Thursday, October 18, 2012

පොකුටු බණ්ඩෙ

ළමයින් අසභ්‍ය වදන් අසා සිටීම සාමාන්‍ය සංසිද්ධියක් ලෙස අපේ දෙමවුපියෝ පිළිගත්හ. ඒ නිසා අපට දේශපාලන සංවාදවලට සවන් දීමට තහනමක් නොවීය.

මට මතක මුල්ම දේශපාලන සාකච්ඡාව පැවැත්වුණේ රාත්‍රී කාලයේය. ඒ එහා ගොඩේ පොකුටු බණ්ඩේ හා අල්ලපු කන්දේ ගලේ බණ්ඩේ අතරය. ගෙවල් දෙකම මෙහා කන්දේ වූ අපේ ගෙයට අඩු වැඩි වශයෙන් සම මට්ටමෙක පිහිටි හෙයින් ඔවුන්ගේ සංවාදයට හා අපගේ සවන් දීමට ගෙවල් අතර දුර බාධාවක් නොවිණි. නිදි බව හැඟවීමට විදුලි පහන් නිවා දමා, ඒ පැත්තේ වූ ජනෙල් දෙක අසලට අපි ගුලි වුණෙමු.

මට අපැහැදිලි යම් වචනයක තේරුම මා විමසූ විට, අය්යා "ෂ්, ෂ්" කියා මා නිහඬ කළේ වැදගත් යමක් අතපසු වේයැයි බියෙනි.

ඒ මිනිහාට පොකුටු බණ්ඩේ කියන්නේ ඇයිදැයි මම කාගෙන්දෝ ඇසීමි. "ඒ මිනිහාගේ කොණ්ඩය පොකුටු හින්දාය" යනුවෙන් පිළිතුරු ලැබිණි.

පහළ කුඹුරේ වූ පොදු නාන ළිඳට පැමිණෙන මේ මිනිහා සහ ඔහුගේ කොලු කෙලි බුරුත්තද මම දැක ඇත්තෙමි. ඔවුන් සියලු දෙනාගේ කොණ්ඩ පොකුටුය. මගේද කොණ්ඩය පොකුටු වූයෙන් මම සිතින් ඔවුන්ට පක්ෂ වූයෙමි.

මෙසේ මම මගේ මුල්ම දේශපාලන හිතෛෂීභාවය ඇති කරගතිමි.



පසු කාලීනව පාසලේ සමාජ අධ්‍යයනය විෂයට මම ලංකාවේ දේශපාලනය පිළිබඳව හැදෑරුවෙමි.

මා තේරුම් ගත් ආකාරයට ලංකාවට නායකයෙක් සිටී; ඔහුට ආණ්ඩුවක් ඇත; ආණ්ඩුවට ක්‍රමයක්ද, වර්ෂයක්ද, සභාවක්ද ඇත; සභාවට සංඛ්‍යාවක් ඇත. මේ සියල්ල ඇත්තේ තාකටපාඩම් කිරීම පිණිසය. ඒ ඒ කාල වකවානුවලට අදාලව මේ දත්ත විමසන ප්‍රශ්නයක් සෑම විභාගයකදීම අසන ලදී.

ඒ ප්‍රශ්නයට හැමවිටම මට බින්දුව ලැබුණේ, පාසල් විභාග වලදී ප්‍රශ්න තෝරා ගැනීමට නොතිබුණු බැවිනි. සාමාන්‍ය පෙළ විභාගයට එම ප්‍රශ්නය අත හැරීමට මම මුල සිටම තීරණය කරගෙන සිටියෙමි.



දේශපාලනය නීරස විෂයයක් ලෙස මා හඟින්නට හේතුව, සමහරවිට ඒ පිළිබඳව ලොකු උනන්දුවක් අපේ දෙමවුපියන් තුළ නොතිබීම විය හැකිය. දේශපාලකයන්ට බැනීම සහ ඡන්ද කාලයේදී පොදු මාධ්‍යවල ප්‍රචාරය වූ ඡන්ද කතා ඇසීම හැරුණුවිට, ඔවුන් කළ එකම ක්‍රියාකාරී දේශපාලනය රූපවාහිනී ප්‍රවෘත්ති නැරඹීමය.

