Saturday, December 1, 2012

මැනර්ස්

ඉඩක් ලැබෙන හැම විටකම, කුඩාවුන් වූ අපට මැනර්ස් උගන්වන ලදී.

කෑමක් බීමක් කෙරෙහි පෙරේත නොවිය යුතු බවද, විශේෂයෙන්ම යමක් බිව් පසු මැනර්ස් පොඩ්ඩක් ඉතිරි කළ යුතු බවද අපට කියා දෙන ලදී. ඉතිරි කළ යුත්තේ කොතරම්ද යන්න පිළිබඳව හරි හැටි වැටහීමක් නොතිබුණු නිසා, අනෙක් අයගේ මැනර්ස් සමග මගේ මැනර්ස් සැසඳීමට මම පෙළඹුණෙමි. අනෙක් අය තරම් මා මැනර්ස් ඉතිරි කර නැත්නම්, මා අශීලාචාරයයි අනුන් සිතනු ඇතැයි සිතා විස්සෝප වූයෙමි; අනුන්ට වඩා මගේ වීදුරුවේ මැනර්ස් ඉතිරි වී ඇත්නම්, ඒ වැඩිපුර ටික වෙනුවෙන් දුක් වීමි. එය එකල නිතර බීමට නොලැබෙන පලතුරු යුෂ පානයක් වීනම්, ශෝකය වඩාත් තියුණු විය.

පාසල ඇරී අම්මාත් අක්කාත් සමග මම නුවර වීදියක් ඔස්සේ එමින් සිටියෙමි. නියොන් ලාම්පුවෙක, සෝනි යන අකුරු පෙළට ඉහළින් ආර් අකුරක් තිබෙනු මම දිටිමි. සෝනි යන්න ලියැවෙන හැම තැනකම මේ ආර් අකුර තිබෙනු ඊට පෙරද දැක ඇති නිසා මම අම්මාගෙන් ඒ ගැන විමසුවෙමි: "අම්මා, ඇයි අර සෝනි කියන එකට උඩින් ආර් අකුරක් තියෙන්නෙ?"
කුලෑටි ළමයකු වූ මගේ දුබල කටහඬින් කිවු දෙය අම්මාට පැහැදිලිව ඇසුණේ නැත. එබැවින් ඇය ඇයට ඇසුණායයි සිතූ දෙයට පිළිතුරු දුන්නාය:

"චූටි දුව හරි හොඳයි; කාගෙ හරි ඇඟේ හැප්පුණහම සොරි කියනවා.."
අම්මා සිතා ඇත්තේ මා කාගේ හෝ ඇඟේ වැදී සමාව ඉල්ලුව වගකි. අහම්බෙන් ලද ප්‍රශංසාව නිසා හෝ යළිත් ප්‍රශ්නය ඉදිරිපත් කිරීමට ඇති කුලෑටිකම නිසා හෝ මම නැවත සෝනි ප්‍රශ්නය නෑසුවෙමි. එහෙත් ඉන්පසු මගේ අතින් වරදක් වූ කල "සොරි" කීමට පෙළඹුණෙමි. කොටින්ම, වැරදීමකින් ගෙදර බල්ලාගේ වල්ගය පෑගුණු විටද මම සොරි කීවෙමි.

වැඩිමනත් දිනවලට මා පාසල් ගියේ ප්‍රමාද වීය. ඉඳහිට දිනයක පාන්දරම "යැවුණු" අවස්ථාද විය.
එවන් දිනයක මම ළමයින්ගෙන් තොර පාසල් භූමියේ රස්තියාදු වෙමින් සිටියෙමි. ගෘහ විද්‍යාගාරය පිහිටා තිබුණේ පාසලේ අනෙක් ගොඩනැගිලිවලට වඩා යට මට්ටමකය. එහි ඉහළ මාලය පොළෝ මට්ටමෙහි විය. පහළ මාලය වටා යා හැකි පරිද්දෙන් පටු කොරිඩෝවක් විය. කොරිඩෝවේ එක් පසෙකින් ගෘහවිද්‍යාගාරයද, අනෙක් පසින් උස් බැම්මක්ද විය. මේ මට්ටමෙහිම පිහිටි තවත් පාසල් ගොඩනැගිල්ලක් ඊට පිටුපසින්ද, අපේ විදුහල්පතිනියගේ නිල නිවස ඊටත් පිටුපසින්ද පිහිටියේය. අයාලේ යමින් සිටි මා කොරිඩෝවට පිවිසෙද්දී, විදුහල්පතිනියද අනෙක් කෙළවරින් කොරිඩෝවට පිවිසියාය.
"යන්නෙම්ද, නොයන්නෙම්ද?"
ආපසු හැරුණොත් මා මොකක් හෝ හොර වැඩකට ආ කෙල්ලක ලෙස වරදවා වටහා ගනු ඇතැයි සිතූ මම, දිගටම ගියෙමි; විදුහල්පතිනියට සුභ උදෑසනක්ද පැතීමි.
"සුභ උදෑසනක්." විදුහල්පතිනිය නැවතුණාය. අනතුරුව මගේ පන්තිය කුමක්දැයි විමසුවාය.

ඊටත් අනතුරුව මට මැනර්ස් ඉගැන්වූවාය.
"වැඩිහිටියෙක්ගෙ ඇඟේ හැපි හැපි යන්ට එන එක නුසුදුසුයි. වැඩිහිටියෙක් එනකොට, පොඩ්ඩක් නැවතිලා, ඒ තැනැත්තට යන්ට ඉඩ දීලා ඉන්ට ඕන."
දැනුදු පටු කොරිඩෝවන් ඔස්සේ එන කාට වුවත් ඉඩ දීමට නවතින මට ඇගේ අවවාදය සිහි වේ.

පොඩි කාලයේ ඉගෙන ගත් ඇතැම් මැනර්ස් ටිකක් තේරෙන වයසට එනවිට කඩන්නට පටන් ගත්තෙමි. පාරේ යන එන ගමන් ආහාර ගැනීම එවන් එකකි. අයිස්ක්‍රීම්, චොකලට් ආදිය දවටා ඇති කඩදාසිවල හෝ ඊයම්වල ගෑවී ඇති අයිස්ක්‍රීම්/ චොකලට් ලෙව කෑම තවත් එකකි.
ඇත්ත වශයෙන්ම, එලෙස දවටනවල ගෑවී ඇති කොටස් වඩාත්ම රසවත් වෙයි; අයිස්ක්‍රීම් හෝ චොකලට් තව කොපමණ ඉතිරිව තිබුණත් පළමුව අර ටික ලෙව කන තුරු සිත පිරෙන්නේ නැත.
වැඩිහිටි වයසේ පසු වූ මම එලෙස දවටනයෙහි ගෑවී ඇති අයිස්ක්‍රීම් ලෙව කමින් මහ මග ගිය දිනෙක, බසයක සිටි ළමයින් පිරිසක් නෝන්ඩියට සිනාසෙනු දිටිමි. මට ඔවුන් ගැන අනුකම්පාවක් ඇති විණි.
පැකට්ටුවල ඇති බීම වර්ග අන්තිම බින්දුව දක්වා ඉරීමේදී, "සුරූස්" ගා මහ ශබ්දයක් නගමින් හුළං ඇදී එන්නේ කලාතුරකින් නොවේ. දැන් ඉස්සර මෙන් ඊට ලැජ්ජා හිතෙන්නේ නැත.

Thursday, October 18, 2012

පොකුටු බණ්ඩෙ

ළමයින් අසභ්‍ය වදන් අසා සිටීම සාමාන්‍ය සංසිද්ධියක් ලෙස අපේ දෙමවුපියෝ පිළිගත්හ. ඒ නිසා අපට දේශපාලන සංවාදවලට සවන් දීමට තහනමක් නොවීය.

මට මතක මුල්ම දේශපාලන සාකච්ඡාව පැවැත්වුණේ රාත්‍රී කාලයේය. ඒ එහා ගොඩේ පොකුටු බණ්ඩේ හා අල්ලපු කන්දේ ගලේ බණ්ඩේ අතරය. ගෙවල් දෙකම මෙහා කන්දේ වූ අපේ ගෙයට අඩු වැඩි වශයෙන් සම මට්ටමෙක පිහිටි හෙයින් ඔවුන්ගේ සංවාදයට හා අපගේ සවන් දීමට ගෙවල් අතර දුර බාධාවක් නොවිණි. නිදි බව හැඟවීමට විදුලි පහන් නිවා දමා, ඒ පැත්තේ වූ ජනෙල් දෙක අසලට අපි ගුලි වුණෙමු.

මට අපැහැදිලි යම් වචනයක තේරුම මා විමසූ විට, අය්යා "ෂ්, ෂ්" කියා මා නිහඬ කළේ වැදගත් යමක් අතපසු වේයැයි බියෙනි.

ඒ මිනිහාට පොකුටු බණ්ඩේ කියන්නේ ඇයිදැයි මම කාගෙන්දෝ ඇසීමි. "ඒ මිනිහාගේ කොණ්ඩය පොකුටු හින්දාය" යනුවෙන් පිළිතුරු ලැබිණි.

පහළ කුඹුරේ වූ පොදු නාන ළිඳට පැමිණෙන මේ මිනිහා සහ ඔහුගේ කොලු කෙලි බුරුත්තද මම දැක ඇත්තෙමි. ඔවුන් සියලු දෙනාගේ කොණ්ඩ පොකුටුය. මගේද කොණ්ඩය පොකුටු වූයෙන් මම සිතින් ඔවුන්ට පක්ෂ වූයෙමි.

මෙසේ මම මගේ මුල්ම දේශපාලන හිතෛෂීභාවය ඇති කරගතිමි.



පසු කාලීනව පාසලේ සමාජ අධ්‍යයනය විෂයට මම ලංකාවේ දේශපාලනය පිළිබඳව හැදෑරුවෙමි.

මා තේරුම් ගත් ආකාරයට ලංකාවට නායකයෙක් සිටී; ඔහුට ආණ්ඩුවක් ඇත; ආණ්ඩුවට ක්‍රමයක්ද, වර්ෂයක්ද, සභාවක්ද ඇත; සභාවට සංඛ්‍යාවක් ඇත. මේ සියල්ල ඇත්තේ තාකටපාඩම් කිරීම පිණිසය. ඒ ඒ කාල වකවානුවලට අදාලව මේ දත්ත විමසන ප්‍රශ්නයක් සෑම විභාගයකදීම අසන ලදී.

ඒ ප්‍රශ්නයට හැමවිටම මට බින්දුව ලැබුණේ, පාසල් විභාග වලදී ප්‍රශ්න තෝරා ගැනීමට නොතිබුණු බැවිනි. සාමාන්‍ය පෙළ විභාගයට එම ප්‍රශ්නය අත හැරීමට මම මුල සිටම තීරණය කරගෙන සිටියෙමි.



දේශපාලනය නීරස විෂයයක් ලෙස මා හඟින්නට හේතුව, සමහරවිට ඒ පිළිබඳව ලොකු උනන්දුවක් අපේ දෙමවුපියන් තුළ නොතිබීම විය හැකිය. දේශපාලකයන්ට බැනීම සහ ඡන්ද කාලයේදී පොදු මාධ්‍යවල ප්‍රචාරය වූ ඡන්ද කතා ඇසීම හැරුණුවිට, ඔවුන් කළ එකම ක්‍රියාකාරී දේශපාලනය රූපවාහිනී ප්‍රවෘත්ති නැරඹීමය.

වරක් එක්තරා ඡන්ද කාලයකදී රූපවාහිනියෙන් දිනපතා එක් එක් අපේක්ෂකයාගේ කතාව බැගින් විකාශනය කරන්නට විය. මේ කථික තරගයට සවන් දී බැන වැදීම වැඩිහිටියන්ගේ දෛනික අංගයක් විය. දිනක් අදාල වේලාවේදී රූපවාහිනිය දැමූ අපේ අය්යා "කොල්ලෙක්, කොල්ලෙක්, කොල්ලෙක්.." යයි හඬ නැගුවේ අප්පච්චිට ඇසෙන්නටය. කොල්ලෙක් ඡන්දෙ ඉල්ලනවා බැලීමට මමද කඩාගෙන බිඳගෙන සාලයට දිව්වෙමි.

මා කොල්වින් දැක්කේ එදාය. ඔහුගේ කොණ්ඩය පොකුටු නැත.



ඔය කාලය වනවිට මගේ පන්තිවල ඉගෙනුම ලැබූ ඇතැම් සිසුවියන්ද, චෙස් ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් බොහොමයක්ද ක්‍රියාකාරී දේශපාලනයෙහි නිරත වු වග මම දැන සිටියෙමි. එහෙත් ඔවුන්ගේ දේශපාලනය සහ මා ප්‍රිය කළ රුසියානු නවකතාවන්හි එන අරගල අතර සමානත්වයක් දැකීමට මම අපොහොසත් වීමි. මා දැන සිටි, දේශපාලනය කතා කළ සියලු දෙනා අනුනට ගරුසරුවක් නොදැක්වූ "හිතට ගත්" අය වූ අතර, පාවෙල් කොර්චාගින් මංකි කැප් එකක් දමාගෙන රෑට රෑට හැඳුනුම් පත් එකතු කිරීමට ගිය වගක් ගැන කොතැනකවත් සඳහනක් නොවිණි.

වෙනස් චරිතයක් ලෙස මා හැඳින ගත්තේ එක් අයෙක් පමණි. වාර විභාගවලින් අපේ පන්තිවල ප්‍රථම ස්ථානය එක දිගටම දිනූ ඇය නිහඬ සිසුවියකි. එක්තරා විවෘත චෙස් තරග වාරයකට අප සහභාගිව සිටියදී, යෞවනියන්ට පොදු ලැජ්ජාවකින් අපේ තවත් මිතුරියක් පෙළෙන්නට වූවාය. පමා වී ශාලාවට පැමිණි ඇයට තරග අයදුම් පත්‍රය භාර දීමට යාමට මහා ලැජ්ජාවක් ඇති විණි. එලෙස ලැජ්ජා වීමට තරම් මනස මෝරා නොතිබූ මම වහාම අයදුම් පත්‍රය ඉල්ලාගෙන ගොස් භාර දුනිමි.
සෙමින් මා ඇමතූ මගේ නිහඬ දේශපාලන මිතුරිය "ඔයා කළේ හරි හොඳ වැඩක්." යැයි කීවාය. 

ඇය ජීවත් වන බව මා දැන ගත්තේ මේ කුඩා සිද්ධිය නිසාය.

පසු කාලයකදී ඇයව සිර භාරයට ගත් පසු, ඇගේ දෙමවුපියන්ද පෙර අරගලයක ක්‍රියාකාරී සාමාජිකයින් බව අනාවරණය විය. ඇගේ අධ්‍යාපනය කඩාකප්පල් වන්නට ඇතැයි සිතා මා තනිව දුක් වූ නමුදු, නිදහස්ව පැමිණි ඈ දැන් විශේෂඥ වෛද්‍යවරියක වීමට උගන්නා බව දැන ගත් විට මම ඉතා ප්‍රීති වීමි.
ඇත්ත වශයෙන්ම ඈ රුසියානු කතාවල වීරවරියකට වඩාත් සමීපය.



මෙලෙසම දැඩි දේශපාලනික පසුබිමක් සහිත තවත් යෙහෙළියක මට හමුවූයේ රැකියාව තුළිනි. ඒ පසුබිම කෙතරම් දැඩිද කිවහොත්, රුසියාව හා චීනය එකිනෙකා හා විරසක වූ කල්හි, මගේ යෙහෙළියගේ පියා සිය මිතුරන්ගෙන් භාගයක් අහිමි කර ගත්තේය.

අප හඳුනා ගත් කාලය වනවිට මා වඩාත් ආගම ධර්මයට නැඹුරු වූ අතර මගේ යෙහෙළියගේ දේශපාලනය, මතවාද දැරීමට සීමාව පැවතිණි. පොදුවේ අපි දේශපාලනය හෝ ආගම ගැන කතා නොකිරීමට ප්‍රවේශම් වීමු. යම් හෙයකින් අනෙකා අදාල විෂයයට එළඹුණහොත් උනන්දුවෙන් සවන් දිනිමු. එකඟ විය හැකි යම් කරුණකදී එකඟ වූවා මිස, කිසි විටෙක විරුද්ධ මතයක් ඇද නොගත්තෙමු. එකිනෙකාගේ අදහස් කෙරෙහි අප කෙතරම් ගරු කළාද කිවහොත්, පසු කලෙකදී මා දේශපාලනය කතා කළ අතර ඈ සිල් ගැනීමට ගියාය.



එහෙත් පාසල් වියේදී මම දේශපාලනය කතා නොකළෙමි.
ආණ්ඩු ක්‍රම ගැන පාසලේදී කොතෙක් ඉගැන්වුවද, තේරෙන වයසට එනවිට රටේ ලෝකයේ දේශපාලන තත්වය පිළිබඳව මගේ දැණුම කෙමෙන් අඩු වන්නට විය. ඊට ප්‍රධාන හේතුව විජය පත්‍රයේ අතිරේක එකතු කිරීම හා රූපවාහිනී ප්‍රවෘත්ති නැරඹීම යන දෙකම නවතාලීම විය යුතුය. මගේ විජය බලන වයස පසු විය; මිණී දැක දැක පාසල් ගොස් ආ අප දෙස, මල් වට්ටි රැගත් දේශපාලකයෝ ප්‍රවෘත්ති හරහා ඉතා ශෝකයෙන් බලන්නට වූහ. මට ප්‍රවෘත්ති බැලීම අප්‍රිය විය.
නමුත් මුල් වරට ඡන්දය දීමට ලැබෙනවිට මට දේශපාලනය හා දේශපාලකයන් පිළිබඳව මනා අවබෝධයක් තිබිණි. බලය ලද පසු ඕනෑම කෙනෙකු හැසිරෙන්නේ එකම ආකාරයට නිසාද, මල් වට්ටියක් සමග දුටු කළ අප්‍රිය නොවිය යුතු නිසාද මම වඩාත්ම කඩවසම් අපේක්ෂකයින් තෝරා ඡන්දය දුනිමි. ඒ අනුව මුල්ම ඡන්දය එක්සත් ජාතික පක්ෂ අපේක්ෂකයෙකුටද, ඊලඟ ඡන්දය මහජන එක්සත් පෙරමුණේ අපේක්ෂකයෙකුටද දුන්නෙමි. "දිනන පැත්තකට ඡන්දෙ දෙන" ලෙස අපේ අප්පච්චි මට එවර අවවාද කළේය. තෙවන බලවේගයක් පිළිබඳ සංකල්පය ඊට වඩා ආකර්ශණීය වූ හෙයින් මම තවත් සුළු පක්ෂ කිහිපයකට ඉන් පසු ඡන්දය දුන්නෙමි. එපමණක් නොව, එවන් පක්ෂවල ඡන්ද රැස්වීම් කිහිපයකටද ගොස් හිටගෙන අහගෙන සිටියෙමි; ස්ටිකර් එකතු කරගෙන ආවෙමි. මේ පක්ෂ දිනුවාද නැද්ද යන්න අපැහැදිලිය.



නිරන්තරයෙන් මැතිවරණ පැවැත්වෙන හෙයින් ඡන්දය දීම තව දුරටත් වැදගත් වැඩක් නොවූ කල්හිත් මම ඡන්දය දීමට මග ගෙවාගෙන ගෙදර ආවෙමි. ඒ සේවා ස්ථානයේ සිට දුර සළකා බැලූ කල්හි මට දින තුනක නිවාඩුවක් හිමි වන නිසාය. "ඡන්දෙ දෙන්ඩ යන්නෙ." යන වචනය බොරු කළ නොහැකි නිසා නිකමට මෙන් ඡන්දය දීමටද ගියෙමි. ඡන්දය දුන්නේ කාටදැයි බහුතරයක් ඡන්ද වලදී මම නොදැන සිටියෙමි.

එසේ දැන ඡන්දය දීමට මහත් උවමනාවක් පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී ඇති වූයේ යුද්ධය අවසන් වූ හෙයිනි. එහෙත් ඒ ඡන්දයට මට ගෙදර යා නොහැකි විය.

Thursday, October 11, 2012

අමන ප්‍රශ්න

"අහන්ඩකො ඒයි... මං අර එදා වගේම අමන ප්‍රශ්නයක් අහන්ඩද ඔයාගෙන්?"


(පළවෙනි අමන ප්‍රශ්නය:
"වෘත්තිය සමිතියෙ ඡන්දෙට සෙනග ගෙනියන්ඩ, මෙච්චර හොඳ වාහන අරන්, මෙහෙම කී සැරයක්දෝ එහා මෙහා ගෙනියන්ඩ සල්ලි කොහෙන්ද ඒයි?"

කිරා මැන ලබා දුන් අවංක පිළිතුර:
"ඒ ඒ පැත්තට සහයෝගය දෙන අය සල්ලි දෙනවා....ඕන තරම්!")

එදා ප්‍රශ්නය මතක නිසාදෝ, ප්‍රශ්න අපේක්ෂකයා වටපිට බලා, සෙනග අඩු වනතුරු සිට ප්‍රවේශමෙන් ප්‍රශ්නය භාර ගනී: "ඔව්?"

"ඔයා මෙච්චර වෘත්තීය සමිති වැඩවලට බැහැගෙන වැඩ කරන්නෙ,
අර ක්‍රීඩා කරන අය හරි වෙන තමන් ආස කරන දෙයක නියැළෙන අය එහෙම වගේ මේ වැඩවලින් ලබන තෘප්තිය හින්දා, එන්ඩෝෆීන් ශ්‍රාවය වෙලා, මනස කුල්මත් වෙලා එක කෙළියක් වෙන හින්දද,
එහෙම නැත්නම් අපේ වෘත්තිකයින්ට සේවයක් සැලසීමේ පරාර්ථකාමී චේතනාවෙන්ද,
එහෙමත් නැත්නම් දේශපාලනේට ආස හින්දද,
නැත්නම් ඒවගේ මොකක් හරි හින්දද?"

ප්‍රශ්න අපේක්ෂකයා හිඳ ගනී. සෙමින් කියයි:
"මගෙ ළමයා ඉස්කෝලෙ දාගන්ඩ තියන හින්දා."

මම මේ අවංක පුද්ගලයා විශ්වාස කරමි. ඔහුට පක්ෂව ඡන්දය දෙමි.


Tuesday, October 2, 2012

බුදිමත

අපට වාණිජ්‍යය ඉගැන්වීමට ආ ගුරුතුමිය මැණික් ව්‍යාපාරිකයකුගෙ සහකාරියක්. "බුදිමත" කියන වචනෙ අපට ඉගැන්වූයෙ ඇය.

