෙලා. "ඕන මැහි තෙලක් බොන්න, ඔයාගෙ අද පුරවපු රක්ෂණේ ඔප්පුව එනකං ඉඳල!"