වරක් එක්තරා ඡන්ද කාලයකදී රූපවාහිනියෙන් දිනපතා එක් එක් අපේක්ෂකයාගේ කතාව බැගින් විකාශනය කරන්නට විය. මේ කථික තරගයට සවන් දී බැන වැදීම වැඩිහිටියන්ගේ දෛනික අංගයක් විය. දිනක් අදාල වේලාවේදී රූපවාහිනිය දැමූ අපේ අය්යා "කොල්ලෙක්, කොල්ලෙක්, කොල්ලෙක්.." යයි හඬ නැගුවේ අප්පච්චිට ඇසෙන්නටය. කොල්ලෙක් ඡන්දෙ ඉල්ලනවා බැලීමට මමද කඩාගෙන බිඳගෙන සාලයට දිව්වෙමි.

මා කොල්වින් දැක්කේ එදාය. ඔහුගේ කොණ්ඩය පොකුටු නැත.



ඔය කාලය වනවිට මගේ පන්තිවල ඉගෙනුම ලැබූ ඇතැම් සිසුවියන්ද, චෙස් ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් බොහොමයක්ද ක්‍රියාකාරී දේශපාලනයෙහි නිරත වු වග මම දැන සිටියෙමි. එහෙත් ඔවුන්ගේ දේශපාලනය සහ මා ප්‍රිය කළ රුසියානු නවකතාවන්හි එන අරගල අතර සමානත්වයක් දැකීමට මම අපොහොසත් වීමි. මා දැන සිටි, දේශපාලනය කතා කළ සියලු දෙනා අනුනට ගරුසරුවක් නොදැක්වූ "හිතට ගත්" අය වූ අතර, පාවෙල් කොර්චාගින් මංකි කැප් එකක් දමාගෙන රෑට රෑට හැඳුනුම් පත් එකතු කිරීමට ගිය වගක් ගැන කොතැනකවත් සඳහනක් නොවිණි.

වෙනස් චරිතයක් ලෙස මා හැඳින ගත්තේ එක් අයෙක් පමණි. වාර විභාගවලින් අපේ පන්තිවල ප්‍රථම ස්ථානය එක දිගටම දිනූ ඇය නිහඬ සිසුවියකි. එක්තරා විවෘත චෙස් තරග වාරයකට අප සහභාගිව සිටියදී, යෞවනියන්ට පොදු ලැජ්ජාවකින් අපේ තවත් මිතුරියක් පෙළෙන්නට වූවාය. පමා වී ශාලාවට පැමිණි ඇයට තරග අයදුම් පත්‍රය භාර දීමට යාමට මහා ලැජ්ජාවක් ඇති විණි. එලෙස ලැජ්ජා වීමට තරම් මනස මෝරා නොතිබූ මම වහාම අයදුම් පත්‍රය ඉල්ලාගෙන ගොස් භාර දුනිමි.
සෙමින් මා ඇමතූ මගේ නිහඬ දේශපාලන මිතුරිය "ඔයා කළේ හරි හොඳ වැඩක්." යැයි කීවාය. 

ඇය ජීවත් වන බව මා දැන ගත්තේ මේ කුඩා සිද්ධිය නිසාය.

පසු කාලයකදී ඇයව සිර භාරයට ගත් පසු, ඇගේ දෙමවුපියන්ද පෙර අරගලයක ක්‍රියාකාරී සාමාජිකයින් බව අනාවරණය විය. ඇගේ අධ්‍යාපනය කඩාකප්පල් වන්නට ඇතැයි සිතා මා තනිව දුක් වූ නමුදු, නිදහස්ව පැමිණි ඈ දැන් විශේෂඥ වෛද්‍යවරියක වීමට උගන්නා බව දැන ගත් විට මම ඉතා ප්‍රීති වීමි.
ඇත්ත වශයෙන්ම ඈ රුසියානු කතාවල වීරවරියකට වඩාත් සමීපය.