අපේ වාණිජ්‍යය කාලඡේදය තිබුණෙ විවේක කාලයෙන් පස්සෙ. පන්තියට එන අපේ ගුරුතුමිය, "ළමයි, කාලා ඉවර වුණාට පස්සෙ දැනෙන නිදිමතට තමයි බුදිමත කියන්නෙ. ඕගොල්ලොත් ටිකක් නිදා ගන්න." කියා ගුරු මේසය මත ඉහ ගහගෙන නිදා ගත්තා.

අපෙත් ලොකු අකමැත්තක් තිබුණෙ නෑ වැඩේට. මොකද, ඉගැන්වීම යනුවෙන් ඇය අදහස් කළේ පාඩම් පොත කියවීම වූ අතර, පන්තියේ සිටි හතළිහක් පමණ වූ සිසුන් සඳහා මුද්‍රිත පෙළ පොත් තිබුණෙ අතළොස්සක්. ඒවත් වසර ගණනාවක් පාවිච්චි වුණු කිලිටි, ඉරුණු පොත්. කලින් වසර වලදිත් මේ වගේම පොත් කිහිපයක් තමයි පන්තියට ලැබිලා තියෙන්නෙ.
"පොත් නැහැ. ආවහම දෙන්නම්. එතකම් බෙදාගෙන පාවිච්චි කරන්න." එහෙමයි අපට කිව්වෙ.

ගුරුතුමියට බුදිමත වෙලා නිදිය ගත්තා. ළමයිනුත් සමහරවිට නිදිය ගත්තා. එහෙම නැත්නම් නිදා සිටින කොටි ඇහැරවගන්නෙ නැතුව පරිස්සමින් පන්තියෙන් පිට වෙලා පාසල් වත්ත දෙවනත් කළා.

එදා එක්කො නිවාඩු දිනයක්. එහෙමත් නැත්නම් සවස් කාලය. මම ඒ වෙලාවෙ පාසලේ හිටියෙ මොකක් නිසාද කියලා මට මතක නැහැ. රස්තියාදු වෙමින් හිටිය අපව අවේලාවෙ වීදි සංචාරය කරමින් සිටි අංශ භාර ගුරුතුමියකගෙ ඇසට හසු වුණා. ඇය අපව දක්කාගෙන ගියා අපේ සියවස් සැමරුම් ගොඩනැගිල්ලෙ හතරවැනි තට්ටුවට. එතන අපේ රැස්වීම් ශාලාව. වේදිකාව දෙපසින් අගුළු ලෑ කාමර දෙකක් තිබුණා. ගුරුතුමිය මේ කාමර විවෘත කළා.

කාමර පුරවා තිබුණෙ මුද්‍රිත පෙළ පොත්වලින්.

"මේවා කාර්යාලයට ගෙනියලා, එතැන තියෙන  ලොරියට පටවන්න." ගුරුතුමිය අපට විධානය කළා.
අවශ්‍ය තරමට වඩා ලැබුණු අමතර පොත්යයි සළකා වසර කිහිපයක් තිස්සේ ගබඩා කොට තබාගෙන, ආපසු දෙපාර්තමේන්තුවට යැවීමට නියමිතව තිබුණ මේ පොත් ගොඩ අස්සේ ඇති තරම් අළුත් වාණිජ්‍යය පොත් තිබුණා.
කවදාවත් පාවිච්චි නොකළ අළුත්ම අළුත් පොත්.

ගුරුතුමියට මේ බව දැන්වූවිට, මගේ පන්තියට අවශ්‍ය තරම් වාණිජ්‍යය පොත් වෙන් කර ගැනීමට ඇගේ අවසරය ලැබුණා.

බුදිමත විෂය සඳහා අපට පෙළපොත් හම්බුණේ එහෙමයි. අහම්බෙන්...

Sunday, September 23, 2012

හොදි

රාත්‍රී මුරය අවසන් වෙනකොට උදේ දහයත් පහු වෙලා. ආපන ශාලාවට ගියෙ උදේට කන්නට හිතාගෙන.

"පාන් කාලකුයි අල හොදියි."

මං හිතන්නෙ කලිනුත් කවුරු හරි ඕකම ඉල්ලල තියෙන්නට ඇති. ඒ හින්දද කොහෙද, අයකැමි තරුණයා ඇහිපිය ගහන්නට කලින් උත්තරේ දුන්නා.

"අල නැහැ. හොදි දෙන්නම්."

"ම්හු. එහෙනම් අල හොදි එපා. පරිප්පු හොදි දෙන්න."

මං හිතන්නෙ ඒකත් පරණ ඉල්ලීමක්.

"පරිප්පු තියනවා, හොදි නැහැ!"

මම කල්පනා කළා. අයකැමි තරුණයට මම කල්පනා කරනකල් ඉන්නට තරම් ඉවසිල්ලක් නැහැ.

"මාළු හොදි දෙන්නම්."

"එපා."

අයකැමි තරුණයා ආපන ශාලාවෙ පාරිභෝගිකයින්ට වැසුණු කොටසට එබුණා. මම හිතන්නෙ කවුරු හරි ඇතුළෙ ඉඳන් සංඥාවක් කළා. දෙන්නත් එක්ක තත්පර දෙකක මොකක්ද ඇසිපිය සාකච්ඡාවක්. තරුණයා මා දිහාවට හැරුණා.

"පරිප්පු හොදි දෙන්නම්!"

"පරිප්පු හොදි තියනවද?"

"හදල දෙන්නම්."

"වෙලා යයිද?"

"නෑ, හදල දෙන්නම්... ගේන්නම්!"

ගේන්නම් කියන්නෙ අපිව එතනින් එළව ගන්නට. මම ගිහින් වාඩි වුණා.
අපේ ආපන ශාලාව අනුරාධපුරේ නැත්නම් පොළොන්නරුවෙ තියෙන බී ශ්‍රේණියේ ආපන ශාලාවක් වගේ. කෑම, පහසුකම්, සේවය සේරම හරි ලාබයි. සමහරවිට බී ශ්‍රේණියේ ආපන ශාලාවකටත් වඩා ලාබයි, මොකද අපි සේවකයින්ට ටිප් දෙන්නෙ නැති හින්දා.

විනාඩියක් යනකොට මගෙ පරිප්පු හොද්ද ආවා.
පරිප්පු කියන්නෙ පරිප්පු ඇට තිබුණා.
සුවඳ, මාළු.

පරිප්පු, හොදි "හදලා"!

මම පාන් කෑල්ලක් පොඟවලා කටට අරන් බැලුවා.
මාළු රසයි.
බනිනවද? මං කල්පනා කළා.
බැනලා වැඩක් නැහැ. මට හිතුණා. මමත් ඔය වැඩේ කොච්චර කරන්නට ඇත්ද?

දවස පුරා වෙහෙසිලා ඉන්නකොට, එහෙමත් නැත්නම් නොයෙක් ප්‍රශ්න එක්ක ගැටෙමින් ඉන්න කාලවලට සමහරවිට මගෙ ළඟ අල හොදි නැහැ. නමුත් එක්කො පවුලෙ අය, නැත්නම් හිතවතුන්, ඒත් නැත්නම් පිටස්තරම අය, මගෙන් අල හොදිම ඉල්ලන වෙලාවල් තියෙනවා.

"අල හොදි නැහැ!" මට එහෙම කියන්නට වෙනවා.

සමහරවිට මොකක්ම හරි හොද්දක් දෙන්නට මම බැඳිලා ඉන්න වෙලාවල් තියෙනවා. එක්කො වගකීම හින්දා. එහෙමත් නැත්නම් වෙනත් බැඳීමක් හින්දා.

"මාළු හොදි ඕනද?" මම එහෙම අහනවා. ඒ මට දිය හැකි දේ.

ඒත් මගෙන් පරිප්පු හොදිම ඉල්ලා හිටිනවානම් මම මොනවා කරන්නද? මාළු හොදි ගන්නට අනික් කෙනා සූදානම් නැහැ. වංචා කරන්නට හිතක් නැති වුණත්, පරිප්පුවලට මාළු හොදි කලවම් කරලා දෙන වෙලාවල් නැත්තෙ නැහැ. පරිප්පුත් යහමින් තියෙනවා. ඒත් පරිප්පු හොදිම නෙවෙයි. කන මිනිහා ඒ මිරිස් සැර පරිප්පු හොදි කියලා හිතාගෙන කනවා වෙන්නටත් පුළුවනි. එහෙම නැත්නම්, ඇත්ත දැනගෙන මට හිතෙන් බනිනවා වෙන්නටත් පුළුවනි.

"මෙන්න මාළු හොදි. කනවනම් කන්න. පරිප්පු හොදි නෑ කියන්නෙ නැති හින්දා!"

මං හිතන්නෙ සමහරවිට මම එහෙම කිව යුතුව ඇති.

Saturday, August 4, 2012

යැපෙනු පිණිස

කෑම පාර්සලය ලිහා ගන්නා සුසන්ත ප්‍රවේශමෙන් බත් කටක් අනා, පසෙකින් තබයි. අනතුරුව බත්පත දෙස බලාගෙන කල්පනාවක නිමග්න වෙයි.

බත්පත දිගහරින්නටත් පෙර පපඩම අතට ගෙන කෑම අරඹන මයුරි හොරැහින් එදෙස බලන්නීය.

"සුසන්ත අය්යනම් කන්ඩ කලින් භාවනා කරනවා. මටනම් උදේට කන්නෙත් නැති හින්දා කනකම් ඉවසුම් නෑ."

"පුළුවන් වෙලේක හරි කන්ඩ ඉස්සෙල්ලා තමන්ටම මතක් කර ගන්ඩ, 'මේ ආහාරය හුදෙක් මාගේ යැපීම සඳහා පමණයි; රසය පිණිස නොවේ; මදය පිණිස නොවේ...'"

"ඔච්චරනම් කිය කිය ඉන්ඩ බෑ බං." සංජය කටේ කෑම පුරවාගෙනම හරස් කපයි. "ඕනෙනං 'මේ ආහාරය හු!' කියල විතරක් කියන්නං."

කෑම කටේ තියාගෙනම සිනාසෙන මයුරිට කැස්සක් එයි. සුසන්ත සිනාවට එක් වෙමින් බත් අනයි.

"කට්ටියම ඉන්නවා නේද?" අතුල කොහෙන්දෝ කඩා පාත් වී, දේශපාලන හිනාවක් පා, සගයන්ගේ පිටට තට්ටු දමයි. "මේ සැරේ අපි වෙනම ඉල්ලනවා, ආරංචි ඇතිනෙ?"

මයුරි පපඩම ටිකක් සද්දෙන් හපා, බත් අනාගෙන අනාගෙන යයි. ඇයට වෘත්තීය සමිතිකාරයන් පෙන්නන්නට බැරිය.

සුසන්ත නිවුණු මුහුණින් මයුරිගේ ක්‍රියාව නරඹා අදහස් දක්වයි.
"ඉස්සර ලංකාවෙ හාමුදුරුවරු ඉඳල තියෙනවා, දන් වළඳන ගමන් රහත් වුණු. දන්නවද මයුරි?"

"උඹ තාම නංගිලට බණ කියන එක නවත්තල නැද්ද බං?" අතුල අසල මේසයකින් පුටුවක් ඇදගෙන වාඩි වෙයි. අනතුරුව තවත් කාලය නාස්ති නොකර, අතැති ලිපිගොනුව මේසය මත තබා ප්‍රේක්ෂකයන් දෙස බලයි.
"මෙන්න තියෙනවා කට්ටිය කියවල බලන්ඩ."

"මොකද්ද? උඹේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයද?" සංජය හොරැහින් එදෙස බලයි.

"කියවලම බලන්ඩ." අතුල ලිපිගොනුව විවර කර අතින් දක්වයි.

වෘත්තීය සමිති කටයුතු සහ ඉන් ලැබිය හැකි ප්‍රතිලාභ ගැන උනන්දු වන කීපදෙනෙක් ලිපිගොනුව වෙත ඇදෙති. හිතින් මැන ගත් ගණ පූරණය සම්පූර්ණ වූ කල අතුල කතාව අරඹයි.

"පහුගිය අවුරුදු දහය ඇතුළත, අපේ කණ්ඩායම මුල් වෙලා දිනා ගත්තු දේවල්.
මම පටන් ගන්නම් ගිය අවුරුද්දෙන්. ගිය අවුරුද්දෙ කාරක සභාවෙන් පස් දෙනෙක් මේ සැරේ අපිත් එක්ක වෙනම ඉල්ලනවා..."

"මට ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා." චාමර කතාවට බාධා කරමින් එක එල්ලේ අතුල දෙස බලයි.

"හරි." අතුල පුටුව මඳක් පසුපසට ඇද, කකුලක් පිට කකුලක් දමා ගනී. දකුණත පහසුවෙන් කකුලක් මත රඳයි. වම් අත කතාවට අනුව ලෙළ දෙයි.
"මම ලෑස්තියි ඕනෙම ප්‍රශ්නෙකට උත්තර දෙන්ඩ. නමුත් මට ඕනෙ මුළින්ම පැහැදිලි කරන්ඩ....."

කතාව ඇදී යයි. ප්‍රතිවාදී පිලෙහි කිසිවෙකු භෝජනාගාරයෙහි නොමැත්තෙන් අතුලට රිසි පරිදි ප්‍රධාන නළු චරිතයට ආවේශ විය හැක.

"අය්යා කළු වෙලා..." කතාව තත්පර ගණනකට නිහඬ වු විටෙක සොනාලි ඇද පැද කියයි. පුරුෂ පක්ෂය කට කොණකින් සිනාසී ඈ දෙස බලත්.

"කළු වෙලා කියන්නෙ, පහුගිය ටිකේ හරියට කෑවෙත් නෑ. මට ඒකනම් ප්‍රශ්නයක් නෑ. හැබැයි එදා ඇමතිතුමා හම්බෙන්ඩ ගිය වෙලාවෙ..."

අතුල සොනාලිගේ සිත නොරිදවා නැවතත් නිවැරදි පීල්ලට කතාව මෙහෙයවයි. සුසන්ත අවසරයක් ලැබුණාක් මෙන් පුටුවෙන් නැගිටියි.

"උඹ යන්ඩද මචං?" අතුල හැම ඡන්දයක්ම තමාට වැදගත් බව හඟවන බැල්මකින් සුසන්තට සංග්‍රහ කරයි.

"වැඩ වගයක් තියනව, ඉවර කරල දැම්මනම් ලේසියි."

"කොළයක් ගත්තෙ නෑනෙ? මෙන්න. නිකං ඉන්න වෙලාවක කියවල බලන්ඩ." අතුල පත්‍රිකා කිහිපයක්ම සුසන්ත අත තබයි. මයුරිද නැගිටින බව දකින ඔහු ඇයට පත්‍රිකා කිහිපයක් දීම පිළිබඳව සිතෙන් සළකා බලා, ඒ අදහස බැහැර කරයි.


*****************************************

"මට දික්කරානං එහෙම එතෙන්දිම ඒකෙන් අත පිහින්ඩ හිටියෙ මං." මයුරි සුසන්ත සමග පවසන්නේ අත් සෝදන අතරතුරය.

"නිකං මිනිස්සු තරහ කරගන්ඩ ඕන නෑ. මොනව වුණත් අතුලයා හිතවත් අපිට."

"ඒ වුණාට මට අල්ලන්නෙ නෑ. ඉස්සරම මතකද, 'අපේ ඇමතිතුමා' කියා ගත්තු ගමන් හිටියෙ. ඊට පස්සෙ ඒ මිනිහටම පළු ගැලවෙන්ඩ බැන බැන හිටියා. දැන් ආයෙමත් මෙලෝ ලැජ්ජාවක් නැතුව ඇමතිගෙ ගෙදරට රිංගුව කතා කියනව."

"ආ, ඒ පාර මයුරි බණ කියනවද සුසන්තට?" චට පට ගා කියවන මයුරි දෙස බලමින් සංජය සිනාසෙයි. ඔහුද අතුලගේ කතාවෙන් මිදී පැමිණ ඇත.


"කට්ටිය ඔහේ අහගෙන ඉන්නව නේද?" මයුරි  පිරිස දෙස බලමින් භෝජනාගාරයෙන් පිටවෙයි.

"මේකනෙ මයුරි, හැම මිනිහටම ඕනෙ තමන්ගෙ මොකක් හරි වැඩක් කරවගන්ඩ විදිහක්. එක්කො ළමයෙක් ඉස්කෝලෙ දාගන්ඩ. එක්කො කීයක් හරි වැඩියෙන් හම්බ කරගන්ඩ. එක්කො ශිෂ්‍යත්වයක්. මොකක් හරි දෙයක්. ඉතින් කාගෙන් හරි ඒ දේවල් කර ගන්ඩ පුළුවන්ද කියල බලනවා. ඒකට වැරැද්දක් කියන්ඩත් බෑ."සංජය දැනුම් තේරුම් ඇති විලසින් පැහැදිලි කරයි.

"මොකද බැරුව?"

"ඔයාට ඒ දේවල් ඕනෙ නැතුව ඇති දැන්. ඒත් අවශ්‍යතාවය තියෙන මිනිහ..."

"අය්යෝ, මේ, ඕක ගැන කතා කරන්ඩ ගියොත් දැන් අපි දෙන්න නිකං ගහ ගන්නවා." මයුරි කතාව නවත්වයි.

"මනුස්සයෙකුට වෙනස් වෙන්ඩ බැරිද?" සුසන්ත හදිසියේම පැණයක් නගයි.

"ඇයි බැරි? අර හිටියෙ කටුස්සෙක්, එහෙම්පිටින්."

"අපි හැමෝම කටුස්සො." සුසන්ත කල්පනාවෙන් කියයි.

"මම කටුස්සෙක් නෙවෙයි." මයුරි තදින් කියයි.

"නෑ නේන්නං. ඔයා කටුස්සියක්." සංජය පිළිතුරු දෙයි. මයුරි ඔහුගේ ඉලයට අනී.

"මම මෙතනින් යනවා." සුසන්ත කාර්යාලය දෙසට හැරෙයි.

"මම බැංකුවට යන්ඩ ඕන. ටාර් ගාල දුවල එන්නම්." මයුරි ගේට්ටුව දෙසට පිය මනී.


*****************************************


"හැම එකාටම මේ වෙලාවමද මන්ද තියෙන්නෙ මෙතනට එන්ඩ."

බැංකුවේ පෝළිමෙහි සිටින මයුරි ඔරලෝසුව  දෙස බලමින් කල්පනා කරයි. දැනටමත් ඇය පැය භාගයකට ආසන්න වේලාවක් සිට ඇත. අනෙක් පෝළිම් සියල්ල ඉදිරියට ඇදේ. මේ පෝළිමට පමණක් කුමක් වීද? ඈ පැත්තකින් එබී බලයි. නමුත් කවුන්ටරය නොපෙනේ.

"කාගෙද සල්ලි මිටි වගයක් ගනිනව.." මයුරි බලන්නේ කුමක්දැයි අනුමාන කළ ඉදිරියෙන් සිටින තැනැත්තා කියයි.

"මයුරි?"

අතුල ළඟට එනතුරුම නොදැකීම පිළිබඳව මයුරි තමන්ටම සාප කර ගනී.

"මොකක්ද වැඩේ?"

මූට මොකටද ඒක?

එහෙත් මයුරි වෙහෙසට පත් හඬින් තමන් ආ කාරණය කෙටියෙන් කියයි. නොඑසේනම් අහල පහළ සිටින මිනිසුන් යමක් හිතන්නට පුළුවන. අතුල තරමක් ඇයට කිට්ටු වී, අවට සිටින්නන්ට නෑසෙන පරිදි සෙමෙන් මුමුණයි.

"හදිසියක් නැත්නම්, මගෙ යාළුවෙක් ඉන්නවා බැංකුවෙ, එයා අතට දීලා ගිහෑකි. හවසට යන ගමන් රිසිට් එක අරගෙන, මම හෙට ඔයාට ගෙනත් දෙන්නම්."

මයුරිගේ සිත දෙපැත්තට වැනේ. දැනටමත් ඇයට වෙහෙසය; එසේම කාර්යාලයට යාමට ප්‍රමාද වේ. අතුලගෙන් උදව් ලබා ගැනීමටද ඇය අකමැතිය. එහෙත් හතුරෙක් වුණත්, උදව්වක් කිරීමට ඉදිරිපත් වූ මිනිහාගේ හිත රිදවිය නොහැක.

"නෑ, කමක් නෑ අතුල, තව ටික වෙලාවයිනෙ."

"දෙන්ඩකො..." අතුල අත දිගු කරයි. "දෙන්ඩ, දෙන්ඩ. ඕක පොඩි වැඩක්."
මයුරි අදාල කඩදාසි සහ මුදල් ඔහුට ගන්නට ඉඩ හරින්නේ පැකිළෙමිනි.

"අතනින් වාඩි වෙලා ඉන්ඩ."

පෝළිමේ සිටි මිනිසුන් තමන් දෙස බලන බව ඇයට පෙනේ. එහෙත් ඇය ඒ නොපෙනෙන්නාක් මෙන් අතුල බැංකුවේ සේවකයන්ට වෙන් වූ කොටසකට එබෙනු බලා සිටී.


*****************************************

"මාර දාඩියයි නෙහ්?" බැංකුවෙන් පිටතට බසින ගමන් අතුල විමසයි. "අයිස්ක්‍රීම් එකක් කාලා යමුද?"

මයුරි තීරණයකට එළඹෙන්නටත් පෙර අතුල බැංකුවට යාබද රසහල වෙත යයි. මයුරිද ඒ පිටුපස ඇදේ; මතක ඇති කාලෙකින් පලතුරු සලාද සමග හිමකිරම කා නැත.

මේ රසහලට මින් පෙර ඇය පැමිණ ඇත්තේ එක්වරකි. ආහාර පිණිස ගන්නා පලතුරු ආදිය වීදුරු අල්මාරියක් තුළ අඩුක් කර ඇත. කහ පැහැ නිල ඇඳුම් හැඳි සේවක සේවිකාවෝ කඩිසරව ඇනවුම් භාර ගනිති; ගනුදෙනුකරුවන්ට පෙනෙන්නටම පලතුරු කපා සූදානම් කරති. බිත්තියෙහි රේඛා සිතුවම් කිහිපයක් එල්ලා ඇත.