මෙලෙසම දැඩි දේශපාලනික පසුබිමක් සහිත තවත් යෙහෙළියක මට හමුවූයේ රැකියාව තුළිනි. ඒ පසුබිම කෙතරම් දැඩිද කිවහොත්, රුසියාව හා චීනය එකිනෙකා හා විරසක වූ කල්හි, මගේ යෙහෙළියගේ පියා සිය මිතුරන්ගෙන් භාගයක් අහිමි කර ගත්තේය.

අප හඳුනා ගත් කාලය වනවිට මා වඩාත් ආගම ධර්මයට නැඹුරු වූ අතර මගේ යෙහෙළියගේ දේශපාලනය, මතවාද දැරීමට සීමාව පැවතිණි. පොදුවේ අපි දේශපාලනය හෝ ආගම ගැන කතා නොකිරීමට ප්‍රවේශම් වීමු. යම් හෙයකින් අනෙකා අදාල විෂයයට එළඹුණහොත් උනන්දුවෙන් සවන් දිනිමු. එකඟ විය හැකි යම් කරුණකදී එකඟ වූවා මිස, කිසි විටෙක විරුද්ධ මතයක් ඇද නොගත්තෙමු. එකිනෙකාගේ අදහස් කෙරෙහි අප කෙතරම් ගරු කළාද කිවහොත්, පසු කලෙකදී මා දේශපාලනය කතා කළ අතර ඈ සිල් ගැනීමට ගියාය.



එහෙත් පාසල් වියේදී මම දේශපාලනය කතා නොකළෙමි.
ආණ්ඩු ක්‍රම ගැන පාසලේදී කොතෙක් ඉගැන්වුවද, තේරෙන වයසට එනවිට රටේ ලෝකයේ දේශපාලන තත්වය පිළිබඳව මගේ දැණුම කෙමෙන් අඩු වන්නට විය. ඊට ප්‍රධාන හේතුව විජය පත්‍රයේ අතිරේක එකතු කිරීම හා රූපවාහිනී ප්‍රවෘත්ති නැරඹීම යන දෙකම නවතාලීම විය යුතුය. මගේ විජය බලන වයස පසු විය; මිණී දැක දැක පාසල් ගොස් ආ අප දෙස, මල් වට්ටි රැගත් දේශපාලකයෝ ප්‍රවෘත්ති හරහා ඉතා ශෝකයෙන් බලන්නට වූහ. මට ප්‍රවෘත්ති බැලීම අප්‍රිය විය.
නමුත් මුල් වරට ඡන්දය දීමට ලැබෙනවිට මට දේශපාලනය හා දේශපාලකයන් පිළිබඳව මනා අවබෝධයක් තිබිණි. බලය ලද පසු ඕනෑම කෙනෙකු හැසිරෙන්නේ එකම ආකාරයට නිසාද, මල් වට්ටියක් සමග දුටු කළ අප්‍රිය නොවිය යුතු නිසාද මම වඩාත්ම කඩවසම් අපේක්ෂකයින් තෝරා ඡන්දය දුනිමි. ඒ අනුව මුල්ම ඡන්දය එක්සත් ජාතික පක්ෂ අපේක්ෂකයෙකුටද, ඊලඟ ඡන්දය මහජන එක්සත් පෙරමුණේ අපේක්ෂකයෙකුටද දුන්නෙමි. "දිනන පැත්තකට ඡන්දෙ දෙන" ලෙස අපේ අප්පච්චි මට එවර අවවාද කළේය. තෙවන බලවේගයක් පිළිබඳ සංකල්පය ඊට වඩා ආකර්ශණීය වූ හෙයින් මම තවත් සුළු පක්ෂ කිහිපයකට ඉන් පසු ඡන්දය දුන්නෙමි. එපමණක් නොව, එවන් පක්ෂවල ඡන්ද රැස්වීම් කිහිපයකටද ගොස් හිටගෙන අහගෙන සිටියෙමි; ස්ටිකර් එකතු කරගෙන ආවෙමි. මේ පක්ෂ දිනුවාද නැද්ද යන්න අපැහැදිලිය.