"කලින් නොකිව්වට, මට මයුරිව ඉස්කෝලෙ යන කාලෙ ඉඳලා මතකයි, දන්නවද?"

අතුල වෘත්තීය සමිති කතාබහ අරඹනු ඇතැයි බලාපොරොත්තුව සිටි මයුරිට, මේ අනපේක්ෂිත මාතෘකාවකි.

"ඔයා අපේ ඉස්කෝලෙමද?"

"නැහැ. ඒත් ඔයා නවෝදෙ පන්ති ආවා නේද?"

"ඔව්. ඒත් මට ඔයාව මතක නැහැ."

"මතක හිටින්නෙ කොහෙද? ඔයා ඔලුව උස්සල බලන්නෙ නෑනෙ ඒ කාලෙ."

නීරස ළමා කාලය සිහි කිරීම නිසා මයුරිට පාළු ගතියක් දැනේ. සේවකයා පලතුරු සලාදය පිළි ගැන්වීමට පැමිණීම නිසා තත්වය මඳක් සමනය වේ. උඩින් හිමකිරම දමා ඇති හෙයින් යටින් ඇති පලතුරු හරි හැටි නොපෙනේ.

"මේ දවස්වල ඉතින් පැණි කොමඩුම තමයි." පැත්තෙන් බඳුන පිරික්සන අතුල කියයි.

මයුරි හිමකිරම ටික කාගෙන කාගෙන යන්නීය. බොහෝ වේලා පෝළිමේ සිටි ඇයට දැඩි පිපාසයක් තිබුණු බව හරිහැටි තේරෙන්නේ, සීතල හිමකිරම කැටිති දිවෙහි දියවෙන විටය. ඇය කතාබහ නොකර සිටීම අතුලට අපහසුවකි. සංවාදයට රිසි ඔහු තවත් මාතෘකාවක් ඇද ගනී.

"සුසන්ත හුඟක් බණ දහම් දන්නවා නේද?"

එය ප්‍රවේශමෙන් ඉදිරිපත් කළ මුට්ටියකි; මයුරි බණට ලැදිද නැද්ද යන වග අතුලට හරියටම පැහැදිලි නැති නිසාවෙනි.

"ඔව්..." පැණිකොමඩු කෑල්ලක ඇටයක් හැන්දෙන් ඉවත් කිරීමට වෙර දරමින් මයුරි පිළිතුරු දෙයි. ඒ පිළිතුරෙන් සුසන්ත පිළිබඳව ඇගේ ස්ථාවරය පැහැදිලි නොවන මුත් මාතෘකාවට ඇගේ අකමැත්තක් නැති බව අතුල අනුමාන කරයි.

"සංජය ඒකෙ අනික් පැත්ත..." ඔහු තවත් අදහසක් ඉදිරිපත් කරයි.

"ඔව්..." මොට්ට හැන්දකින් කොමඩු ඇටයක් ඉවත් කිරීම පහසු නැත. කොමඩු කෑල්ල එහාට මෙහාට පනී. එය කටට ගෙන හපා, අනතුරුව ඇටය එළියට පිම්බහොත් අතුල තමන් ගොඩේ එකියකැයි සිතනු ඇත්ද? කොමඩු කෑල්ල ඉතිරි කිරීමටද ඇය අකමැතිය. රසහලෙහි වෙන සිටින්නේ කවුරුන්දැයි මයුරි අල්මාරියේ වීදුරුවෙන් පිරික්සයි. තරමක සෙනගක් එහි වෙත්. මයුරි කරන්නාක් මෙන්ම වීදුරුවෙන් මයුරිව පිරික්සන තවත් දෑස් කීපයක්ම ඇයට හමු වෙයි.

"ඔයා කොතනද එතකොට?" අතුල මයුරිගේ කොමඩු කෑල්ල දෙස විමසුම් බැල්මක් හෙළමින් අසයි.

මේ ඉලව් කොමඩු... හදිසියේම මයුරිට දහවල් සංජය කියූ කතාවක් සිහි වෙයි: මේ ආහාරය හු!

"ඇති යන්තං ඩිංගක් හිනා වුණා." අතුල කියයි. "මෙච්චර වෙලා රවාගෙන හිටියෙ. මට හීන් දාඩිය දාල හිටියෙ මගෙත් එක්ක තරහෙන්ද කියලා."

"නෑ, මේ දවල් සංජය කිව්ව කතාවක් මතක් වුණා."

"මොකක්ද?"

"සුසන්ත අය්යා කිව්වා කන්ඩ ඉස්සෙල්ල භාවනා කරන්ඩ කියල, මේ ආහාරය හුදෙක් යැපීම සඳහාය, අරක මේක පිණිස නෙවේය කියලා. දිග විස්තරයක්..."

"සුසන්තයනං කියයි; ඉතිං?"

"එතකොට සංජය කිව්වා, එච්චර කියන්ඩ බැරිය, ඕනෙමනං මේ ආහාරය හු! කියල කියන්නංය කියල."

මයුරිගෙන් දිගු පිළිතුරක් ලැබුණේ බොහෝ වේලාවකට පසුව නිසා, ඊට අනුග්‍රහ වශයෙන් අතුල ටිකක් වැඩිපුර සිනාසෙයි. ඒ සිනහව අමතර බව වැටහීම නිසා මයුරි අසන්තෝෂයට පත් වෙයි. තමන් දැන් මේ මිනිහාගෙන් උදව්වක් ලබාගෙන ඇත. ඒ නිසා ඔහුගේ හිත රිදෙන යමක් කිව නොහැක. ඇය ඉන් වඩාත් අසන්තෝෂයට පත් වෙයි. ඇගේ අසන්තෝෂය අතුලට ඉව වැටෙයි. ඔහු වහා කතාව අරඹයි.

"ඕවා ඔය පැවිද්දන්ට දෙසුව බණ..."

"ගිහියන්ට කියල වෙනම සාසනයක් නෑනෙ. ඔය බණම තමා."

මයුරිගේ හඬ සැර වෙන්නේ ඇයටත් නොදැනීමය. මොනවා කරත්, සුසන්ත මේ මිනිහාට වඩානම් හොඳය. ඔහුව හෙළා දැකීමට මෙවැනි මිනිහෙකුට ඉඩ දිය නොහැක.
අතුල ක්ෂණයකින් කතාව හරවයි.

"ඔව්, ඒක තමා මමත් කියන්නෙ. පැවිදි කෙනෙකුට ලේසියෙන් අනුගමනය කරන්ඩ පුළුවන්. ගිහියෙකුට අමාරුයි. මොකද, යැපීම විතරක් නෙවෙයිනෙ අපිට අනික්වත් වැදගත්, සමහරවිට යැපීමට වඩා..."

"හරී!"

මයුරි එකවරම තමන් සමග එකඟ වීම අදහා ගත නොහැකි නිසා අතුල මඳකට කතාව නවතයි.

මයුරි ලැජ්ජාවෙන් ඔහු දෙස බලයි.

"මං මේ කොමඩු ඇටේ ගලව ගන්ඩ බැරුව හිටියෙ මෙච්චෙල්ල. දැන් ගැලවුණා."


*****************************************

සවස තුනට ආසන්නය.
තේ පානය සඳහා හැම දෙනාම භෝජනාගාරයට නොඑනමුත් බොහෝ දෙනෙක් යමක් හපමින් විනාඩි පහළොවක් විස්සක් ගෙවීම පිණිස එහි එති. කල් යල් බලා, පත්‍රිකා මිටියක්ද රැගෙන අතුල එහි ඇදේ.

භෝජනාගාරයෙහි දොරකඩ සිට ඔහු ඇතුළත සිටින පිරිස පිරික්සයි. මැද හරියේ පුටුවක හිඳ චාමර අත වනයි. මඳ සිනහවකින් මුව සරසාගෙන අතුල ඔහු වෙත පිය නගයි. කෙළවර ආසනයක හිඳ සිටින ප්‍රතිවාදී පිලෙහි ආධාරකරුවකු වන ප්‍රනාන්දුව ඔහු දකින්නේ අහම්බෙනි. දැන් ඉතින් මගහැර යාම තත්වයට මදිකමකි. කාණු කටක් ඇති ප්‍රනාන්දු සමග හැප්පෙන්නට අතුල අකමැතිය.

"පත්‍රිකා ටික බෙදලා යනවා." ඔහු සිතා ගනී. "බය වෙන්නෙ මොකටද එක අතකට? මුකුත් කියාගෙන ආවොත් තව හොඳයි; මට ඒකම අවස්ථාවක් කරගන්ඩත් පුළුවන්." ඒ සමගම යළිත් සිතේ.

"උඹෙන් මං අහන්ඩ හිටියෙ." සුමිත් කතාව පටන් ගන්නේ අතුල වාඩිවීමටත් ප්‍රථමය. "අතිකාල ප්‍රශ්නෙට මොකද වෙන්නෙ?"

"මෙහෙමයි." අතුල කිහිපවරක් එකිනෙකාට පැහැදිලි කිරීමෙන්ම හිතේ පිළිවෙලකට සැකසුණු පිළිතුර අරඹයි.
"මුළින්ම, ඕකට හදිසි විසඳුමක් නෑ. එහෙම තියෙනවයි කියලා මම උඹලව රවට්ටන්නෙ නෑ."

ඈත කෙළවරෙහි ඇති සෙවණැල්ලක් නැගිට තමන් වෙත එනු අතුලට ඇස් කොණෙන් පෙනේ. ඔහු ඒ පිළිබඳව අවබෝධයෙන්ම කතාව ඉදිරියට ගෙන යයි.

"අපිට ඉලක්කයක් තියෙනවා. ඒක දැනට හම්බෙන ගාන වගේ පස් ගුණයක්. කිව්ව ගමන් ඕන කෙනෙක් හිතන්නෙ ඒ ගානනම් කවදාවත් ගන්ඩ වෙන්නෙ නෑ කියල. ඒකයි තත්වෙ. නමුත්..."

සෙවණැල්ල දැන් ළඟටම පැමිණ ඇත.

"උඹලට මොකක්ද තියෙනවය කිව්වෙ?"

ප්‍රනාන්දුගේ හඬ සැරපරුෂය. අතුල මේ දැන් දැක්කාක් මෙන් ඔහු දෙස බලයි.

"අපිට තියෙනව ඉලක්කයක්, උඹලට නැති." අතුල ප්‍රනාන්දුගේ ඇස් දෙස කෙළින් බලා හඬ උස් කර කියයි.

අවට රැස් වන්නන් තමන්ට හෝ ප්‍රනාන්දුට සහය නොදක්වන බවත්, සිද්ධිය පසුව වාර්තා කිරීම පිණිස පමණක් උනන්දුවෙන් බලා සිටින බවත් අතුල වටහා ගන්නේ අත්දැකීමෙනි.

"ඔව් තොපිට තියෙනව ඉලක්කයක්- මිනිස්සුන්ගෙ ප්‍රශ්න වවාගෙන කන්ඩ!" ප්‍රනාන්දු එකවරම ගුගුරයි.

"ප්‍රශ්න වවාගෙන කෑවෙ කවුද?" අතුල මේසයට මිටින් පහර දී විමසයි.

"කවුද?" ප්‍රනාන්දුද මේසයට මිටින් පහර දෙයි.

හදිසියේම අතුලට මෙතැනට කොහෙත්ම නොගැලපෙන සංජයගේ කීම සිහි වෙයි:
මේ ආහාරය හු!

සුළු මොහොතකට ඔහුගේ මුවග සිනහවක් ඇඳෙයි.

Sunday, July 22, 2012

හීනය

අපට හීන පෙනෙන්නෙ කොහොමදැයි කල්පනා කරලා තියෙනවද?

දෙවියෝ තමන්ගෙ දරුවට දී තියෙන සෙල්ලම් බඩු තමයි, මේ හීන.

බොහොමයක් පොඩි දරුවන්ගෙ සෙල්ලම් බඩු අඩුක් කරලා තියෙන්නෙ පෙට්ටියක. ඉතින් දෙවියන්ගෙ දරුවටත් ඒ විදිහෙ විශාල පෙට්ටියක් තියෙනවා. හීන අඩුක් කරලා තියෙන්නෙ මේ පෙට්ටියෙ.

සෙල්ලම් කරන්ට ඕන වුණහම, හැම පොඩි ළමයෙක්ම වගේ දේව දරුවත් ගිහින් සෙල්ලම් බඩු පෙට්ටිය අදිනවා. අතට අහු වෙන හැම එකම එහෙට මෙහෙට විසි කරනවා. ඕනෑම විටෙක, අප හොයන්නේ මොකක්ද, ඒ දේ තියෙන්නෙ අඩියෙම බව අපි කවුරුත් දන්නවා. දෙවියන්ටත් මේ නියමය පොදුයි. ඉතින් තමන්ගෙ හිතේ තියෙන හීනය අහු වෙනතුරු දේව දරුවා අතට එන හැම හීනයක්ම අහු වෙන අතකට විසි කරලා දානවා.

"ඔය තියෙන හීනයක් අරන් සෙල්ලම් කරන්න. බලන්න, මේක කොතරම් අපූරු හීනයක්ද?" වෙලාවකට දෙවියෝ කියනවා.
දේව දරුවා එහෙම වෙලාවට බෙරිහන් දීලා අඬනවා; අඩි පොළොවෙ හප්පනවා.
"බෑ, මට අර හීනයමයි ඕන!"
ඉන් පස්සෙ ඔහු අතට අහු වෙන හීන සී සී කඩ විසි කරන්නෙ කලින්ටත් වඩා දරුණු තාලෙට.

කොටින්ම දෙය්යෙක් නෙවෙයි, යකෙක්!

හීන කියන්නෙ බොහොම මටසිළුටු දේවල්. ඉක්මණින්ම බිඳෙන සුළුයි. ඒ වගේම නෙළුම් කොළයක් උඩට වැටුණු වතුර බිඳු එකිනෙක හා ඉක්මණින්ම මුසු වෙලා ලොකු බිඳුවක් හදනවා වගේ, මේ හීනවලට අනෙක් හීන එක්ක මුසු වෙන්නටත් වෙලාවක් යන්නෙ නැහැ.

දේව දරුවා මේ විදිහට විසි කරන හීනත් පුංචි පුංචි බිඳුවලට බිඳෙනවා; සමහරවිට කිට්ටුව තියෙන අනෙක් හීන එක්ක මුසු වෙලා අලුත් හීන හැදෙනවා.

දිව්‍යලෝකය තියෙන්නෙ මහ පොළොවට ඉහළින්. අර විදිහට හැම තැනම විසි වෙන හීන ඔන්න මහ පොළොවටත් විසි වෙනවා. නින්ද ගිහින් ඉන්න සතුන්ගෙ මෘදු වූ හිත් ඇතුළට මේ හීන ඇතුළු වෙනවා.

අපි දකින්නෙ ඒ හීන.

දේව දරුවා තමන් කැමති හීනය තෝරගෙන සෙල්ලම් කරන්නට යනවා. දෙවියන්ගෙ සේවකයින් හැම තැනම දුවලා, එහෙ මෙහෙ විසිරුණු හීන එකතු කරනවා. ඒවා ආපහු සෙල්ලම් බඩු පෙට්ටියට දානවා.
සෙල්ලම් බඩු පෙට්ටිය ඇතුළෙදි සමහරවිට මේ හීන එක එක විදිහට අනෙක් හීන එක්ක මුසු වෙනවා.
එකම හීනය දෙවරක් දකින්නට අපහසු ඔය හින්දා.



බොහොම ඉස්සර කාලෙ මහ පොළොවෙ දරුවෙක් වාසය කළා. මේ දරුවා දවසක් නිදාගෙන ඉද්දි, හීනයක් දැක්කා. ඒ හීනය ඇතුළෙ ඔහු කැමති හැම දෙයක්ම තිබුණා: සතුට, වාසනාව, සැනසීම, ආදරය....

නින්දෙන් අවදි වන විටත් ඔහුගෙ හිතේ ඉන් ඇති වුණු ප්‍රමෝදය රැඳිලා තිබුණා. ඔහු තමන් දුටුව හීනය ආයෙ ආයෙත් සිහි කරමින් සතුටු වුණා.

"මගේ හීනය..." ඔහු හිතුවා.

මනුස්ස ලෝකයේ වාසය පහසු නැහැ. ජිවිතය කරදරයි. දරුවාට නිතරම අර ප්‍රබෝධජනක හීනය මතක් වුණා. හීනය හින්දා දුක් කම්කටොළු තාවකාලිකව අමතක කරන්නට ඔහුට හැකි වුණා. ඒත් ඔහු ඉන් පසු කවදාවත් ඒ හීනය දැක්කෙ නැහැ. එහෙම වුණේ ඇයි කියලා, අපි දැන් දන්නවා.



කාලයක් ගත වුණා. දරුවා දැන් වැඩිහිටියෙක්.

පොඩි කාලෙදි වගේ නොවෙයි. වැඩිහිටියකුට පුළුවන් තනියෙන් තීරණ ගන්නට. ඉතින් දැන් වැඩිහිටි මිනිසකුව සිටින දරුවා තීරණය කළා තමන්ගෙ හීනය හොයා යන්නට.
එකම එක වරක් ඒ හීනය තුළ ඉන්නට...
එකම එක මොහොතක්...

ඒ වෙනුවෙන් තමන්ගෙ ජීවිතයම වුණත් කැප කිරීමට ඔහු හිත හදා ගත්තා.

ඔන්න එදා පටන් මේ මිනිහා මහ පොළොව මත හැම තැනම ඇවිදින්නට පටන් ගත්තා. හැම කෙනකුගෙන්ම ඔහු හීන ගැන විමසුවා. තමන් දුටුව හීනය විස්තර කරලා, එහෙම හීනයක් දැකලා තියනවද කියලා විමසුවා.

ඔහුගෙ ඇඳුම් පැලඳුම් වියැකුණා. පාවහන් ගෙවුණා. හරිහැටි කෑමක් බීමක් නොලැබුණු, ඇවිදීමෙන් වෙහෙසට පත් සිරුර ඉක්මණින් දිරාපත් වුණා; රෝගී වුණා.
ඒත් ඔහු උත්සාහය අත හැරියෙ නැහැ.

මහ පොළොව මත කොතෙකුත් ඇවිදලාවත් තමන්ගෙ හීනය හොයා ගන්නට ඔහුට නොහැකි වුණා. ඔහුගෙ ඇස් කෙමෙන් කෙමෙන් ඇඳිරි වුණා. කොන්ද වකුටු වෙන්නට වුණා. අතපය හන්දි වේදනා දෙන්නට වුණා.
ඒත් හීනය හොයා ගන්නට බැරි වුණා.

බලාපොරොත්තු ටික ටික කඩ වෙනවිට මිනිහාගේ හිත දුර්වල වුණා. දවසක්දා පය වාරු නැතිව මිනිහා ලිස්සා වැටුණා. හිත දුර්වල වෙලා හිටිය හින්දා ඔහු හඬන්නට වුණා.

ඔහුගෙ වාසනාවට, ඒ හැඬුම හීන එකතු කරන්නට මහ පොළොවට ඇවිත් හිටිය දේව සේවකයකුට ඇහුණා. ඔහුට මිනිහා ගැන දුක හිතුණා. දෙවරක් නොහිතා, දේව සේවකයා මිනිහාව දිව්‍ය ලෝකයට එක්කගෙන ගියා. දෙවියන්ගෙ සෙල්ලම් බඩු කාමරයටම එක්කගෙන ගියා.

"දිව්‍ය ලෝකයට මිනිහෙක් ඇවිත්!" කතාව හැම තැනකම ආරංචි වුණා. දේව සභාව මිනිහා බලන්නට ආවා.

වයස්ගත මිනිහා දණින් වැටුණා. ඔහුගෙ හිසකෙස් හොඳටම සුදු වෙලා. අතපය වෙව්ලනවා. හම රැළි වැටිලා. ජීවිත කාලයක් පුරා හීනය සොයමින් ඇවිද්ද ඔහුට හොඳටම වෙහෙසයි.

"මට මගෙ හීනය හොයා දෙන්න." ඔහු හඬමින් ඉල්ලා සිටියා.

"නුඹේ හීනය?" දෙවියො ඇහුවා. අහලා මහා හය්යෙන් හිනා වෙන්නට පටන් ගත්තා. "හොහ් හොහ් හොහ්, හක හක හක, හා හා හා!"

"ඔව්, මගේ හීනය. මා ළමයකුව සිටියදී දැක්ක මිහිරි හීනය." වයස්ගත මිනිහා දෙවියන්ගෙ පාද වඳිමින් කිව්වා.

"නුඹේ හීනය!" දෙවියො ආයෙත් හිනා වෙන්නට පටන් ගත්තා. දේව සභාවත් හිනාවට එක් වුණා.

"හොහ් හොහ් හොහ්, හක හක හක, හා හා හා! නුඹේ හීනය!!"


මුළු දිව්‍ය ලෝකයම හිනාවෙන් දෙදරුම් කෑවා.

දෙවිවරු නෙවෙයි යක්කු!

මිනිහා හීල්ලුවා. දෙවියෝ හිනාව යන්තම් නවත්තා ගත්තා. ඔහු මිනිහාව ඇමතුවා.

"ඒ හීන නුඹගෙ නොවෙයි. තේරුණාද? නුඹ දැක්කෙ අපේ හීන. ඒවා අපේ, දෙවියන්ගෙ. නුඹගෙ නොවෙයි. තේරුණාද?"

මිනිහාගේ යාන්තම් පෙනෙන නොපෙනෙන ඇස්වලින් කඳුළු ආවා. ඔහුගෙ දුබල අත් එක් කරලා ඔහු දෙවියන්ට වැන්දා. බොහොම දුක්බර හඬින් ආයාචනා කළා.

"කරුණාකරලා, කරුණාකරලා, ඒ හීනය විතරක් මට දෙන්න. මම මුළු ජීවිත කාලයක් ඒ හීනය හොයමින් ඇවිද්දා. වයසක මට අනුකම්පා කරන්න. ඒක බොහොම පරණ හීනයක්. ඔබ වහන්සේලාට ඕන තරම් අළුත් හීන තියෙනවා නොවෙද? මියැදෙන්නට පෙර, එකම එක් වරක්වත් විඳින්නට මට ඒ හීනය විතරක් දෙන්න."

දෙවියන් ඇත්ත වශයෙන්ම කරුණාවත්. ඔන්න ඔහුට අනුකම්පා හිතුණා.

"පරණ සෙල්ලම් බඩු පෙට්ටිය ගෙනෙන්න."