නිරන්තරයෙන් මැතිවරණ පැවැත්වෙන හෙයින් ඡන්දය දීම තව දුරටත් වැදගත් වැඩක් නොවූ කල්හිත් මම ඡන්දය දීමට මග ගෙවාගෙන ගෙදර ආවෙමි. ඒ සේවා ස්ථානයේ සිට දුර සළකා බැලූ කල්හි මට දින තුනක නිවාඩුවක් හිමි වන නිසාය. "ඡන්දෙ දෙන්ඩ යන්නෙ." යන වචනය බොරු කළ නොහැකි නිසා නිකමට මෙන් ඡන්දය දීමටද ගියෙමි. ඡන්දය දුන්නේ කාටදැයි බහුතරයක් ඡන්ද වලදී මම නොදැන සිටියෙමි.

එසේ දැන ඡන්දය දීමට මහත් උවමනාවක් පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී ඇති වූයේ යුද්ධය අවසන් වූ හෙයිනි. එහෙත් ඒ ඡන්දයට මට ගෙදර යා නොහැකි විය.

Thursday, October 11, 2012

අමන ප්‍රශ්න

"අහන්ඩකො ඒයි... මං අර එදා වගේම අමන ප්‍රශ්නයක් අහන්ඩද ඔයාගෙන්?"


(පළවෙනි අමන ප්‍රශ්නය:
"වෘත්තිය සමිතියෙ ඡන්දෙට සෙනග ගෙනියන්ඩ, මෙච්චර හොඳ වාහන අරන්, මෙහෙම කී සැරයක්දෝ එහා මෙහා ගෙනියන්ඩ සල්ලි කොහෙන්ද ඒයි?"

කිරා මැන ලබා දුන් අවංක පිළිතුර:
"ඒ ඒ පැත්තට සහයෝගය දෙන අය සල්ලි දෙනවා....ඕන තරම්!")

එදා ප්‍රශ්නය මතක නිසාදෝ, ප්‍රශ්න අපේක්ෂකයා වටපිට බලා, සෙනග අඩු වනතුරු සිට ප්‍රවේශමෙන් ප්‍රශ්නය භාර ගනී: "ඔව්?"

"ඔයා මෙච්චර වෘත්තීය සමිති වැඩවලට බැහැගෙන වැඩ කරන්නෙ,
අර ක්‍රීඩා කරන අය හරි වෙන තමන් ආස කරන දෙයක නියැළෙන අය එහෙම වගේ මේ වැඩවලින් ලබන තෘප්තිය හින්දා, එන්ඩෝෆීන් ශ්‍රාවය වෙලා, මනස කුල්මත් වෙලා එක කෙළියක් වෙන හින්දද,
එහෙම නැත්නම් අපේ වෘත්තිකයින්ට සේවයක් සැලසීමේ පරාර්ථකාමී චේතනාවෙන්ද,
එහෙමත් නැත්නම් දේශපාලනේට ආස හින්දද,
නැත්නම් ඒවගේ මොකක් හරි හින්දද?"

ප්‍රශ්න අපේක්ෂකයා හිඳ ගනී. සෙමින් කියයි:
"මගෙ ළමයා ඉස්කෝලෙ දාගන්ඩ තියන හින්දා."

මම මේ අවංක පුද්ගලයා විශ්වාස කරමි. ඔහුට පක්ෂව ඡන්දය දෙමි.


Tuesday, October 2, 2012

බුදිමත

අපට වාණිජ්‍යය ඉගැන්වීමට ආ ගුරුතුමිය මැණික් ව්‍යාපාරිකයකුගෙ සහකාරියක්. "බුදිමත" කියන වචනෙ අපට ඉගැන්වූයෙ ඇය.

අපේ වාණිජ්‍යය කාලඡේදය තිබුණෙ විවේක කාලයෙන් පස්සෙ. පන්තියට එන අපේ ගුරුතුමිය, "ළමයි, කාලා ඉවර වුණාට පස්සෙ දැනෙන නිදිමතට තමයි බුදිමත කියන්නෙ. ඕගොල්ලොත් ටිකක් නිදා ගන්න." කියා ගුරු මේසය මත ඉහ ගහගෙන නිදා ගත්තා.

අපෙත් ලොකු අකමැත්තක් තිබුණෙ නෑ වැඩේට. මොකද, ඉගැන්වීම යනුවෙන් ඇය අදහස් කළේ පාඩම් පොත කියවීම වූ අතර, පන්තියේ සිටි හතළිහක් පමණ වූ සිසුන් සඳහා මුද්‍රිත පෙළ පොත් තිබුණෙ අතළොස්සක්. ඒවත් වසර ගණනාවක් පාවිච්චි වුණු කිලිටි, ඉරුණු පොත්. කලින් වසර වලදිත් මේ වගේම පොත් කිහිපයක් තමයි පන්තියට ලැබිලා තියෙන්නෙ.
"පොත් නැහැ. ආවහම දෙන්නම්. එතකම් බෙදාගෙන පාවිච්චි කරන්න." එහෙමයි අපට කිව්වෙ.

ගුරුතුමියට බුදිමත වෙලා නිදිය ගත්තා. ළමයිනුත් සමහරවිට නිදිය ගත්තා. එහෙම නැත්නම් නිදා සිටින කොටි ඇහැරවගන්නෙ නැතුව පරිස්සමින් පන්තියෙන් පිට වෙලා පාසල් වත්ත දෙවනත් කළා.

එදා එක්කො නිවාඩු දිනයක්. එහෙමත් නැත්නම් සවස් කාලය. මම ඒ වෙලාවෙ පාසලේ හිටියෙ මොකක් නිසාද කියලා මට මතක නැහැ. රස්තියාදු වෙමින් හිටිය අපව අවේලාවෙ වීදි සංචාරය කරමින් සිටි අංශ භාර ගුරුතුමියකගෙ ඇසට හසු වුණා. ඇය අපව දක්කාගෙන ගියා අපේ සියවස් සැමරුම් ගොඩනැගිල්ලෙ හතරවැනි තට්ටුවට. එතන අපේ රැස්වීම් ශාලාව. වේදිකාව දෙපසින් අගුළු ලෑ කාමර දෙකක් තිබුණා. ගුරුතුමිය මේ කාමර විවෘත කළා.

කාමර පුරවා තිබුණෙ මුද්‍රිත පෙළ පොත්වලින්.

"මේවා කාර්යාලයට ගෙනියලා, එතැන තියෙන  ලොරියට පටවන්න." ගුරුතුමිය අපට විධානය කළා.
අවශ්‍ය තරමට වඩා ලැබුණු අමතර පොත්යයි සළකා වසර කිහිපයක් තිස්සේ ගබඩා කොට තබාගෙන, ආපසු දෙපාර්තමේන්තුවට යැවීමට නියමිතව තිබුණ මේ පොත් ගොඩ අස්සේ ඇති තරම් අළුත් වාණිජ්‍යය පොත් තිබුණා.
කවදාවත් පාවිච්චි නොකළ අළුත්ම අළුත් පොත්.

ගුරුතුමියට මේ බව දැන්වූවිට, මගේ පන්තියට අවශ්‍ය තරම් වාණිජ්‍යය පොත් වෙන් කර ගැනීමට ඇගේ අවසරය ලැබුණා.

බුදිමත විෂය සඳහා අපට පෙළපොත් හම්බුණේ එහෙමයි. අහම්බෙන්...