දෙවියො අණ කළා. සේවකයො පරණ සෙල්ලම් බඩු පෙට්ටිය ගෙනාවා.
ඒක මහා විශාල පෙට්ටියක්. නොයෙක් විදිහෙ හීනවලින් ඒ පෙට්ටිය පිරිලා.

"ඔන්න තියෙනවා." දෙවියො මිනිහාට කිව්වා.

"නුඹේ හීනය සමහරවිට ඔතුළ ඇති. සමහරවිට ඒ හීනය ඒ විදිහටම ඇති. නමුත් බොහොම වෙලාවට ඒ හීනය වෙන හීනත් එක්ක මුසු වෙලා වෙනස් වෙලා ඇති. කොහොම වුණත්, නුඹට හීනය මතකනම්, එක එක තැන්වලින් කොටස් එකතු කරගෙන, නුඹගෙ හීනය යළිත් හදාගන්නට හැකි වේවි. එහෙම හදා ගත්තොත්, මම නුඹට හීනය ගෙනයන්නට දෙන්නම්."

වයසක මිනිහා සුසුමක් හෙළුවා. ඔහුගෙ ඇඳිරි දෙනෙත් තුළ බලාපොරොත්තුව දිලිසුණා.
"මගේ හීනය." ඔහු මිමිණුවා.

දැඩි ආශාව නිසාම ඔහුගෙ අතපයට නැගිටින්නට පණ ආවා. තමන්ගෙ ඉතිරිව ඇති සියළුම ශක්තිය එකතු කරගෙන ඔහු සෙල්ලම් බඩු පෙට්ටියට බඩ ගෑවා.

සෙල්ලම් බඩු පෙට්ටිය මහා විශාලයි. එතුළ හීන පිරිලා. නොයෙක් විදිහෙ හීන. තෙරක් පෙනෙන්නෙ නැහැ. අබල දුබල මිනිහකුට තියා, තරුණ මිනිසුන් සිය දෙනකුටවත් තමන්ගෙ ජීවිත කාලය තුළ ඒ පෙට්ටිය බලලා ඉවර කරන්නට බැහැ.
 

වයසක මිනිහාට මහ හය්යෙන් ඇඬුණා. ජිවිත කාලය පුරාම සොයා ඇවිද්ද හීනය අසලටම ඔහු ඇවිත්. ඒත් ඒ හීනය ඔහුට සොයා ගත නොහැකි තරම් සැඟවිලා.

"දෙවියනි, මට අනුකම්පා කරන්න. වයසක මනුස්සයෙක් වන මට අනුකම්පා කරන්න. මගේ හීනය මට සොයා දෙන්න." ඔහු ඉල්ලා සිටියා.

දෙවියො හෙමින් හිස සැළුවා.

"නුඹේ හීනය හොයා දෙන්නට මට පුළුවන්කමක් නැහැ. එය නුඹම හොයා ගත යුතුයි. මම නුඹට අවසර දුන්නා. සෙල්ලම් බඩු පෙට්ටිය දුන්නා. හීනය හඳුනන්නෙ නුඹ. මට නුඹ ගැන කණගාටුයි."

"අනේ දෙවියනි, මේ දේව සභාවෙ සියල්ලන්ටම එකතු වෙලා හීනය සෙවිය හැකියි නේද?" වයසක මිනිහා කෙඳිරි ගෑවා.

දෙවියො හිස සැළුවා.
"හීනය දන්නේ නුඹ. නුඹම එය හොයා ගත යුතුයි. නුඹ ගැන අනුකම්පා කරලා මම නුඹට තවත් අවස්ථාවක් දෙන්නම්. නුඹේ මුල් හීනය හොයා ගන්නට නොහැකිනම්, නුඹ කැමති වෙනත් හීනයක් අරගෙන යන්නට අවසර දෙන්නම්."

වයසක මිනිහා හීන පෙට්ටියට බැස්සා. ඔහුගෙ ගොරහැඩි සිරුර වදිනවිට මටසිළුටු හීන බිඳුණා; එහෙ මෙහෙ විසිරුණා; එකිනෙක මුසු වුණා; වෙනස් වුණා. හීන අල්ලා ගන්නට අත් දිගු කරනවිට ඒවා ඔහුගෙ ඇඟිලි තුඩුවල වැදී තවත් ඈතට විසි වුණා. මැරෙන්නට පෙර තමන්ගෙ හීනය හොයා ගන්නට නොහැකි වනු ඇතැයි හිතුව හින්දා ඔහු කලබල වුණා. එතකොට ඔහුගෙ දුබල සිරුර තව තවත් වෙවුලන්නට වුණා; වේදනා දෙන්නට වුණා; කිසිම හීනයක් අතට අහු නොවී ගිලිහෙන්නට වුණා. හීන හරි හැටි නොපෙනෙන හින්දා ඔහු ඇස් තව තවත් පුංචි කරමින් ඕනකමින් වටපිට බැලුවා. එහෙම බලන්නට බලන්නට, ඔහුගෙ පෙනීම තව තවත් ඇඳිරි වුණා. හෘදය වස්තුව වේදනා දෙන්නට වුණා. හුස්ම ගැනීම පවා අපහසු වුණා.

දෙවියන් කණගාටුවෙන් මිනිහා දිහා බලා සිටියා. ජීවිත කාලයක් පුරා ළමා හීනයක් සොයමින් ඇවිද්ද මේ මිනිහාට ගෞරවය පිණිස, දෙවියනුත්, දේව සභාවත් නිශ්ශබ්දව නැගිට සිටියා.

වෙන කළ හැකි දෙයක් තිබුණෙ නැහැ.

Monday, June 25, 2012

බැලුම්

අපි අටේ ඉද්දි, ස්ථිර විද්‍යා ගුරුතුමියක් හිටියෙ නැහැ. තාවකාලික ගුරුවරියන් කිහිපදෙනෙකුට පස්සෙ, අවසාන වාරෙදි අපිට ලැබුණා අලුත්ම අලුත් ගුරුවරියක්. අපේ පාසලේම ආදි ශිෂ්‍යාවක් වුණු ඇය මනෝරි මුතුහේවා ගුරු මෑණියන්.
මෑණියන් කිව්වට ගුරු කෙල්ලක්. රෝස මලක් වගේ බොහොම පියකරු, කඩිසර කෙනෙක්. ඒ වගේම දක්ෂ ගුරුවරියක්. අපි ඇයට බොහොම ආදරේ වුණා.

ඒ කාලෙ අපට තිබුණු එක් පාඩමක් තමා, සංඝටක දෙකක් මිශ්‍ර කර, ඉන් පිටවන වායුවෙන් බැලූන පිරවීම. අදාල ක්‍රියාකාරකම සඳහා එක්කෙනාට එක බැලුමක් ගානෙ ගෙනෙන්නටයයි ගුරුතුමී ඉල්ලා සිටියා.

දවස ආවා.

උදේ පාන්දරම එක්කෙනෙක් බැලුම එළියට ගත්තා. දැන් පන්තියම බැලුමෙන් බෝල ගහනවා. වැඩිය වෙලා යන්නට පෙර බැලුම පිපිරුවා. පාසල පටන් ගත් හින්දා, ඒ සෙල්ලම එහෙමම නැවතුණා.

විද්‍යා පාඩම තිබුණෙ දෙවෙනියට නැත්නම් තුන්වෙනියට. සීනුව නාද වෙනකොටම, ගුරුතුමිය අපට පණිවිඩයක් එව්වා, ක්‍රීඩාංගනයට පැමිණෙන ලෙසට. අපි රංචුව එක පිම්මට දිව්වා ක්‍රීඩාංගනයට.

අපි යනවිටත් ගුරුතුමිය පාඩමට සූදානම්. ඇය බෝතල් හොයාගෙන, ඒවට අවශ්‍ය සංඝටක දාලා, අම්ල බෝතලෙත් අතේ තියාගෙන බලා හිටියෙ අපි එනතුරු.

"හරි ගන්න බැලුම් බෝල."

අපි එකිනෙකා දිහා බැලුවා: කෝ ගන්න බලන්න බැලුම් බෝල...

බැලුම් නැහැ.

සමහරුන්ට අමතක වෙලා. තව සමහරුන්ට "බැරි " වෙලා. එහෙමත් නැත්නම්, අනික් අය ගෙන එන හින්දා කරදර වෙලා නැහැ.

අපි තිස් හයදෙනෙක්!

ගුරුතුමිය අපි දිහා බලා හිටියා. අපි එකිනෙකා දිහා බලලා, නිහඬ වුණා.

අපි හිතුවෙ අපට හොඳ බැණුම් වරුසාවකට මුහුණ දෙන්නට වෙයි කියලා. ඒත් අපේ ගුරුතුමිය අම්ල බෝතලය පැත්තකින් තියලා අපට කතන්දරයක් කිව්වා.

"මම ඉස්සෙල්ලම පත්වීම හම්බෙලා ගියෙ දුෂ්කර ඉස්කෝලෙකට. අකුරණින් හැරිලා තවත් කිලෝමීටර ගණනාවක් යන්නට ඕන. මම ගිය වෑන් රථය තමයි ඒ ඉස්කෝලෙ ළමයින් දැක්ක පළවෙනි වාහනය.

පත්වීම විද්‍යාවට වුණාට, ගුරුවරුන් කීප දෙනෙක් විතරක් හිටිය ඒ ඉස්කෝලෙ මම විෂයයන් කීපයක්ම ඉගැන්නුවා. ළමයින් ඉස්කෝලෙ ආවෙ අමාරුවෙන්. කුඹුරු වැඩ කාලෙට ළමයින් ඉස්කෝලෙ ආවෙ නැහැ. ළමයින්ට සපත්තු තිබුණෙ නැහැ. සමහරුන්ට නිල ඇඳුමක් තිබුණෙත් නැහැ. ඒත් ආසාවෙන් ඉස්කෝලෙ ආවා.

ඒ ඉස්කෝලෙ, ඕගොල්ලොන්ගෙ වයසෙ පන්තියටත් මම මේ පාඩම කළා. ඒ ළමයින්ගෙ අම්මලා තාත්තලාට බැලුම් අරන් දෙන්නට සල්ලි තිබුණෙ නැහැ. ළමයි බැලුම් ගෙනාවෙ තමන්ට දවල්ට බනිස් ගෙඩියක් කන්නටයයි දී තිබුණු මුදලින්. එදා එක ළමයෙකුටවත් දවල්ට කෑම නැහැ. නමුත් හැම කෙනෙක්ම බැලුමක් ගෙනාවා."

අපි බිම බලාගෙන හිටියා.

"අපි ඊලඟ දවසෙ මේ ක්‍රියාකාරකම කරමු. අද පන්තියට ගිහින් වෙන පාඩමක් කරමු." ගුරුතුමිය කිව්වා.

බැන්නාට වඩා අපිට අපේ වරද හිතට දැනුණා. ඒ සතියෙ අග තිබුණු විද්‍යා පාඩමට, හැම කෙනෙක්ම බැලුම් කීපයක් බැගින් අරගෙන ආවා. විවිධ මූණු ඇඳලා, වගන්ති ලියලා, අපි බැලුම් පා කළා. ගුරුතුමිය අපේ විකාර වැඩවලට හිනා වුණා.

ඇය අපට කලින් සිද්ධිය මතක් කළේ නැහැ.

Thursday, June 7, 2012

සපතේරු... :D

පිදුම: සපතේරු උන්නැහේට :-)
 
නගරයක වීදියක් ඔස්සේ තනි කෙළින් ඉස්සරහ බලාගෙන, එහෙමත් නැත්නම් බිම බලාගෙනම ගමන් කළත්, කණට ඇහෙන වචන පෙළක් තියෙනවා:
"එන්න මිස්, මොනවද බැලුවෙ?"

කඩසාප්පුවල ඉදිරි දොර ළඟ හිටගෙන ඉන්න සේවකයින් ගනුදෙනුකාරයින්ට ආරාධනා කරන්නෙ එහෙම. අහක බලාගෙන ගියත් ඒ විදිහට අඬගහන එකේ, බැරි වෙලාවත් සාප්පුවේ ඇති භාණ්ඩ දිහා බල බල ගියොත් එහෙම විනාසයි.
"ඇතුළට ගිහින් බලන්න. එන්න මිස්, මොනවද බැලුවෙ? තියෙනවා මිස්..."

"තියෙනවා" කියලා දොරටුපාලයා කියන භාණ්ඩ සාප්පුවෙ නැති වෙන අවස්ථා එමටයි.

මෙහෙම අඬගහන සේවකයින් දැක්කහම මට සාමාන්‍යයෙන් ඒ සාප්පුවට ඇතුළු වෙන්නට හිතෙන්නෙ නැහැ. එහෙමත් නැත්නම්, සාප්පුවෙ තියෙන්නට විදිහක් ඇත්තෙම නැති දෙයක්, ඒ කිව්වෙ, සපත්තු කඩේකින් අයිස්ක්‍රීම් තියෙනවද වගේ ප්‍රශ්නයක්, අහන්නට හිතෙන වෙලාවල් තියෙනවා.

ඒත් හුඟක් වෙලාවට මේ සේවකයින් දැක්කහම මට මක්සිම් ගෝර්කි මතක් වෙනවා. ඔහුත් කාලයක් සපත්තු සාප්පුවක ඉදිරි දොරටුවේ සේවකයෙක් ලෙස සේවය කළ අයුරු පොත්වල ලියවිලා තියෙනවා. අවුල් වුණු කොණ්ඩයෙන් යුතුව, නිල කබායක් ඇඳගෙන, ඥාති සොයුරු සාෂා සහ කළමණාකරු සපත්තු විකුණන දෙස බලමින්, අතේ ඇති මකුණන් විදි තුවාල කසමින් ඉන්නා මක්සිම්ව මට මැවිලා පේනවා.
මක්සිම්ට නපුරු ලෙස සළකන සාෂා සාප්පුවේ ඇතුළත සේවකයෙක්....


සාප්පු ඇතුළට ගිහාම තත්වය පාරෙ යද්දිට වඩා භයානකයි. බොහොමයක් සාප්පුවල සේවකයින් ගනුදෙනුකරුවන්ගෙන් ප්‍රශ්න අහන්නට පටන් ගන්නවා:
"මොනවද මිස් බැලුවෙ?"
"මොන වගෙ සපත්තු දෙකක්ද හොයන්නෙ?"
"මොකක්ද සයිස් එක?"
"මොන පාටද?"
"කීයක එකක්ද බලන්නෙ?"

මේ ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු සැපයීම අපහසුයි. මොකද, හුඟක් වෙලාවට මම සාප්පුවකට යන්නෙ, මට හෝ, මගේ කිට්ටුම ඥාතීන් හත් අට දෙනාට හෝ, කිට්ටුම යාළුවො කීප දෙනාට හෝ හොඳයැයි මට හිතෙන දෙයක් දැක්කොත් අරන් දෙන්නටයයි හිතාගෙන. එහෙම නැතුව අහවලාට, අහවල් ප්‍රමාණයෙන්, අහවල් පාටින්, අහවල් මෝස්තරයෙන් අරන් දෙන්නට හිතාගෙන නෙවෙයි.

"මම බලලා, කැමති දෙයක් තිබුණොත් කියන්නම්." මම හුඟක් වෙලාවට මේ සේවකයින්ට කියනවා.
මම කැමති භාණ්ඩයක් තෝරා ගැන්මට නොදී, පස්සෙන් වැටීගෙන, "මේ වගෙ එකක්?" "මේ වගෙ එකක්?" "මේක තමයි අලුත් මෝස්තරය" කියමින් වද දෙන සේවකයින්ට මම කැමති නැහැ. එහෙම වෙලාවට මුකුත් එපා කියලා සාප්පුවෙන් පිටව යන අවස්ථා තියෙනවා.

වරක් සපත්තු සාප්පුවකදි මම භාණ්ඩ තේරීම නවත්තලා සේවකයා දිහාට හැරුණා.
"ඇයි ඔයගොල්ලො ඔහොම අහ අහ පස්සෙන් එන්නෙ? එහෙම කරන්නටයයි කළමණාකාරීත්වයෙන් කියලා තියෙනවද?" මම ඇහුවා.
සේවකයාට එක පාරටම උත්තරයක් හිතා ගන්නට බැරි වුණා.

"එහෙම එන එක කරදරයක්. මම කැමති දෙයක් තෝර ගන්නට බැහැ. තියෙන මෝස්තරවලින් මම කැමති එක තෝරගත්තහම, මට කතා කරලා අහන්නට පුළුවනි, ඒකෙ වෙනස් පාට, නැත්නම් ප්‍රමාණ තියෙනවද කියලා. එහෙම නැතුව පස්සෙන් කැරකෙන එක හිතට පවා කරදරයක්." මම පැහැදිලි කළා.

"ඒ වුණාට මිස්," සේවකයා කියන්නට පටන් ගත්තා. "එහෙම මුකුත් නොකියා මිස් තනියම සපත්තු තෝරන එක අපිට හිතට කරදරයක්!"


පොඩි කාලෙ එකම එක වරක් මම සාප්පු ගියා ඒ විදිහට මම කැමති මෝස්තරය, වර්ණය කලින්ම දැනගෙන.
බාලදක්ෂිකා කඳවුරු නිල ඇඳුම වුණේ කොළ පැහැති ගවුමක් සහ දුඹුරු පැහැ සපත්තු. මුළින්ම කඳවුරු බැඳ ගනිද්දි මට අවශ්‍ය නිල ඇඳුම් නොතිබුණු හින්දා, මම ඒවා යෙහෙළියකගෙන් ඉල්ලා ගත්තා.
යෙහෙළියගෙ දුඹුරු පාට සපත්තුවල පතුල තැඹිලි පාටයි; බොහොම ලස්සනයි. මම මේ සපත්තුවලට ආස වුණා.

පසුව මම මටම කියා දුඹුරු සපත්තු ජෝඩුවක් මිළට ගැනීමට ගියා. පිටතින් අර වගේම වුණත්, සපත්තුවෙ පතුල තද දුඹුරු පාටයි. මම ඒකට කැමති වුණේ නැහැ.

ඒ කාලෙ මම "මට අර දේ ඕනමයි." කියලා ඉල්ලලා කරදර කරන ළමයෙක් නෙවෙයි. දෙන දෙයක් අරන් සද්ද නැතුව ඉන්න ළමයෙක්. 'මේ විදිහෙ දෙයක් ඕන' කියලා ඉල්ලුව වාර දෙකතුනෙන් එකක් මේක. ඒ හින්දා අම්මා මාව නගරයේ ඇති හැම සපත්තු සාප්පුවකටම පාහේ එක්ක ගියා. ඒ හැම සාප්පුවකම අර වගේ දුඹුරු සපත්තු තිබුණා.
ඒත් ඒ හැම එකකම පතුල තද දුඹුරු පැහැතියි.

"තැඹිලි පාට පතුල සහිත සපත්තු එන්නෙ නැහැ." සපත්තු සාප්පු සේවකයින් බොහොම විශ්වාසයෙන් කිව්වා. කොහොමත් සාප්පු සේවකයින් මේ වගෙ පච අතාරින්නට දක්ෂයි. ඒ වනවිටත් මම ඒ විදිහෙ සපත්තු දෙකක් දැක තිබුණ බව ඔවුන්ට අමතක වෙලා.

මම යෙහෙළියගෙන් ඇහුවා කොහෙන්ද අර සපත්තු ගත්තෙ කියලා. ඈ ගත්තු සාප්පුවෙම ගිහින් හෙව්වත් මට තැඹිලි පාට පතුල සහිත සපත්තු ජෝඩුවක් හොයා ගන්නට බැරි වුණා.

අන්තිමේදි මම බොහොම අකමැත්තෙන් තද දුඹුරු පැහැ පතුල සහිත හම් සපත්තු ජෝඩුවක් මිළට ගත්තා.

සති කීපයක් ගත වුණා.

දවසක් මම පාසල ඇරී ගෙදර එනකොට අම්මා ටිකක් හිත කරදරෙන් හිටියා.

"ඔයාගෙ සපත්තු බල්ලො කෑවා!" අම්මා කිව්වා.

මට හුඟක්ම දුක හිතුණා. ඒ එක්කම බල්ලොත් එක්ක තද තරහක් හිතට ආවා. ඒ දවස්වල සපත්තු කුට්ටමක් ගන්නවා කියන එක එතරම් පහසු දෙයක් නෙවෙයි. අනික මේ කුට්ටම ගන්නට ඇවිද්ද තරම දන්නෙ අම්මයි මමයි. බල්ලන් හපා විනාශ කළ සපත්තුව බැලීමට කලින් මම බල්ලන්ට දඬුවම් කරන්නට දිව්වා. බල්ලො දෙන්නටම හුඟක් පහර දුන්නා. දුකෙන් අඬ අඬම බල්ලන්ට පහර දුන්නා. අම්මා මාව නැවැත්තුවෙ නැහැ.

බල්ලන් හැපුව මගෙ සපත්තු අම්මා වෙනම අරන් තියලා තිබුණා. මම ඒවා පිරික්සා බලන්නට ගියෙ බොහොම දුකෙන්. අම්මා පණිවිඩේ කිව් ආකාරයට මම බලාපොරොත්තු වුණු තරම් හානියක් ඒවාට වෙලා තිබුණෙ නැහැ. සපත්තුවල වටේ දාරය කීප පලකින් ඉරී තිබුණා.  අඩිය තැන් තැන්වලින් යන්තම් කැඩී තිබුණා. එක් සපත්තුවක පතුලේ හම...

ඔව්, පතුලේ තද දුඹුරු පැහැ හම් කොටස ගැලවිලා උඩට එසවිලා තිබුණා. මම ඒ කොටස ඉවත් කළා.

සපත්තුවෙ පතුල ලස්සන තැඹිලි පාටයි!

මම අනික් සපත්තුවත් අරගෙන පතුල වසාගෙන තිබුණු හම් කොටස ඉවත් කළා.


ඉන් පස්සෙ ගිහින් බල්ලො දෙන්නවම හුඟක් වෙලා යනතුරු සුරතල් කළා.

Sunday, June 3, 2012

තීරණ


ජීවිතේ හැම මොහොතකම මොනවා හරි දෙයක් තෝරගන්න වෙනවා. ඉන් සමහරක් තීරණ අමාරුයි.

ඉස්සරම, වැස්ස දවස්වලට උදේට නැගිටින එක පවා අමාරු තීරණයක්.
"අද නොගියොත් මොකද?" මම මගෙන්ම අහනවා.

තවත් සමහර තීරණවලට අවට ඉන්න අයගෙ බලපෑම තියෙනවා. ඉස්සර අක්කයි මමයි නිදා ගත්තෙ එකම කාමරේ. හුඟක් දවස්වලට අපි ඇඳේ ඉඳන් කතන්දර පොත් කියවනවා. ජනේලෙ වහන්නෙ කවුද, විදුලි පහන් නිවන්නෙ කවුද කියන එක තමයි ඒ දවස්වල තිබුණු ලොකුම තීරණේ. මගෙ ඇඳ තිබුණෙ ජනේලෙ ළඟ. විදුලි පහනෙ යතුර තිබුණෙ අක්කගෙ ඇඳ ළඟ. මම ජනේලෙ වහනවනම්, අක්කා විදුලි පහන් නිවිය යුතු වුණත්, මම ජනේලෙ වහනවා දකිනකොටම, දඩබඩ ගාලා, කියවමින් හිටිය පොත වහලා, අක්කා ඇඳේ වැටෙනවා; නිදි වගේ රඟපානවා. ඒ හින්දා හුඟක් දවස්වලට වැඩ දෙකම කරන්නට වුණේ මට.
ඉතින් හොඳටම හිතට අමාරු වුණු දවසක මම තීරණය කළා අක්කට පාඩමක් උගන්වන්නට. මම අක්කගෙ ඇඳ උඩට පැනලා, ඇයට හොඳට රිදෙන්නට පාගගෙන ගිහින් විදුලි පහන නිව්වා.

එතනින් එහාට කතාව හුඟක් ශෝචනීයයි...


රැකියාවකට ගියාට පස්සෙ අමාරු තීරණ කියන වර්ගය වෙනස් වෙන්නට පටන් ගත්තා.

සීමාවාසික කාලෙ මුළින්ම තනියම හිතලා ප්‍රතිකාර නියම කරනකොට ඒක අමාරු තීරණයක්. ජ්‍යෙෂ්ඨයෙකුට කතා කළ යුත්තෙ කොයි වෙලාවටද කියලා තීරණය කිරීම අමාරු දෙයක්. නමුත් ඒ කාලෙ බරපතල තීරණ ගත්තෙ ජ්‍යෙෂ්ඨ අය නිසා ගැටළු අඩුයි.

වරක් එක්තරා කාන්තාවක් ඇතුළත් වුණා සැත්කමක් උදෙසා. ඇය රුධිර පාරවිලයනයට විරුද්ධ ආගමික නිකායකට අයත් කෙනෙක්. ඇයට සිදු කළ යුතුව තිබුණු සැත්කම, අධික ලෙස රුධිරවහනය විය හැකි එකක්.
මමත් මා සමග වැඩ කළ අනෙක් සීමාවාසික වෛද්‍යවරයාත් දැන් ඇයට කරුණු පහදා දෙන්නට වෑයම් කරනවා. ඇය නොවෙයි පිළි ගන්නෙ.
"එහෙම හුඟක් ලේ ගියොත් මැරෙන්නට පුළුවනි."
"ආ, ඒකට කමක් නෑ!"
"ඔයාට කමක් නැති වුණාට අපිට කමක් තියෙනවා. අපිට බෑ බේරගන්න පුළුවන්කම තියෙද්දි බලන් ඉන්න."
"නෑ නෑ, මම මැරුණත් ලේ ගන්නෙ නැහැ."
ඇයට අවුරුදු 9ක පුතෙක් ඉන්න බව අපි දැනගෙන හිටිය හින්දා, අපි ඒ තුරුම්පුව පාවිච්චි කළා.
"දැන් ඔයාගෙ ළමයට එහෙම ඔය වගෙ ජීවිතේ බේරගන්න ලේ දෙන්නම වුණොත්, ඔයා ඒත් ලේ නොදී ඉන්නවද, නෑනෙ.."
"නැහැ, ඒත් ලේ දෙන්නෙ නැහැ. පුතාව මැරුණට කමක් නැහැ. ආගම වෙනුවෙන්.."

එතනින් එහාට කතා කරලා තේරුමක් නැති හින්දා අපි ජ්‍යෙෂ්ඨ වෛද්‍යවරයෙකුට ප්‍රශ්නය ඉදිරිපත් කළා. ඒ විදිහට සැත්කම් කරන වෛද්‍යවරයෙක් හොයාගෙන සැත්කම කරන ලෙස දන්වා ඇයගෙ සැත්කම අවලංගු කෙරුණා. එහෙම කරන, ඇගේ ආගමික නිකායට අයත් වෛද්‍යවරයෙක් ඒ කාලයෙ පෞද්ගලික අංශයෙ හිටියා. ඒ නිසා ඒ තීරණය පහසු වුණා.

පසු කාලීනව දැඩි සත්කාර ඒකකවල, ශල්‍යාගාරවල සේවය කරනවිට, වෙනස් ආකාරවල තීරණ ගැටළු සහගත වුණා. මේ වගේ සීමිත පහසුකම් ඇති විටෙකදි, ඒ සඳහා අවශ්‍යතා ඇති රෝගීන් බොහොමයක් ඉද්දි, කාටද මූලිකත්වය දෙන්නෙ කියන එක කොහොමත් ප්‍රශ්නයක්. ඒ ඒ කෙනා, තමන්ට හැඟෙන විදිහට තීරණ ගන්නවා.
සමහර දැඩි සත්කාර ඒකකවලට ඇතුළත් කරගන්නා රෝගීන් තීරණය වෙන්නෙ පොරොත්තු ලේඛනයක් අනුව. බැලු බැල්මට බොහොම සාධාරන වගේ පෙනුණත්, ඒ ක්‍රමයෙ අඩුපාඩු තියෙනවා. වඩාත් වැඩි අවශ්‍යතාවයක් ඇති රෝගියෙකුට, එහෙමත් නැත්නම් වඩාත් සම්පූර්ණ සුවයක් ලැබීමේ හැකියාව ඇති කෙනෙකුට අවස්ථාව ගිලිහී යන්නට ලොකු ඉඩක් තියෙනවා.
තවත් සමහර වෙලාවට බරපතල ලෙස බෝවෙන රෝගයක් සහිත රෝගියෙක් එවන් ඒකකයකට ඇතුළත් කරගත්විට, ප්‍රතිශක්තිය හීන වී සිටින අනෙක් රෝගීන්ට ඒ රෝගය බෝ වීමේ අවදානම බොහොම වැඩියි. එක්කෙනෙක් බේරා ගැනීමට ගන්නා උත්සාහයෙන් තවත් කිහිපදෙනෙක් මිය යාමට ලොකු අවස්ථාවක් තියෙනවා.
"කොහොම හරි" තමන්ගෙ ලෙඩාට ඇඳක් ලබා ගැනීම පිණිස ඇතැම් පුහුණු වෙන වෛද්‍යවරුන් සුදුසුකම් "වවා" කීම මෙන්ම, නුසුදුසුකම් ලෙස සැළකිය හැකි ඇතැම් කරුණු "වැහීම"ත් දකින්නට පුළුවන්.
මේ වගේ හේතු නිසා තවත් සමහර ඒකකවලට ඇතුළත් කරගන්නා රෝගියා නිර්ණය කර ගැනීමට වෙනත් සාධක භාවිතා කරනවා. ඇතැම් තැනෙක අදාල ඒකකයෙ වෛද්‍යවරයෙක් වාට්ටුවට ගිහින් අදාල රෝගියාව පිරික්සා බලනවා ඇත්තටම එහෙම අවශ්‍යතාවයක් තියෙනවද කියලා. එතකොට, අනෙක් ඉල්ලුම්කරුවන් සමග සැසඳීමට අවස්ථාවක් ලැබෙනවා.
තවත් ඒකකවල රෝගියාට ඇති රෝගය සුව වීමේ හැකියාව, රෝගියාගෙ අනෙකුත් රෝගාබාධ ආදිය සැළකිල්ලට අරගෙන මේ තීරණය ගන්නවා.

කොහොම නමුත් මෙහෙම ගන්නා තීරණවලින් අසීරුම තීරණ ගැනීම මම දැක්කෙ එක්තරා වකුගඩු රෝග සඳහා වන ඒකකයකදි.

ලංකාවෙ වකුගඩු බද්ධය සහ රුධිර පිරිසිදු කිරීම සඳහා කාන්දුකරණය (Dialysis) අවශ්‍ය වෙන රෝගීන් විශාල සංඛ්‍යාවක් පොහොසතුන් නොවෙයි. රෝගය නිසාම සමහරවිට ඔවුන්ට රැකියාවක් කළ හැකි මට්ටමක නැහැ. නමුත් රුධිර කාන්දුකරණය මෙන්ම, වකුගඩු බද්ධයත් අධික ලෙස මුදල් වැය වෙන ප්‍රතිකාර ක්‍රම. රජයේ රෝහල්වලින් නොමිළේ ලබා දිය හැක්කෙ ඉතාම සීමිත පහසුකම් ප්‍රමාණයක්. සිටින රෝගීන් සංඛ්‍යාව සමග සැසඳීමේදී එය කොහෙත්ම ප්‍රමාණවත් නැහැ.

අදාල වකුගඩු රෝග ඒකකයේ කොටස් දෙකක් තියෙනවා, රුධිර කාන්දුකරණය සඳහා.

"ඒ" කොටසෙදි, කාන්දුකරණය සඳහා වැය වෙන්නෙ, රෝගියාට රෝහලට ඒම සඳහා වියදම විතරයි. ඉතිරි උපකරණ, දියර වර්ග රෝහලෙන්ම සපයනවා. කාන්දුකරණයත් සතියකට දින කිහිපයක් හෝ අවම වශයෙන් සතියකට වරක්වත් කෙරෙනවා.

අනෙක් කොටස "බී". එහි රෝගීන් තමන්ට අවශ්‍ය උපකරණ සපයා ගත යුතුයි. තියෙන සීමිත පහසුකම් බෙදා ගැනීම පිණිස මේ කොටසේ විශාල තරගයක් තියෙන්නෙ, මේ කොටසට රෝගීන් වැඩි හින්දයි. මුදල් කියන සාධකය මත ප්‍රතිකාර නවත්වන අය එමට ඇති.

මේ කොටස් වෙන් කෙරෙන්නෙ, වකුගඩු බද්ධ කිරීමක් සඳහා රෝගියා සූදානම්ද කියන කාරණය පදනම් කරගෙන.

මිය ගිය කෙනෙකුගෙන් වකුගඩුවක් ලබා ගත හැකි නමුත්, එක් අතකින් එය ජීවත්ව සිටින කෙනෙකුගෙ විතර හොඳ නැහැ. අනික් අතින්, ලංකාවෙ පවතින පහසුකම් අනුව, කෙනෙක් මිය ගිය පසු අවයව හානි වීමට පෙර උකහා ගැනීම අසීරුයි. (එහෙම නොකරනවා නොවෙයි.) ඒ නිසා රෝගීන්ට උපදෙස් දෙනවා බද්ධ කිරීම පිණිස වකුගඩුවක් දීමට කැමති කෙනෙක් සොයා ගන්නා ලෙසට.

මුදල්වලට වකුගඩු දීම හෝ ගැනීම මේ රටේ තහනම්.

නමුත් ඒ දේ කෙරෙනවා. එක අතකට මට හිතෙන්නෙ, ඒ දේට වාණිජ වටිනාකමක් ආවයින් පස්සෙ, අර විදිහට පින් පිණිස ප්‍රදානය කරන එක අඩු වෙන්නට ඇති කියලා.
කොහොම වුණත්...

එහෙම උපදෙස් දීලා, ඒ අයට යම් කාල සීමාවක් දෙනවා. ඒ කාලය තුළ ඔවුන් වකුගඩු දායකයකු සොයා ගත යුතුයි.
වකුගඩුවක් බද්ධ කරනතුරු මේ අයගෙ සෞඛ්‍යය මනාව පවත්වා ගැනීම අත්‍යවශ්‍යයි. එහෙම නැත්නම් අර බද්ධ කරන එකෙනුත් තේරුමක් නැහැ. අන්න ඒ නිසා, මේ අයට රුධිර කාන්දුකරණය කෙරෙන්නෙ සම්පූර්ණයෙන්ම නොමිළේ.

එතකොට බී කොටසෙ රෝගීන්?

ඔවුන් එහෙම බද්ධ කිරීමට කවුරුන්වත් සොයා ගත නොහැකි වුණු අය. ඒ කියන්නෙ බලාපොරොත්තුවක් තැබිය නොහැකි අය.

ඒ කොටසෙ ඉන්නා රෝගීන්ගෙන් එක්තරා ප්‍රතිශතයක් යම් දිනකදී බී කොටසට මාරු කළ යුතුයි.
ඒක හරියට මරණයට දින නියමයක් කරනවා වගෙයි මට හැඟුණෙ.

නමුත් ඒකත් යම් දිනකදී, කවුරුන් හෝ ගත යුතු තීරණයක්. 






ප.ලි. තමන්ගෙ මරණයෙන් පසු හෝ මොළයට නැවත සුව නොවන පරිදි දැඩිව හානි පැමිණීමෙන් පසු හොඳ තත්වයේ පවතින තමන්ගෙ අවයව- අක්මාව, වකුගඩු, ඇස්- බද්ධ කිරීම සඳහා කැමැත්ත ප්‍රකාශ කර තැබිය හැකියි. දැන් ලංකාවෙත් මේ විදිහෙ සැත්කම් කෙරෙනවා.

Thursday, May 31, 2012

ලේ

ඇස් ඉස් මස් ලේ දන් දෙන සංකල්පය ඇති වෙන්නට ඇත්තෙ, සමහරවිට පුරාණ ශිෂ්ඨාචාරවල අවයව බද්ධය කෙරුණු නිසා වෙන්නටත් ඇති. කොහොම වුණත් ඒ විදිහට දන් දීලා බලාපොරොත්තු වෙන්නෙ "මම, මගේ" කියන හැඟීම අඩු කර ගන්න එක. වෙන විදිහකට කිව්වොත් ලෝබකම අඩු කර ගන්න එක. තමන්ගෙ ඇඟෙන් ඉවත් කරලා දුන්නට පස්සෙ ඒ දේ තව දුරටත් තමන්ට අයිති නැහැ.

එහෙම දෙන්නට පහසුම දේ තමයි ලේ.

පාරක් පාරක් ගානෙ "මා වැනි බිළින්දා" කියල දැන්වීම් ගහල තියෙන්නෙ, මිනිස්සුන්ට එහෙම ලේ දන් දෙන වුවමනාව ඇති කරවන්නට. හුඟක් මිනිස්සු ළමයින්ට කැමතියි. අනික් අතට හුඟක් මිනිස්සු කටු ගහනවට බයයි; ලේ දකින්නට බයයි; ලේ දෙන්නට අකමැතියි. අර විදිහෙ රූපයක් දැක්කහම මිනිස්සු රැවටෙනවා, "ආ, බබාලා ජීවත් කරවන්නට පුළුවන් මගෙ ලේවලින්."

එහෙම පෙළඹවීමක් අවශ්‍ය වෙන්නෙ ලේ දන් දුන් නමුත් ඒ කෙරෙහි ඇති "තමන්ගෙකම" අපේ හිතින් අයින් වෙලා නැති හින්දා. අපි කැමති අපේ ලෙයින් පලකට ඇති කෙනෙක් ජීවත් වෙනවා දකින්නට. තමන් කැමති කෙනෙක්, ආදරය කරන කෙනෙක් ජීවත් වෙනවා දකින්නට.
සමහරවිට හැමෝම එහෙම නැතුව ඇති.
නිතර නිතර ලේ වමනෙ දමාගෙන රෝහලට ඇතුළු වෙන මත්පැනට ඇබ්බැහි වූවන්,  එකිනෙකා සමග ගහමරාගෙන එන පාතාල කල්ලිකරුවන් හෝ මදාවියන් වැනි අය ජීවත් කරවීම පිණිස ලේ බිඳක් දන් දෙන්නටයයි දැන්වීම් ගැහුවොත් කී දෙනෙක් එයිද මන්දා. තමුන් පරිත්‍යාග කළ ලේ ටික භාවිතා වුණේ ඒ වගේ සමාජයට කරදරයක් වෙන විදිහෙ, පවුලට කරදරයක් වෙන විදිහෙ මිනිහෙක් ජීවත් කරවන්නට බව දන්නවනම්, කී දෙනෙක් ඒකට සතුටු වනු ඇත්ද?
එහෙම නොහිතිය යුතු ඇති. ඒත් මම අකමැතියි.
එහෙම අකමැත්තක් හිතට එන්නෙ, දන් දුන්නායයි කිව්වත්, ඇඟෙන් ඉවත් කළ ලේ ටිකට තියෙන බැඳීම අඩු වෙලා නැති හින්දා වෙන්නට ඕන.

අනෙක් අතට පසුගිය යුධ සමයේ හමුදා සොයුරන් වෙනුවෙන් ලේ පරිත්‍යාග කරන්නටනම් බොහෝ දෙනා ඉතාම කැමැත්තෙන් ඉදිරිපත් වෙන්නට ඇති. මමත් එහෙමයි.
කාලයක් මම හමුදා රෝහලේ සේවය කළා. එහෙ ලේ ගබඩා කරගෙන තිබුණෙ නැහැ. අවශ්‍ය වනවිට ලේ බැංකුවට ගිලන්රියක් යවා ගෙන්වා ගන්නට ඕන.
කියන තරම් ලේසියෙන් ලේ ගෙන්වා ගන්නට බැහැ. ප්‍රභූවරුන් යන එන හින්දා නිතරම පාරවල් වහලා. විනාඩියක් දෙකක් නොවෙයි; වරකට විනාඩි හතළිස්පහක් පමණ පාර වහනවා ඒ හරියෙ.
එක් දවසක, බරපතල සැත්කමකට ලක් වුණු සොල්දාදුවෙකුට ලේ පයින්ට් කීපයක්ම ඉතාම ඉක්මණින් දිය යුතුව තිබුණා. ඒත් ලේ ගෙන ඒමට ගිය ගිලන්රිය යාමේදීත්, ඒමේදීත් දෙවරම අර විදිහට ප්‍රභූවරයෙක් උදෙසා මාර්ගය වැසීමට හසු වෙලා. පැය තුනක් ගතවීත් අවශ්‍ය ලේ ලැබී තිබුණෙ නැහැ. එදා මම හිටියෙ යක්ෂ තරහකින්: මොන විකාරයක්ද? අඩුම ගානෙ ගිලන්රියකට යාමට ඉඩ දිය යුතුයි නේද? එක්කො අදාල ප්‍රභූවරයා එන වෙලාව හරියටම දැනගෙන විනාඩි කිහිපයකට පමණක් පාර වැසීමට බැරිද? මේ අනෙක් මිනිසුන් වෙනුවෙන් යුද පිටියට බට සොල්දාදුවෙක් නේද?
මම එහෙම යකා ආවේශ වෙලා හිටියට එතන හිටිය අනෙක් අය ඒ තත්වය එහෙමයයි පිළිගෙන වගේ. සමහරවිට අවුරුදු ගණනාවක් එතන සේවය කරන ඔවුන්, ඒ අත්දැකීමට නැවත නැවත මුහුණ දීම නිසාම එලෙස හැඩ ගැසෙන්නට ඇති. නොඑසේනම්, තමන්ට වෙනස් කළ නොහැකි දෙය උපේක්ෂාවෙන් විඳ ගන්නට ඇති.
එහෙම පුරුද්දක් නැති මම හිතින් ගැටෙන්නට පටන්ගෙන, මගේයයි හිතාගන ඉන්න ලෙඩා වෙනුවෙන්. ඒ විදිහෙ ගැටීමක් හිතේ ඇති වෙන්නෙ තවමත් යටපත් නොවුණු ද්වේෂය හින්දා වෙන්නට ඕන.

ලේ ගබඩා කර තබා ගත හැක්කේ මාස දෙකතුනක් පමණයි. එහෙම කල් ඉකුත් වෙන්නට ආසන්න ලේ, විශේෂයෙන් යුද කාලයෙදි, අසල රෝහල්වල අවශ්‍යතා විමසලා, ඒ තැන්වලට ලබා දෙනවා. නමුත් යාපනයේ ඉගෙනගත් වෛද්‍යවරියක කිව්වෙ, ඔවුන් එහෙම වෙනත් රෝහල්වලට ලේ යැව්වෙ නැහැ; ඒ වෙනුවට ඒවා රෝහල ඉදිරිපිට රෝස මල් පාත්තියේ පොහොර ලෙස යොදාගත්තාය කියලා.

"හරි ලස්සනට, ලොකුවට මල් පිපුණා." ඈ කිව්වා. "ලේ කියන්නෙ බොහොම හොඳ පොහොරක්!"

මිනිස් ලේ පොහොරක් වෙලා, ඒ මතින් පිපෙන මල් සුන්දර බව පිළිගන්නට මගේ සිත මැළිවෙන්නෙ මෝඩකම හින්දා වෙන්නට ඕන.

Tuesday, May 22, 2012

"කරුමෙ"

මේ දිනවල හුඟක් ළමයින්ට දරුණු මොළයේ උණක් වැළඳෙනවා. ඉක්මණින්ම සිහි කල්පනාව නැති වෙලා, වලිප්පුව හැදෙන මේ ළමුන්ගෙන් ඇතැමෙක් රෝගයෙන් මිය යනවා. තවත් ළමුන් සුව කළ නොහැකි ස්නායු ආබාධ සහිතව ජීවත් වෙනවා. බොහොමයක් ළමයින් සති කිහිපයක් නැත්නම් මාස කිහිපයක් පුරා දුක් විඳිමින් ජීවිතය අදිනවා. දෙමවුපියන්, නෑදෑයින් විඳින්නෙ සුළුපටු දුකක් නොවෙයි. මවුවරුන් සති ගණනාවක් තිස්සෙ දිවි ගෙවන්නෙ රෝහලේ. ඔවුන්ට රැකියා තියෙනවද, තමන්ගෙ අසනීපයක් අමාරුවක් තියෙනවද කියලා සිහියක් නැහැ. තියෙන දේපල විකිණෙන්නෙ, උගස් තැබෙන්නෙ, පියවරුනුත් ඈත ගම්වල සිට නිතර නිතර නගරයේ රෝහලේ සිටින දරුවා බලන්නට එන හින්දා; රැකියාවක එක දිගට නිරත වෙන්නට නොහැකි වන හින්දා. වැඩිහිටියන් හැමදෙනාම රෝගී දරුවා ගැන පමණක් අවධානය යොමු කරන නිසා, පවුලෙ සිටින අනෙක් දරුවන් ගැන හොයා බලන්නට කෙනෙක් නැහැ.

එහෙම ඉඳලා, ඇතැම් දිනයක මහා හඬින් හඬා වැළපෙන මවුපියවරුන් දරුවාගෙන් සමු ගන්නවා.

"මටනං එපා වෙලා." මං කිව්වා.

"ඉස්සර වතාවක් ඔය වගේ ළමයෙක් ආවා. අවුරුදු හයක් විතර ඇති." හෙදිය කතාවක් පටන් ගත්තා.

"දර කෑල්ල වගේ. කිසිම සිහියක් නැහැ. මොකක්ද අසනීපය කියලා හොයා ගන්නවත් බැහැ. කරන හැම පරීක්ෂණයක්ම සාමාන්‍යයි. දරුවා සුව වෙන්නෙත් නැහැ.

ඒ බොහොම අමාරුවෙන් හදා ගත්තු ළමයෙක්. අවුරුදු ගානක් දරුවන් නැතුව ඉඳලා. මුලදි මුලදි දරුවගෙ මුළු පවුලම හිටියෙම මෙතන. අම්මා, තාත්තා, ආච්චි, සීයා, නැන්දලා, මාමලා.....

ඒ ළමයා සති ගානක් ඒ විදිහට හිටියා.


ටික දවසක් යද්දි අපට පෙනුණා දරුවා බලන්න එන්නෙ අම්මා විතරක් බව. තාත්තා එන්නෙම නැහැ. ආච්චි, සීයා එහෙම වරින් වර ඇවිත් බලලා යනවා. අම්මත් සමහරවිට දවස් දෙකතුනක් නෑවිත් ඉන්නවා, ආච්චිව ළමයා ළඟ හිටවලා.

තාත්තා එන්නෙම නැහැ."

අම්මලා මෙහෙම මාස ගානක් රෝහලේ ඉන්නකොට, සමහර පියවරු වෙන අතක යනවා.  පවුල සී සී කඩ වෙනවා.

"අපි දවසක් ඒ අම්මගෙන් ඇහුවා ඇයි තාත්තා දැන් නොඑන්නෙ කියලා.

ඒ අම්මා කිව්ව කතාව ඇහුවහම...."

හෙදිය කතාව නවත්වලා හිස ගැස්සුවා, හරියට අනේ එහෙම දෙයක්නම් කාටවත් වෙන්න එපා කියන්නට වගෙ.

"මොකක්ද එයා කිව්වෙ?"

"අර තියෙන්නෙ, අර සාස්තර බලන්නෙ, අර නිකං පේනවා කියන...."

"අඳුනක්ද?"

"අන්න හරි. ඒගොල්ලො අඳුනක් බලන්න ගිහින්.

අඳුනෙන් පෙනිලා, ඒ ළමයා පෙර ආත්මෙක මහා ලොකු පාපයක් කළා කියලා. මේ ආත්මෙදි කිට්ටු නෑදෑයො වෙලා ඉන්න මේ අයත් ඒ පාපයට හවුල් වෙලා...

දරුවට මෙහෙම වෙලා තියෙන්නෙ ඒ හින්දා කිව්වලු. මුළු පවුලටම මෙහෙම දුක් විඳින්න වෙලා තියෙන්නෙ, ඒ පාපයට හවුල් වුණු හින්දා කිව්වලු."

"ඉතින්?" මම හිතුවෙ තාත්තා ඒ ගැන කළකිරීමෙන් රෝහලට නොඑනවාය කියලා.

"ඉතින් ඒ අඳුන බැලුව කෙනා කිව්වලු, ළමයට සනීප වෙන්නනම්, ගෙයක් ගෙයක් ගානෙ, පාරක් පාරක් ගානෙ හිඟා කාලා, ඒ ලැබෙන මුදලින් දානයක් දෙන්නය කියලා!"

මම 'ඉතින්' නොකියා බලාගෙන හිටියා.

"තාත්තා දරුවා බලන්න ඇවිත් නැත්තෙ ඒකයි. රස්සාවත් අතෑරලා, හැමදාම හිඟා කන්න යනවලු. අනික් කිට්ටු නෑදෑයො සේරමත් පුළුපුළුවන් වෙලාවට හිඟා කන්න යනවලු. අම්මත් අර ගෙදර යන්නෙ, එහෙම හිඟා කන්න යන්නලු.

එහෙම කරලා, අන්තිමට ඒ මිනිස්සු සාස්තරකාරයා කියලා තිබුණු විදිහෙ දානයක් දුන්නා."

මම වැඩ නවත්වලා බලා හිටියා.

"ඉන් පස්සෙ ඒ ළමයට ටික ටික සනීප වුණා. හොඳටම සනීප වුණේ නැහැ. ඒත් දර කෑල්ලක් වගේ හිටිය ළමයා තනියෙන් හුස්ම ගන්නට පටන් ගත්තා. ඇස් ඇරියා. සිහි කල්පනාව ටික ටික හොඳ අතට හැරුණා. කෑම කවනකොට ගිලින්නට පුළුවන් වුණා. අතපය හොලවන්නට පුළුවන් වුණා. වචනයක් දෙකක් කතා කරන්නට පටන් ගත්තා.

ඒ ළමයා ගෙදර ගියා."

හෙදිය බර කල්පනාවකට වැටුණා. මමත් කල්පනාවට වැටුණා. නිහඬතාවය ඇති කළ තෙරපුම වැඩි වෙද්දි මම ආයෙත් කතාව පටන් ගත්තා.

"මටනං එපා වෙලා..."

Monday, May 21, 2012

චූදිතයෝ

 ඒ කාලෙ...

චෙස් තරග මාලා පැවැත්වුණේ සති අන්තයන්හිදී. ඉන් සමහරක් තරග පැවැත්වුණේ සහභාගි වන කණ්ඩායම් අතුරින් සම දක්ෂතා මට්ටම් අනුව ප්‍රතිවාදී පිල් තෝරන ක්‍රමයට. අවසාන ප්‍රතිපලයත් තීරණය වුණේ දිනූ තරග සංඛ්‍යාව අනුව පමණක් නොවෙයි; ප්‍රතිවාදී පිල්වල දක්ෂතා මට්ටම අනුව නිර්ණය කරන ලද ලකුණු ක්‍රමයක් අනුව.

ඒ විදිහට පැවැත්වුණු එක් අන්තර්විද්‍යාලයීය තරග මාලාවකට අපිත් සහභාගි වුණා. තරගය සංවිධානය කර තිබුණේ වෙනත් විද්‍යාලයක් විසින්. ඔවුන් වාර්ෂිකව ඒ තරගය සවිධානය කරන අය.

ඒ කාලයේ බාලිකා විදුහල් අතරින් ඉහළම දක්ෂතා මට්ටමක හිටියෙ අපේ විදුහල. ඒ නිසා අපට මුළින්ම මුහුණ දෙන්නට සිදු වුණේ ඉහළම දක්ෂතා මට්ටමෙහි සිටි බාලක පාසලට. ඒ තරගයෙන් අපි පරාජය වුණා. නමුත් ඊලඟ තරග පහේම හැම පුවරුවක්ම අපි ජයග්‍රහණය කළ හින්දා, අපි දැන සිටියා බාලිකා අංශයේ ශූරතාවය හිමි වෙන්නෙ අපට බව.

අපේ තරග කලින් නිමා වුණු හින්දා, අපි විද්‍යාල භූමියේ ඇවිදිමින් විනෝද වෙන්නට වුණා. මගේ හොඳම යෙහෙළියට කුරුමාණම් අල්ලන ඉලන්දාරියෙක් වෙනත් ක්‍රීඩා කණ්ඩායමක හිටියා. අපි දෙගොල්ලම කල්ලි ගැහිලා, එකිනෙකාට උසුළු විසුළු කරගනිමින් එහෙමෙහෙ ඇවිද්දා.

ඔය අතරෙ අපට හමු වුණා ඒ වසරෙදි චෙස් ඇරඹූ වෙනත් බාලිකා විද්‍යාලයක කණ්ඩායම් නායිකාව. සෑහෙන මෝරපු පෙණුමක් තිබුණු මේ ක්‍රීඩිකාව පෙම්වතාගේ අස්ථාන සැකයට ලක් වුණු සිංහල චිත්‍රපට නිළියක වගේ කඳුළු සළමින්, ඤාව් ඤාව් ගාමින් හිටියෙ. ඇගේ සහෝදර ක්‍රීඩිකාවන් කිහිපදෙනෙක් එතනට වෙලා ඇයව සනසවනවා. ඔවුන්ගෙ ක්‍රීඩා ගුරුවරියත් එතනට වෙලා ඇගේ හිස අත ගානවා.

අහක බලන් යන එක හරි නැති හින්දා මම ඇහුවා "මොකද අක්කා?" කියලා.
"අනේ බලන්න නංගි, හරිම අසාධාරනයි..." කෙල්ල හොටූ ඇද ඇද කිව්වා. කඳුළු නිකං දියලුම ඇල්ල වගේ බේරෙනවා!
අනික් කෙල්ලො ටික අමුතු මූණු දාගෙන බලා හිටියා.

මොකක්දෝ හේතුවක් නිසා මගේ යෙහෙළියන් මාව එතනින් ඇදගෙන ගියා. මම නොදන්න මොකක් හරි ඔවුන් දන්න බව මට තේරුණා.

සිද්ධිය වැටහුණේ අපි ආපහු තරග පැවති ඉසව්වට යනවිට. අපේ කණ්ඩායමේ ක්‍රීඩිකාවන් දරුණු මූණු දාගෙන. එහෙට රවනවා, මෙහෙට රවනවා. තනියෙන් ගොරවනවා. කොහොමත් අපේ කණ්ඩායමේ හිටියෙ අර අනික් කණ්ඩායමේ වගේ ලලිත කලා කට්ටිය නෙවෙයි, සාමාන්‍ය ළමයි.

මට තේරුණු විදිහට සිද්ධිය මේකයි: නවක කණ්ඩායමක් වන අර ලලිතකලා බාලිකාවන්ට ක්‍රීඩා කරන්නට ලැබුණෙ එවකට පැවති දුර්වලම කණ්ඩායම් සමග. ඔවුන් ඒ තරග සියල්ල ජයග්‍රහණය කරලා. නමුත් දක්ෂතා මට්ටම අනුව ඉහළම කණ්ඩායම් හයක් සමග තරග වැදුණු අපේ කණ්ඩායමට ලැබෙන ලකුණු ප්‍රමාණය ඔවුන්ට වඩා වැඩියි, එක් තරගයක් පරාජය වුණත්. ඉතින් ලලිතකලා බාලිකාවන් තරග විනිසුරුවරයා හමු වෙලා, කඳුළු සළමින්, හොටු පෙරමින්, ළඳ බොළඳ ශ්‍රියා කාන්තා වචනවලින් පැහැදිලි කරලා තියෙනවා මේක හලීම අසාදාලනයි කියලා; ඒගොල්ලන්ගෙ සියුමැලි සුකුමාල ලලනා සිත් ගොඩාරියක් ඌවා වෙලා කියලා; අනී ඒගොල්ලන්ට සාදාලනේ ඉෂ්ඨ කරන්න ප්ලීස් කියලා.

එහෙම වුණොත් අපි මොකද කරන්නෙ?
දමල ගහල නැගිටල යමු.
අපි කතා වුණා.

අපි මොනවා හරි කරයි කියලා විනිසුරු මඬුල්ලත් බලාපොරොත්තු වුණා වගේ. කට්ටිය බොහොම බරපතල මුහුණු දාගෙන හිටියා. හැම කණ්ඩායමක්ම අසුන් ගත් පසුව, කුඩා ආහාර මල්ලක් බැගින් බෙදා දුන්නා. අනෙක් ක්‍රීඩකක්‍රීඩිකාවන්නම් කන්නට පටන් ගත්තා. අපි කෑවෙ නැහැ. අපි බොහොම අවධානයෙන් බලාගෙන හිටියා මොකක්ද සිද්ධ වෙන්නට යන්නෙ කියලා. ඔය වෙනකොට අර ලලිතකලා කණ්ඩායමේ ක්‍රීඩිකාවන්ගෙ හොටු සහ කඳුළු වේළිලා. ඒගොල්ලොත් සියුමැලි ඇඟිලිවලින් කෑම මලු ලිහලා කන්නට වුණා.

තරග ප්‍රතිඵල නිකුත් කළේ ඒ අතරතුර. බාලිකා ශූරතාවය අරුන්ට!

අපි නැගිට්ටා. කෑම මළු දමලා ගැහුවා මේස උඩට. අඩි පොළොවෙ හප්පමින් එතනින් පිට වුණා. සභාව තුෂ්ණිම්භූතව බලා සිටින බව අපි ඇස් කොණින් දැක්කා.


සිද්ධිය පත්තු වුණේ පහුවෙනිදා.
විදුහල්පතිනිය නිවේදනයක් නිකුත් කළා චෙස් කණ්ඩායමේ සියළුම ක්‍රීඩිකාවන්ද, චෙස් භාර ගුරුවරියන්ද වහාම රැස්වීමකට කැඳවමින්.

අපේ විදුහල්පතිනිය එක්ක සෙල්ලම් බැහැ. ඇය බොහොම දැඩි නීතිගරුක පාලනයක් ගෙන ගිය, ප්‍රබල පෞරුෂත්වයකින් හෙබි කෙනෙක්. තරග සංවිධායකයන් වහාම ක්‍රියාත්මක වන පරිදි ඇයට ලිඛිතව දන්වලා අපේ විනය විරෝධී හැසිරීම ගැන. ඒ වගේම, ඊට දඬුවමක් ලෙස, අපේ විදුහලට වසරක තරග තහනමකුත් පැනවිලා.

ඔය වෙනකොට අපේ යොවුන් ආවේගශීලී හැඟීම්වල තීව්‍රතාවය අඩු වෙලා. අපව විදුහලින් අස් කරන්නට යන බව අපට වැටහුණා. ගෙදරට ගිහින් ඒ බව කියන්නෙ කොහොමද? අම්මලාට මුහුණ දෙන්නෙ කොහොමද? අම්මලාව විදුහලට එක්කරගෙන එන්නටයයි කිව්වොත්?

අපි අසරණ වෙලා රැස්වීම් ශාලාවට ගියා.
අපට අසුන් ගන්නට තිබුණෙ බිම. විදුහල්පතිනියත්, චෙස් භාර ගුරුවරියනුත්, පෙර දිනයෙදි අප සමග සිටි අපේ ක්‍රීඩිකාවකගෙ මවු වෙන වෙනත් ගුරුවරියකුත් අප ඉදිරියෙ අසුන් ගෙන සිටියා.

විදුහල්පතිනිය කථාව පටන් ගත්තා. ඇය කථා කළේ ක්‍රීඩා ගුරුවරියන්හට.

"කවුද ඒ අවස්ථාවෙ දරුවන්ව භාරව හිටියෙ?" ඇය විමසුවා.
"අහවලා." ක්‍රීඩා භාර ගුරුතුමිය අපේ ක්‍රීඩිකාවගෙ මව දැක්වූවා. ඒ ගුරුතුමිය මොහොතකට සසල වුණා. ඒත් විදුහල්පතිනිය ඇය දිහා බැලුවෙවත් නැහැ.
"ඒ ගුරු මහත්මිය ඒ වෙලාවෙ එතන හිටියෙ දෙමවුපියෙක් විදිහට. මම අහන්නෙ, කවුද ගුරුවරියක් විදිහට ඒ වෙලාවෙ දරුවන් භාරව හිටියෙ?"

ගුරුවරියන් බිම බලාගෙන. අපි, ක්‍රීඩිකාවන්, දැන් යන්තමින් හිස ඔසොවලා බලනවා.

"දරුවො වැරදි කරනවා." විදුහල්පතිනිය කිව්වා. "දරුවොන්ට හරි වැරැද්ද තේරෙන්නෙ නැහැ. ඒකයි දරුවො කියන්නෙ. දරුවො වැරදි කරන හින්දා, ඔවුන්ට මග පෙන්වන්ට අපි ඔවුන් සමග ඉන්නට ඕන. මේ සිද්ධියෙදි අපේ දරුවො තනි වෙලා. ඔවුන්ට කළ යුතු දෙය, නොකළ යුතු දෙය පෙන්වා දෙන්නට වග කිව යුතු වැඩිහිටියෙක් ළඟ ඉඳලා නැහැ. මේක වැඩිහිටියන් වන අපේ වැරැද්ද.."

ඔය විදිහට එතුමිය දීර්ඝ දේශනයක් කළා. අපි අහගෙන හිටියා. අපේ ගුරුවරු අහගෙන හිටියා. අපේ මවක් වූ අර ගුරුවරිය අහගෙන හිටියා.

විදුහල්පතිනිය අපට එක් වචනයකින්වත් බැන්නෙ නැහැ. අපව විදුහලින් අස් කළෙත් නැහැ. සිද්ධිය ගැන අපේ ගෙවල්වලින් දැනගත්තෙත් නැහැ.


අපට පැනවුණු තරග තහනම එලෙසින්ම ක්‍රියාත්මක වුණා. අපි, වෙනත් තරග මාලාවක් සඳහාවත් ඉන්පසු ඒ විදුහලට පය තැබුවේ නැහැ.

අපේ ආදරණී‍ය විදුහල්පතිනිය, ටී. කේ. ඒකනායක මැතිණිය කවදාවත් අමතක වෙන්නෙත් නැහැ.

Tuesday, May 1, 2012

ආගන්තුක කුරුල්ලා

අප්පච්චියි අම්මයි උදෙන්ම වාඩි වෙලා පාතේගම සුමනරතන හාමුදුරුවන්ගෙ බණක් අහනවා. මම ඒ හිත නිවන හඬට කන් දෙමින් මිදුලට බැස්සා.

සියඹලා ගහේ ඉඳන් කවුදෝ ආගන්තුක කුරුල්ලෙක් ගී ගයනවා.

වදලට හැදී ඇති පලතුරු ගස්, මසුන් සහිත කුඩා පොකුණ සහ අම්මගෙ බත් දන්සල නිසත්, අපේ මිදුලට බැස්සහම ඕන තරම් කුරුල්ලො: කපුටො, කොහෝ, දෙමළිච්චො, බට්ටිච්චො, ඇටි බුක්කො, පැණි කුරුල්ලො, කහ කුරුල්ලො, කොබෙය්යො, පරෙය්යො, ගිරව්, කෑඳැත්තො, සිවුරු හොරු, සුදු රෙදි හොරු, කෑරල්ලු, පොළොස් කොට්ටෝරුවො, පිළිහුඩුවො, මයිනො, කරෝල පෙන්දො විතරක් නෙවෙයි, කොහෙ හරි දේවාලෙකින් පැන ගත්තු සෙබඩකුත් ආවා කාලයක්.

ඒත් මේ හඬ ආගන්තුකයි.
කන්කළුයි.
අමුතු අමුතු නාද රටාවන්ට අනුව ගැයෙන ගී හඬ මොන තරම් අහන් හිටියත් ඇති වෙන්නෙ නැහැ.

"අම්මා... අම්මා..."

අම්මයි අප්පච්චියි බණ පැත්තකින් තියලා මිදුලට බැස්සා. අපි අහන් ඉන්න බව දැනිලදෝ, ආගන්තුක කුරුල්ලා තව තවත් දිගු වැකි සහිත ගී ගයන්නට වුණා. 

සියඹලා ගහ උඩට අව්ව වැටිලා. ලපටි පලාවන් පත් අතරේ කොපමණ හෙව්වත් කුරුල්ලා පෙනෙන්නට නැහැ.

"කුරුල්ලා බොහොම ලස්සන එකෙක් වෙන්නට ඕන." ඇහැට නොපෙනෙන, නොදන්නා කුරුල්ලා ගැන මම එහෙම කල්පනා කළා.

අම්මලා ආපහු ගෙට ගියා. මම කුරුළු ගී අසමින් මිදුලේ ඇවිද්දා.

හැමතැනම මල් පිපිලා. එහෙම නැත්නම් ලපටි, පැහෙන, ඉදෙන ගෙඩි.
වසන්තය ඇවිත්!

සමහරවිට මේ ගී ගයන්නෙ වසත් කාලයට පිටරටකින් මෙහෙ ආව කුරුල්ලෙක් වෙන්නට ඕන. මල්, පලතුරු දැකලා, ලා හිරු රැස් නාලා, හිතට සතුටක් දැනිලා වෙන්නට ඕන.

වසර පුරාම අඩි කිහිපයක් ගනකම අයිස් තට්ටුවකින් වැසුණු සයිබීරියානු නගරයක වාසය කරන මගේ මිතුරන් දෙදෙනෙක් පසුගිය වසරෙදි මෙහි ආවා. ගස්වල පලතුරු හට ගන්නා හැටි ඔවුන් මුල්වරට දැක්කෙ මෙහෙදි. ලා වැස්සකට අහස අර අදිනවිට, එය ගණනකට නොගෙන, තෙමෙමින් වැස්සේ ගමන් කරන මිනිසුන් දිහා ඔවුන් බැලුවෙ පුදුමයෙන්. නිදා ගැනීමට දුන් කාමරයේ තිබුණු වා කවුළු ඔවුනට නුහුරු නිසා, සතෙක් ඒවිදැයි බියෙන් මුළු රැයම නිදිවර්ජිතව සිටි බැව් කිව්වෙ පසුවදා.

"ආ, ඔව්, ඒවගෙන් සර්පයො ගේ ඇතුළට එනවා!" මං කිව්වෙ සැහැල්ලුවෙන්. විතාලිගෙ ඇස් උඩ ඉන්දුණා!

අපි පොඩි කාලෙ මේ වා කවුළුවල පරෙය්යන් පදිංචි වුණා. එක ජෝඩුවක්; ජෝඩු දෙකක්; එක් දරු පරම්පරාවක්; තව පරම්පරාවක්...
පරෙයි මැක්කන් බෝ වුණේ ඒ අතරෙදි. අපේ අතපය පුරා පුංචි පුංචි තුවාල.
අප්පච්චි කලබල වුණා. පරෙය්යන් එළවා දමන්නට තීරණය කළා: "ළමයින් ලෙඩ වෙන්නට පුළුවනි..."

පරෙය්යන් ඉන්න වා කවුළු ළඟට වෙලා අප්පච්චි සද්ද කළා; දිග රිටි අරගෙන කූඩු කඩන්නට වගේ හැදුවා; පරෙය්යන් කූඩුවට ඉගිල එනවිට ෂෝ ෂෝ කිව්වා.
අප්පච්චිගෙන් කරදරයක් නොවෙන වග පරෙය්යො හරියට දැනන් හිටියා වගේ! උන් තමන්ගෙ රවුම් ඇස්වලින් අප්පච්චි දිහා බලලා, වා කවුළු තුළට රිංගලා ලැගගත්තා.

අප්පච්චි දැඩි තීරණයක් ගත්තා: කූඩුවට නැගලා, කූඩුව කඩන්නට ඕන.
ඉතින් ඉණිමගක් හොයාගෙන, බිත්තියට හේත්තු කරලා අප්පච්චි පරෙයි කූඩුවට නැග්ගා. අපි බිම සිට බලා සිටියා.
උඩට නැගලා බලනකොට කූඩුවෙ පරෙය්යෙක්. අප්පච්චි බොහොම පරිස්සමෙන් ඌව අතට ගත්තා. අප්පච්චිගෙ කට උල් වෙලා; ඇස් සුරතල් පාට වෙලා. හරියට අළුත උපන් දරුවෙක් දෝතින් ගත්තා වගේ.
"මේ බලන්ඩ." අප්පච්චි අපට පෙන්නුවා. පරෙය්යා බොහොම හුරුබුහුටි අන්දමින් අප්පච්චිගෙ අත්වල උණුසුමට තවත් ගුලි වුණා. අප්පච්චි බොහොම පරෙස්සමින් ආපහු පරෙය්යාව කූඩුවෙන් තැබුවා.

අප්පච්චිගෙ පරෙයි දඩයම ඉන් අවසානයි. මං හිතන්නෙ පව් කරන්නටත් එක්තරා තරමකට පව්කාරකම තියෙන්නට ඕන.

පස්සෙ කාලෙක පරෙය්යොම අපේ ගේ අතෑරලා ගියා.

මම එහෙ මෙහෙ ඇවිදින අතරෙදි ආගන්තුක කුරුල්ලා ගී නාදය නවත්තලා. මම කුස්සියට ගියෙ අම්මා උයන හින්දා. ළිප උඩ මුං ඇට බඳුනක් තැම්බෙනවා. ඒ අසල සෝදා දැමූ හාල් බඳුනක්.
"මුං ඇට කිරිබත් හදලා දෙන්නම්." අම්මා කිව්වා.
"සීනිත් දාලා හදනවද?" මම ඇහුවා.
අම්මා සමහර වෙලාවට කිරිබතටම සීනි මුසු කරලා හදනවා. මතක ඇති කාලෙකින් මුංඇට කිරිබත් කෑවෙ නැහැ. මම පල්හෑලි කියමින් සෝදා තිබුණු හාල් කන්නට පටන් ගත්තා.
"ඕක කාලා ඉවර කරන්ඩ එපා. තම්බලා දෙනකම් ඉන්ඩ." අම්මා සැර කළා.

"මෙන්න." අප්පච්චි පේර ගෙනත්. මම මිදුලෙ ඇවිදින අතර මේ පේර ගෙඩි දෙක දිහා බැලුවා. ඒවා හොඳට ඉදිලයි තිබුණෙ. ඒත් ගහේ ඉහළ අත්තක. අපි කුස්සියෙ ඉන්න අතරෙ අප්පච්චි කොහොමදෝ ඒවා කඩාගෙන.
"මෙන්න අම්මට." මම පේර ගෙඩියක් කෑලි හතරකට කපලා, අම්මට කෑල්ලක් දුන්නා.
"එපා." අම්මා කිව්වා.
"මෙන්න පද්මලතාට."
"අනේ මට එපා!" පද්මලතාටත් පේර ඕන නැහැ.
"අප්පච්චිට?"
"මට ඕනෙ නැහැ."
කාටවත් පේර ඕනෙ නැහැ.
"ඔයා කන්ඩ. ඔයාටනෙ පේර ප්‍රශ්නයක් තියෙන්නෙ." අම්මා හිනා වෙවී කිව්වා.

Monday, April 16, 2012

බ්ලිට්ස්

ජීවිතේ චෙස් වගේ.

අපට අයත් හැම ඉත්තෙක්ම එහා මෙහා කරන වාරයක් පාසා අපි අවදානමක් ගන්නවා. හරි යන්නත් පුළුවන්, වරදින්නත් පුළුවන්.

හැම පියවරක් පාසාම කල්පනා කරලා, හොඳ නොහොඳ, ප්‍රතිවිරුද්ධ පාර්ශ්වයෙ හැකියාව ආදිය කිරා මැන ඉත්තන් අදින්නට හැම වෙලේම හැකියාවක් නැහැ. සමහරවිට අපේ දැනුම මදි. පුහුණුව මදි. එහෙමත් නැත්නම් අපට කම්මැළි වන්නටත් පුළුවනි. හැන්දෑ වෙලා නිසා ඉක්මණට තරගවාරය අවසන් කරන්නට හිතුණා වෙන්නට පුළුවනි.
එහෙමත් නැත්නම් නියමිත කාල සීමාවක් ඇතුළත තරගය අවසන් කළයුතු බවට තීරකයන් දැනුම් දුන්නා විය හැකියි.

ඔන්න එතකොට අපි කලබල වෙනවා.
වැඩිදුර නොහිතා ඉත්තන් එහා මෙහා අදිනවා. හරියට බ්ලිට්ස් වගේ.
සමහරවිට දිනන්නට ඉඩ ඇත.
පරාජය වුණොත් අපි නිවී හැනහිල්ලෙ පසු තැවෙනවා: අපරාදෙ...

ඉස්සර සමහර දවසට ඉස්කෝලෙ යන්නට පෙර මම අම්මලට වඳින්නෙත් බ්ලිට්ස් ක්‍රමයට:
"අම්ම සාදු, අප්පච්චි සාදු."
දේශපාලකයෙක් වගේ අත් දෙක උස්සලා මම දුවනවා.
"කෑම එක ගත්තද?" අම්මා කෑ ගහනවා.
"දුවන්ඩ විතරක් බලාගෙන ඉන්නෙ, ටිකක් උදෙන් නැගිටලා ගෙදර වැඩකට උදව් වෙන්ඩ." අප්පච්චි කෑ ගහනවා.

දැන් ගෙදර යන්නෙ කලාතුරකින්. ගියත් හෙට වැඩනම් අද හවසින් ආපහු එනවා. අන්තිම මොහොත වෙනකම් ඉන්නෙ නැහැ.
අම්මලත් විශ්‍රාමිකයි; හදිසියක් නැහැ.
අම්මට වැන්දහම අම්මා බොහොම වෙලා හිස අතගානවා. වැඳලා නැගිට්ටට පස්සෙත් අම්මා බොහොම වෙලා හිස අතගානවා.
අම්මා හිස අතගානවට මම කැමතියි. මුකුත් කිව්වත් නොකිව්වත්, ඒ ස්පර්ශයෙ හදවතට දැනෙන ආදරයක්, කරුණාවක් තියෙනවා; ආශීර්වාදයක් තියෙනවා.

යාළුවො, නෑදෑයො, ගුරුවරු ආදීනුත් වෙලාවකට හිස අතගානවා. එක්කො වෙන් වෙද්දි. එක්කො මම හිත අමාරුවෙන් ඉද්දි. එහෙම නැත්නම් හිතවත්කමට. කතාවට කිව්වට කවුරුත් හිස අතගාලා ටොකු ඇනලා නැහැ. හමුවීමකදි වෙන් වීමකදි බදාගෙන ඉඹලා වෙන්වන යාළුවන්ට වඩා අරෙහෙම හිස පිරිමදින යාළුවන් ළඟ මොකක්දෝ ලෙංගතුබවක් දැනෙනවා.

ඉස්සර දවසක අම්මා සැත්කමකට භාජනය වීමෙන් පසු මම ඈ ළඟ හිටියා. අම්මට විරුද්ධ පස ඇඳේ හිටියෙ ඒ සැත්කමටම ලක් වුණු තවත් අම්මා කෙනෙක්. ඇගේ දියණියත් ළඟ හිටියා. ඈ මට වඩා මේරූ කෙනෙක්. අපි දෙන්නගෙම අම්මලාට හොඳින් සිහිය තිබුණෙ නැහැ. දෙන්නම තද නිද්‍රාවක.
මම අම්මගෙ දෙපා පිරිමදින්නට වුණා. අම්මා ජීවිත කාලයක් පුරා කොයිතරම් වෙහෙසුණාද? දෙපා පිරිමදිනකොට සිහිය නැති වුණත් පහසුවක් තියේවියයි මම කල්පනා කළා.

ඉදිරි ඇඳ අසල හිටිය කාන්තාව මට ටිකක් තදින් කතා කළා:

"මොකක්ද ඔය ඔයා කරන වැඩේ තේරුම? එයාට ඕක දැනෙන්නෙ නෑනෙ. ඔයා ඔය කරන්නෙ බොරු වැඩක්. නිකං ඔයාගෙ හිත රවට්ට ගන්න විතරක් කරන වැඩක්."

අම්මට ඒක නොදැනෙන්නට ඉඩ ඇති බව වගේම, එහෙම දැනුණත් ඒ මා බව නොදැනීමට හොඳටම ඉඩ ඇති බවත් මම දැන හිටියා. ඒත් එහෙම කිරීමෙන් අම්මට පහසුවක් ලැබේවියයි යන සිතුවිල්ල හින්දා මගෙ හිතටත් සහනයක් ඇතිවුණා.
අර කාන්තාව දිගින් දිගටම කියවන්නට වුණා:
"තේරුමක් නෑනෙ. එයා දන්නෙත් නෑ. පිස්සු..."

එහෙම දැනගන්නට ඕනද? 

එහෙම අවශ්‍ය නැතැයි එදා මම හිතුවා. අම්මට පහසුවක් දැනෙනවනම් ඒ ඇති.

ඊට ගොඩක් කාලෙකට පස්සෙ, මම අලුත් තැනක රැකියාවට ගියා. මුල් දින කිහිපයෙදි මම අනෙක් අය කටයුතු කරන හැටි බලා ඉඳලා, ඔවුන්ට අත් උදව් දීලා, ඔවුන්ගෙ උපදෙස් පරිදි කටයුතු කරලා පුහුණු වුණා.

එතන බරපතල සැත්කම් කරන ශල්‍යාගාරයක්. උදෑසන හත වෙනවිට රෝගීන් එහි ගෙන එනවා; ඒ බොහෝවිට ගිලන්රියෙන්. සැත්කම් සඳහා ගතවන කාලය දිගයි. හැකි තරම් උදයෙන් ඇරඹුවොත් තමයි දිනකට සැත්කම් දෙකක් කරගන්නට ලැබෙන්නෙ. එහෙම නොවුණොත් බරපතල රෝගවලින් පෙළෙන මේ රෝගීන්ගෙ ජීවිත අනතුරේ. ඉඳහිට කෙනෙක් සැත්කම් කරනතුරු බලා සිටිද්දි වාට්ටුවෙදි මියයන අවස්ථාත් තිබුණා.

එක දවසක් උදෑසන අට වන තුරුත් රෝගියා ගෙනත් නැහැ. සැත්කමට නියමිතව හිටියෙ තරුණ ගැහැණු ළමයෙක්. ගිලන් රියෙන් ගෙන එන්නෙ රෝගියා පමණක් නිසා ඥාතීනුත්, ඇගේ සහෘදයාත් වේලාසනින්ම ශල්‍යාගාරයට ඇවිත්. ඒ සැත්කමට පෙර අවසන් වතාවට ඇයට ආශීර්වාද කිරීමට. ශල්‍ය වෛද්‍යවරුනුත් ඇවිත්. හැමෝම කලබල වෙලා. ඇයි මේ පරක්කුව?
දුරකථන ඇමතුම් හැම අතටම. "ඉක්මණට එවන්න; ඉක්මණට එවන්න."

නියමිත වෙලාවට වඩා පැයකටත් පසුව රෝගියාව යන්තම් ගෙන ආවා. ඇය හිටියෙ ට්‍රොලියක සැතපිලා. ගිලන් රියෙන් කෙලින්ම විදුලි සෝපානයට; සෝපානයෙන් එළියට ගන්නවත් එක්කම කෙළින්ම ශල්‍යාගාරයට. එළියෙ බලා සිටි ඥාතීන් දුවගෙන ආවට කතා කරන්නට තබා කිට්ටු වෙන්නටවත් වෙලාවක් තිබුණෙ නැහැ. ඇගේ සහෘදයා ඈත හිඳ අත දිගු කර යන්තමින් ඇගෙ හිස අතගෑවා. හිස අත ගෑවෙ කවුරුන්ද කියා හෝ ඒ අත ගෑවාද නැත්නම් කාගෙ හරි අතක් වැරදිලා වැදුණාද කියන එක හෝ ඇයට දැනුණෙ නැහැ. හැම තැනම ලොකු කලබලයක්.

එදා සැත්කම රෑ අටත් පසු වෙනතුරු කෙරුණා. එතරම් වෙලා සිටින්නට නියමයක් මට නැතුවත්, අවසානයක් දැකීමට වුවමනා නිසා මම හිටියා. සැත්කම අවසන් වෙන ලකුණකුදු නැති නිසා මම අවසානයේ ගෙදර ගියා.

ඒ තරුණියව බේරා ගන්නට බැරි වුණා. සිහි නොලබාම ඈ මිය ගියා.


අවසන් පලයට එයින් වෙනසක් නොවුණත්, ශල්‍යාගාරයට යන්නට මොහොතකට පෙර ඇගේ සහෘදයා හිස අත ගෑ බව ඇය දැන ගත්තානම්....

එහෙම වුණානම් ඒ සිද්ධිය මට මීට වඩා පහසුවෙන් අමතක කරන්නට තිබුණා.

Thursday, April 12, 2012

අවුරුදු

හැන්දෑවෙ මුණුපුරන් එන හින්දා අම්මා කොකිස් බදිනවා.
"රෑ වෙලා කොන්දෙ කැක්කුම කියයි!" මම හොරෙන් හිතනවා.

මට මතක ඇති කාලෙ ගෙදර ලොකු භාජන කිහිපයක් තිබුණා. අවුරුදු කාලෙට අම්මා රෑ මැදියම වෙනතෙක් වැඩ කරනවා. මුං කැවුම්, මුංගුලි, කොකිස්, උඳුවැල්, වැලි තලප ආදිය හදලා භාජන පුරවනවා.
වත්තෙ නොයෙක් වර්ගවල කෙසෙල් තිබුණා. අප්පච්චි මේ කෙසෙල් කැන් කපනවා. මිදුලෙ කොණක වලක් හාරනවා. වලේ එක් පැත්තක බටයක් සවි කරලා. අප්පච්චි වළලන කෙසෙල් නොඉදෙන හින්දා, අය්යට කියලා කෙසෙල් ඇවරි අඩුක් කරවනවා. අපි හැමෝම දුං ගැහිල්ලට හවුල් වෙන්නෙ ආසාවෙන්.

ඒ කාලෙ අපි පොඩියි.
අවුරුද්දට ගේ මැද්දෙ ටකරමක් තියලා, ඒ උඩ ලිපක් බැඳලයි කිරි ඉතිරෙව්වෙ. අපි හොඳ ඇඳුම් ඇඳගෙන, වටේ ඉඳගෙන කිරි උතුරන තෙක් බලා හිටියා.
කිරිබත් කන වෙලාව ආවෙ ඊටත් සෑහෙන වෙලාවකට පස්සෙ.

නොනගතයට නොකා ඉන්නවාය කියන එක ඒ කාලෙ වීරකමක්. අය්යා බලාගෙන ඉන්නෙ අපි බඩගිනි ඉවසගන්නට බැරුව කයිද කියලා. එහෙම කන එක ලැජ්ජාවට කාරණයක්. ඉඳහිට කෙනෙක් හොරෙන් කන වෙලාවල් තිබුණා.

ඒ අපි පුංචි හින්දා.

ටික ටික ලොකු වෙනකොට එහෙම නොකා ඉන්න එක අපිට කරදරයක් වුණා. "අය්යෝ, තව වෙලා තියෙනවද?" අපි ටිකක් නහයෙන් අඬන්නට වුණා.

නැකැත් වෙලාවට කන්නට බලා හිටියත්, එහෙම එක පාරටම කන්නට ලැබුණෙ නැහැ. නැකතට අම්මත් අප්පච්චිත් කිරි ගහකට කොටන්නට ගියා; ළිඳත් එක්ක ගනුදෙනු කරන්නට ගියා. අපිට පාඩම් පොතක් කියැවිය යුතුව තිබුණා.

කිරිබත් පෙනි පෙනී!

අවුරුදු ගෙවී යනකොට අපි වැඩිහිටියන් වුණා; හිතුවක්කාර වුණා; ගොඩක් දේවල් ඉගෙනගත්තා; සම්මතයන්, චාරිත්‍රයන් ප්‍රශ්න කරන්නට වුණා:
"දැන් හැමදාම නැකතට වැඩ පටන්ගෙන හරි ගියාද?"
"නොනගතේට කෑවට මොකද වෙන්නෙ?"
"එහෙම වැඩ අතාරින්නට බැහැ; අනිද්දා මට විභාගෙ. මුකුත්ම කියවලා නැහැ."
"මේ පාන්දර නැගිටගෙන කිරිබත් කන්න? මට නිදිමතයි."

හුඟක්ම පාන්දරට ලිප මොළවන නැකත යෙදී තිබුණොත්, කන නැකත යෙදී තිබුණොත්, ඒක ගණන් නොගෙන සමහරු නිදාගත්තා.
නොනගතය මැද ඇවිත් හැළි වළං අදිමින් සමහරු කෑම හෙව්වා.
තෙල් වැඩියයි, පැණිරස වැඩියයි කැවිලි වර්ග ප්‍රතික්ෂේප කරන්නට වුණා.
නොනගතයට කන එක, නැකතට නොනැගිටින එක වීරකමක් විදිහට සළකන්නට වුණා.

පුරුද්දක් විදිහට වැඩ අල්ලන නැකතට අප්පච්චි අපට කතා කළා. නොඑන අය ගැන කියලා ආව අයට සැර කළා. නොනගතය මැද කන ළමයින් දිහා නොරිස්සුමෙන් බැලුවා.
අම්මා වෙනස්. දාච්ච හේන් උඩින් පුරාහඳ පායනවා වගේ අපේ රළු හැසිරීම් මත්තෙදි අම්මා වඩාත් සෞම්‍ය වුණා. නොනගතය මැද කෑම හොයන ළමයින් වෙනුවෙන් උයා පිහා තියන්නට අම්මා හුරු වුණා. රස කැවිලි වර්ග අඩුවෙන් පිළියෙල කළා. මිරිස් සැරට හුරු කැවිලි වර්ග පිළියෙල කළා.

පුංචි කාලෙදිට වඩා හරි ඉක්මණින් කාලය ගත වුණා.

අපි ගෙදරින් ගියා.
අම්මලා හින්දා අවුරුද්දට ගෙදර එන්නට මම හුරු වුණා- අවුරුද්දනම් මොකක්ද, තවත් එක දවසක්...

අම්මලා වයස්ගත වෙලා, ලෙඩ වෙලා. ඉස්සර වගේ හුඟක් කැවිලි පෙවිලි හදන්නට අපහසුයි.

මං ගෙදර එන හින්දා අම්මා පුංචි භාජනයකට උඳුවැල් ටිකක් බැදලා දෙනවා. රටතොට ඇවිදලා එන මම අම්මට උපදෙස් දෙනවා: මේවට සීනි දාන්නට එපා; එතකොට රස නැහැ. කිතුල් පැණි දාන්නට ඕන!
අම්මා එකට එක කියන්නෙ නැහැ. මෙච්චර කල් මම හැදුව කෑම රස නැතිද කියලා අහන්නෙත් නැහැ. කිතුල් පැණි දාලා කැවිලි හදලා දෙනවා.

කාලයත් එක්ක අම්මලා ආගමට දහමට හුඟක් නැඹුරු වුණා.
ආමිස දේවලට නැඹුරුව අඩු වෙලා නිරාමිස දේවලට නැඹුරුව වැඩි වුණා. හැම පෝයටම සිල් ගන්නට පටන් ගත්තා. තේරුමක් නැති දේවල් බැහැර කළා.
අවුරුද්දට උදේ කෑමට කිරිබත් හැදුවා. නැකත කීයටද කියලා ගණන් ගත්තෙ නැහැ. අක්කා පරණ අවුරුද්දට ගෙනා කැවිලි පෙවිලි කිහිපයක් කෑම මේසෙ උඩට ආවා.


මට මතක විදිහට ගිය අවුරුද්දෙ....

පුරුදු පරිදි අම්මලා වෙනුවෙන් අවුරුද්දට ගෙදර ආව මම හිතේ හැටියට නිදා ගත්තා. දවල් වෙලා නැගිටලා, අතපය හිරි ඇරලා කුස්සියට ගියා. මම නොනැගිට්ටට අම්මලා උදේට කිරිබත් හදලා ඇතැයි බලාපොරොත්තු වුණා.
ඒත් ලිප උඩ තිබුණෙ බත් මාළු.

මම ටිකක් එහෙ මෙහෙ විපරම් කළා. වහලා තියෙන භාජන ඇර බැලුවා.
කොටින්ම බල්ලන්ගෙ කෑම භාජනත් විපරම් කළා: අම්මලා කාලා ඉතුරු කිරිබත් සේරම බල්ලන්ට දාලද දන්නෙ නැහැනෙ.

අම්මලා කිරිබත් ඉව්ව පාටක් නැහැ.


"ඇයි දුව?"
"කිරිබත් ඉව්වෙ නැද්ද?" මම ඇහුවා.
"නෑ. ඇයි ඔයාට කිරිබත් ඕනෙද?"
"නෑ, කමක් නෑ."
"ඕනෙනම් කිරිබතක් උයලා දෙන්නම්. වැඩිය වෙලා යන්නෙ නෑ."
"නෑ, කමක් නෑ."

ගෙදර කිරිබත් තියෙන දවසට මම උදේ ඉඳන් රෑ වෙනතුරු, එහෙම නැත්නම් කිරිබත් හැලිය ඉවර වෙනතුරු, වරින් වර කිරිබත් කනවා. පිඟානකට බෙදාගෙන නෙවෙයි. එතනින් යන එන ගමන්, වරකට කෑල්ලක් දෙකක්...
මට නිකං සාංකාව වගෙ.

අම්මා මේ සැරේ කිරිබත් උයයි, මං හිතන්නෙ.
මං අහන්නෙ නෑ අම්මගෙන්. ඒත් අම්මා උයයි මං හිතන්නෙ...

Monday, April 2, 2012

මාෂ්මෙලෝස්

ඒ කාලෙ අපි පොඩි උන්. බාලදක්ෂිකා නිල ඇඳුම තමයි ඕනෑම රස්තියාදු ගමනකට ඇන්දෙ. මොකද, එතකොට ගෙවල්වල මිනිස්සු වගේම පාරතොටේ ඉන්න මිනිස්සුත් හිතන්නෙ අපි බාලදක්ෂ වැඩකට යනවා කියලා. එදා අපි ගියෙ රස්තියාදු ගමනක්ම නෙවෙයි, හොර ගමනක්. හිතේ තිබුණෙ බයක් සැකක් නෙවෙයි, දුකක්.

අපි ගියෙ බාරයක් ඔප්පු කරන්නට! බාර වුණේ මධුරි. බාර ගැන මට කිසිම අදහසක් තිබුණෙ නැහැ.  කුමුදුනිත් ඒ ගැන විශ්වාස කළා. මමත් නිලුත් එකතු වුණේ, ඒගොල්ලන්ට එහෙම බාරයක් වෙන තැනට වැඩ සිද්ද කළේ අපි දෙන්නා හින්දා.
********************


කඳවුර සංවිධානය කිරීමේ වගකීම පැවරිලා තිබුණෙ මධුරිටත් කුමුදුනිටත්. ඒත් ඒකෙ ලොකු බරක් මමත් කැමැත්තෙන්ම බාර ගත්තා. ආහාර වට්ටෝරු සැකසීම, නොයෙක් ක්‍රියාකාරකම් සංවිධානය කිරීම, පත්‍රිකා ආදිය සඳහා චිත්‍ර ඇඳිම වගේම, අපිට හිතවත්, අපේ ජාතියෙ බාලදක්ෂිකාවන් රංචුවක් එකතු කරගන්නත් මම දායක වුණා.
අපි සේරම දාහතර දෙනෙක්.

අපිට යම් මග පෙන්වීමක් අවශ්‍යයි කියලා අපේ බාලදක්ෂිකා ආචාර්යවරිය හිතුවා. එහෙම අනවශ්‍යයි කියලා අපි හිතුවා. ඒත් මේ ලෝකය හුඟක් කුරිරුයි. මග පෙන්වීම සඳහා අපට පෙන්නන්නට බැරි කෙල්ලන් දෙන්නෙක්ව ආචාර්යවරිය තෝරාගත්තා. එක් කෙල්ලෙක් ඒ වසරෙ විභාගය සඳහා සූදානම් වෙමින් හිටියෙ. අනෙක් කෙල්ල අපේ වයසෙම වුණත්, අපට වඩා බොහොම මෝරලා!

ඉතින් අපි කඳවුරු බැඳගත්තා. ඒ අපේ ආචාර්යවරියගෙම වත්තෙ.

එතන බොහොම ලස්සන තැනක්. ඇගේ නිවස පිහිටා තිබුණෙ කඳුකරයේ රක්ෂිත වනයකට මායිම්ව. භූමියේ බෑවුමට සරිලන පරිදි මට්ටම් කිහිපයකින් යුත් නිවසෙහි හැම මට්ටමකින්ම පිටතට දොරවල් තිබුණා. පහළම මට්ටමෙහි තිබුණේ කාමර දෙකකින් හා කුස්සියකින් සමන්විත කුඩා ඇනෙක්සියක්. එහි වාසය කළේ සුදු ජාතික කාන්තාවක්.

ඇනෙක්සියේ මිදුලේ ඉදිවුණු අපේ කඳවුරු භූමිය ප්‍රධාන නිවෙසට පහසුවෙන් පෙනෙන්නෙ නැහැ. අපව දැක ගැනීමටනම්, එක්කෝ නිවසේ ප්‍රධාන මිදුලෙහි කෙළවරට පැමිණ පහත බැලිය යුතුයි. එහෙමත් නැත්නම්, දෙවන මට්ටමෙහි ඇති කාමරවල කවුළුවෙන් බැලිය යුතුයි.
මේ කාමරවල සිටියේ අපේ ආචාර්යවරියගෙ පුත්‍රයා සහ ඔහුගේ මිතුරා. ඔවුන් වරින් වර කවුළුවෙන් පහළට එබුණා. සුදු ජාතික කාන්තාව සිය අත දරුවා රැගෙන දොරකඩට පැමිණියා; අපව පෙන්වා දරුවා නැළවූවා. අපිත්  වැඩ අතරතුරම දරුවා සුරතල් කළා: "කැරපොතු පැටියෝ...."

අපට මග පෙන්වීම සඳහා පැමිණි කෙල්ලන් දෙදෙනා කඳවුරට පැමිණියේ ආහාර සඳහා පමණයි. මග පෙන්වීමට ආවානම් පහසු නොවන බව උන් දෙන්නා කලින්ම තේරුම් ගන්නට ඇති.
ආහාර සඳහා පැමිණෙනවිට උන්ගේ පිඟන්වලට කැඩුණු බිත්තර, හොදි ගංගා ආදිය බෙදා තැබීමට අප උත්සුක වුණත්, අනුනට මග පෙන්වීමට තමන් හොඳටම දක්ෂ බව පෙන්වමින් මේ කෙල්ලන් හිඳ ගත්තේ, හොඳ බිත්තර සහ යහමින් මාළු පිණි බෙදා තිබූ අනුන්ගේ පිඟන් ඉදිරියෙනුයි!

ඒ පළමු දිනයේ දිවා ආහාරය.
මධුරි කිසියම් කරුණක් නිසා ප්‍රධාන නිවස තුළට කිහිප වරක්ම දිව්වා. ගෘහපාලිකාව හා කිහිපවරක් මුණු මුණු ගෑවා. ආහාර වෙලාවෙ එකට හිඳ ආහාර නොගෙන එහෙ මෙහෙ කලබලයෙන් දුවන මධුරි දිහා ආචාර්යවරිය බැලුවෙ නොසතුටින්.

මමත් හිටියෙ නොසතුටින්. මොකද, අර හතුරු කෙල්ලන් සඳහා බෙදුව කැඩුණු බිත්තරයක් මට හම්බෙලා තිබුණ හින්දා...

මධුරි මට ඇහෙන් කතා කළා. ආහාර සපයන කණ්ඩායමේ නිසා, නැගිට එහෙ මෙහෙ යාමට මට නිදහස තිබුණා.

"හරි වැඩේ තමයි. අද දවල් අතුරුපසට ගෙනත් තිබුණු මාෂ්මෙලෝස් ටික අර වල් කොල්ලො දෙන්නා කාලා!"

ඒක මට එතරම් නරක ආරංචියක් වුණේ නෑ; මොකද මම මාෂ්මෙලෝස් කන්නෙ නැති හින්දා.

"කොහොමද උන් අතට ඒ ටික ගියෙ?"
"මෙහෙ තිබිලා කූඹි වැහුවොත් කියලා, මම ඒක ගේ ඇතුළෙන් අරන් තිබ්බා. ප්‍රේමා තමයි කිව්වෙ, පුංචි මහත්තයා ඒ ටික සේරම කෑවා කියලා."

කොල්ලාට පාඩමක් ඉගැන්විය යුතුයි. ඒත් ඊට ඉස්සර අතුරුපසට යමක් දිය යුතුයි. අපි කඩිනමින් කතා බහ කරගෙන, රාත්‍රී ආහාරය සඳහා ගෙනත් තිබුණු කෙසෙල් ඒ සඳහා ගත්තා.

දිවා ආහාරයෙන් ඉක්බිති ආචාර්යවරියත්, මග පෙන්වන කෙල්ලන් දෙදෙනාත් ප්‍රධාන නිවසට ගියා.

ඒ දිනවල අප අතේ අමතර මුදල් ගැවසුණේ නැහැ. ඒ හින්දා රාත්‍රී ආහාරය සඳහා අතුරුපස සපයා ගැනීම අපට ගැටළුවක් වුණා. ආහාරය සඳහා ආචාර්යවරිය පැමිණෙන නිසාත්, පදක්කමක් ලබා ගැනීම පිණිස සංවිධානය කෙරුණක් නිසාත්, අඩුපාඩු තබා ගැනීමට මධුරි කැමති වුණේ නැහැ. ඉතින් අපි රාත්‍රී ආහාරය සඳහා භාවිතා කළ කිරි මිරිකන ලද පොල් වලින් පොල් ටොෆී හදන්නට තීරණය කළා. අමතර සීනි නොතිබුණෙන්, අපේ තේ සඳහා වූ සීනි ඒ සඳහා භාවිතා කරන්නට වුණා.

සිද්ධිය දැනගත් අපේ කෙල්ලන් දාහතරම සීනි පරිත්‍යාගයට එකඟ වුණත්, අපි කවුරුත් නොසන්සුන්. අර කොල්ලාට පාඩමක් උගන්වන්නේ කොහොමද?
අපට පෙනෙන්නට බැරි කෙල්ලන් දෙන්නාත් මීට හවුල්යැයි අපි සැක කළා. එහෙම සැක හිතෙන්නට හේතුව කඳවුරේ කිසිම ක්‍රියාවකට සහභාගි නොවුණු උන් දෙන්නා ගෙතුළට වී අර කොල්ලන් සමග පාඩම් කිරීමයි.

අපේ කෙල්ලන් එකිනෙකා නොයෙක් වැඩ කටයුතුවල මුවාවෙන් වරින් වර ගෙතුළට රිංගුවා; ඔත්තු බැලුවා:
"අර සුදු කොල්ලගෙ නම නලින්."
"අනිකා රජීව."
"ඌනම් එච්චරම නරක පාටක් නැහැ."
"මම ශීතකරණෙ අරිනකොට නලින් හැරිලා බැලුවා. ඌ මොනවද කකා හිටියෙ..."
"අපේ මාෂ්මෙලෝස්!"
"මම යනකොට නලින් මේසෙ අස්සෙන් අනුෂ්කගෙ කකුල පාගනවා."
"ඊඊඊඊඊඊඊයා!"
"අනුෂ්කත් අනික් පැත්තට පයින් ගැහුවා!!"
"ඊඊඊඊඊඊඊඊඊඊඊඊඊඊයාආ!!"
"අර මිදුලෙ තියෙන චොපර් එක නලින්ගෙ. ඌ ඒකෙ නැගලා කොහෙද ගියා."

ඉතින් එදා හැන්දෑව වෙනවිට අපි බොහොම තොරතුරු එක්‍ රැස් කරගෙන හිටියා:
ඒ කොල්ලන් දෙන්නා ඉතා වල්ය;
උන් දෙන්නා අපට පෙන්නන්නට බැරි කෙල්ලන් සමග මොකක්දෝ මොකක්දෝ එකක් ඇත;
නිවසේ සුළු සුළු වුවමනාවන් සඳහා නලින් බයිසිකලෙන් නගරයට යන්නේය;
අපේ ආචාර්යවරිය නිදන්නේ ඉහළම මාලයේ වන අතර ඇය ළමයින් පාඩම් කරන කාමර පැත්තට නොඑන්නීය;
ගෘහ පාලිකාව වන ප්‍රේමා අපේ පැත්තේය....

ඔය වගෙ.

ඒ අතරට අපි තවත් දෙයක් සැලසුම් කළා. අපේ මාෂ්මෙලෝස් කෑව එකට ඒ කොල්ලන්ට ලැජ්ජා කරවීමට.

එදා රාත්‍රියේ ආහාරයෙන් පසු ආචාර්යවරිය යම්කිසි අවශ්‍යතාවයක් හින්දා ඉක්මණින් ගියා. ඈ ගිය පසු කඳවුරු ගිණි මැලය වටා හිඳගෙන අපි ගී කිව්වා. ඉන් එක් අංගයක් කෑම කෝච්චිය:

"කිරි-බත්, කිරි-බත්, කිරි-බත්" එක් කණ්ඩායමක් ගයනවා;
"කැවුම්- කොකිස්, කැවුම්-කොකිස්, කැවුම්-කොකිස්" ඊලඟ කණ්ඩායම ගයනවා; 

"උඳු-වැල්, උඳු-වැල්, උඳු-වැල්" අන්තිම කණ්ඩායම ගයනවා.
වෙලාව බලලා, අපි සේරම එක හඬින් කෝච්චියේ හූව නැගුවා:
 

"මාෂ් මෙලෝ.....ස්!"

ටිකක් සද්දෙ අඩුවෙන් දෙවන මාලයෙන් හඬක් නැගුණා: 


"අපි තමයි කෑවේඒඒඒ!!"

අපිට යක්ෂ කේන්තියි. කෑවා මදිවට තව ලැජ්ජාවක් නැතුව එකට එක කියන්නටත් ඉදිරිපත් වෙලා. මුන්ව තියන්නට වටිනවද? ඒ මදිවට අපට පෙන්නන්නට බැරි කෙල්ලන් දෙන්නටත් ඒක හරිම හුරතලයක්. උනුත් හිනා වෙනවා.

බොහෝ දෙනා පිඹින කල්හි අළු ඉවත්ව ගින්න වඩා හොඳින් ඇවිළේ.

සිද්ධිය ගැන කතා කරන්නට කරන්නට අපේ තරහ තව තවත් ඇවිස්සුණා.
"මුන්ට පාඩමක් උගන්නන්නට ඕන." නිලූ අවසාන තීරණය දුන්නා.
"ඔව්, ඔව්."
"ආයෙ හොරා නොකන්නම පාඩමක්."

එදා රාත්‍රියේ අපි පලි ගැනීමේ නියම සැලසුම හැදුවා.
කූඩාරම් තුනක් තිබුණට, අපි දාහතර දෙනාම එදා නිදා ගත්තෙ එකම කූඩාරමක. තුන් හතර දෙනෙකුට පමණක් සෑහෙන ඒ කූඩාරමේ අපි වටේට හිස් දාලා, මැද්දෙන් කකුල් එක උඩ එක දාගෙනයි හිටියෙ. හෙල්ලෙන්නටවත් බැහැ. ඒ මදිවට අර වල් කොල්ලන් ගැන අනියත බියකින් මධුරි වප්පිහියකුත් උස්සන් ඇවිත් කූඩාරම තුළ තියන් හිටියා. වැඩිහිටියන් ගන්නා තීරණයකට එකඟ වන කුඩාවුන් මහන්සිය නිසාම ඉක්මණින් නින්දට වැටුණා. මමත්, මධුරිත්, කුමුදුනිත්, නිලුත් කුටු කුටු ගාමින් සාකච්ඡා කළා.

පහුවදාට එළි වුණා. සාමාන්‍ය කඳවුරු ජීවිතය ඇරඹුණා.

ඔත්තු බැලීම සඳහා වරින් වර එකා දෙන්නා ප්‍රධාන නිවසට ගියා. ශීතකරණයට යමක් දැමීමට, ඉන් යමක් ගැනීමට, හැලියකට පියනක් ප්‍රේමාගෙන් ඉල්ලාගැනීමට වැනි නොයෙක් හේතු දක්වමින් කුස්සිය පැත්තෙන් පිරිසක් ගියා.

එදිනට සැලසුම් කර තිබූ කඳවුරෙහි හදිසි ක්‍රියාදාමයට සූදානම් වීමේ මුහුණුවරින් තවත් පිරිසක් ප්‍රධාන මිදුල පැත්තෙන් පාරට ගියා. පාරෙහි සිට පහත බලනවිට ඒ නිවසේ විශාල කොටසක ඔත්තු බැලිය හැකියි.

දහවල් අපේ ආචාර්යවරිය නගරයට ගියා. ප්‍රේමා කුස්සියේ වැඩ. අපේ හතුරන් පිරිස දෙවන මහලේ පාඩම් කරමින් සිටියා.

මමත් නිලුත් පිහියකුත් රැගෙන, ප්‍රධාන මිදුල හරහා ඉස්තෝප්පුවට ගොඩ වුණා. එහි කෙළවරක නවතා තිබුණේ නලීන්ගෙ චොපර් බයිසිකලය. ගෙතුළින් යමෙක් එතිදැයි මම ඔත්තු බලන අතරතුර නිලූ බයිසිකලයට "සාත්තු" කළා.

දිගු විනාඩි කිහිපයක් ගෙවුණා.
"හරි." නිලූ කිව්වෙ ඇහෙන්.

එදා මුළු හැන්දෑ වරුවම අපි හිටියෙ උනන්දුවෙන්, ප්‍රවෘත්ති අපේක්ෂාවෙන්. වරින් වර එකිනෙකා ගෙතුළට රිංගා බැලුවා ඇයි නලින් කොහෙවත් නොයන්නෙ කියලා. හෙට උදෑසනින් කඳවුර ඉවරයි. අපේ ඇස් පනාපිටම "සාධාරනය" දැකීමට අපි පුල පුලා බලා සිටියා. නිලූ කිව් පරිදි, බයිසිකලය පැදගෙන මීටර සියයක් යන්නට ලැබෙන්නෙ නැහැ....

සවස් වුණා.

අපි හිටියේ තේ සාදමින්. හදිසියෙම කෑ ගසන හඬක් ඇසුණා. රිලවුන් රංචුවක් කඳවුරු භූමිය ආක්‍රමණය කරලා. සෝදා වේලෙන්නට නවා තිබුණු හැලියක් එකෙක් උස්සගෙන ගිහිල්ලා. තවත් කිහිපදෙනෙක් කූඩාරම් තුළට රිංගන්නට වෑයම් කරනවා. බියට පත් කෙල්ලන් හූ තියනවා. ඒ අතර අපේ යකා අවුස්සමින් අර වල් කොල්ලන් කවුළුවෙන් අප දෙස බලමින් විනෝද වෙනවා.
සුදු ජාතික කාන්තාව දරුවත් වඩාගෙන පිටතට අවුත් ඔහුට රිලවුන් පෙන්වනවා.

මේ කෝලාහලය අතරතුර, පිටතට ගොස් සිටි අපේ ආචාර්යවරියත් පැමිණුනා. ඇය කඳවුරු භූමියට ආවෙ රතිඤ්ඤා කරල් කිහිපයක් රැගත් ප්‍රේමාත් සමග. ප්‍රේමා රතිඤ්ඤා කරලක් දැල්වූවා.

"ඩෝං!"

රිලවුන් මොහොතකට වැඩ නතර කරලා බැලුවා.

 සුදු ජාතික කාන්තාව අපේ ආචාර්යවරිය සමග මොකක්දෝ කතාවක්. ඇය දරුවා ආචාර්යවරිය අතට දෙනවත් එක්කම ප්‍රේමා දෙවන රතිඤ්ඤා කරලත් දැල්වූවා.
"ඩෝං!"

රිලවුන් ළමයින් විතර ගැස්සුණේ නැහැ. උන් ටිකක් ඈතට පැනලා, ඒ අවටම ගස්වලට නැග ගත්තා. අනතුර පහ වූ වහාම, නැවත පහළට බසින සූදානමෙන් ඉවසීමෙන් බලා සිටියා.

ඇතැමෙක් කම්මැළිකමට වගේ තමන් හිටිය රඹුටන් ගහේ ගෙඩි ටික සූරා දාන්නට වුණා.

"ෂිහ්! ෂිහ්!!" ප්‍රේමා කෑ ගැහුවා. ඇය එක දිගට තමන් අතේ තිබුණු රතිඤ්ඤා දල්වමින් ගස් උඩට විසි කරන්නට උත්සාහ ගත්තා. රිලවුන් වඩාත් ඉහළට නැගගෙන ඉවසීමෙන් බලා සිටියා.

"එපා ප්‍රේමා. වැඩක් නැහැ." ආචාර්යවරිය කිව්වා. "අහස් කූරු යවන්නට ඕන."
"අහස් කූරු එහෙනම් කඩෙන් ගේන්ටය කියලා පුංචි මහත්තයට කියන්නට ඕන." ප්‍රේමා කිව්වා. "ගෙදර තිබුණු ඒවා ඉවරයි."

අපි පස්වණක් ප්‍රීතියෙන් පිනා ගියා. මේ තමයි අපි බලාපොරොත්තුව සිටි ඒ සුන්දර මොහොත.

තව ටිකකින් නලීන් බයිසිකලයේ නැගී කඩේට යනු ඇති; තව ටිකකින් සලබලාං යනුවෙන් සද්දයක් එනු ඇති; තව ටිකකින්....

"එහෙනම් දැන් ඉතින් කරන්නට දෙයක් නැහැ." ආචාර්යවරිය දරුවාව ගෙට ගෙනයන්නට හැරුණා. 

"කේට් බයිසිකලෙත් අරන් ටවුමට යනවා කියලා ගියා!"

සලබලාං සද්දෙ ඇහුණෙ ඒත් එක්කමයි.
**************************

එදා හොඳටම රෑ වෙනතුරු අපි කේට්ගෙ දරුවා බලා ගත්තා. ආචාර්යවරිය අපේ තරහකාර කෙල්ලනුත් සමග කේට් රැගෙන රෝහලට ගිහින්. ප්‍රේමා දරුවාට කිරි හදා පහළට එව්වා. අපි කඳවුරෙහි කෑම ඉව්වෙ නැහැ. මධුරි දෙවියන්ට කන්නලව් කරන්නට වුණා:
"මෙහෙම දෙයක් වෙයි කියලා අපි හිතුවෙ නැහැ දෙය්යනේ. අනේ ඉක්මණට කේට්ව සනීප කරලා දෙන්න. අපි බුමුතුරුණක් පූජා කරන්නම්, මාළිගාවට...."

ඉන් පස්සෙ ඇයත් කුමුදුනිත් එකතු වෙලා නිලූටත් මටත් දොස් කියන්නට වුණා.
"තරහ ගිය පලියටම ඔහොමත් වැඩ කරනවද?"
නිලූ හොර පූසෙක් මෙන් බිම බලාගෙන හිටියා.

මම දරුවාගේ හිස අත ගෑවා.

නලීන් හා රජීව පහළට ආවෙ ඒ අතරතුර.
"ප්‍රේමා කට්ටියටම කෑම ඉව්වා. ඇවිත් කන්න."
"අපිට බඩගිනි නැහැ."
"එන්න. උයලා තියෙන්නෙ."
"අපි අරගොල්ලො එනකම් ඉන්නම්."
"නැහැ, අම්මා කිව්වා කට්ටියට කන්න කියන්න කියලා."
"අපි ගිහින් කමු නේද? නැත්නම් හරි නැහැ." කුමුදුනි කිව්වා.

අපි අදිමදි කරමින් නැගිට්ටා. රංචුවම එක ගුලියට වත්තෙ පඩිපෙළ ඔස්සේ මිදුලට නැගලා ඉස්තෝප්පුවට ගොඩ වුණා. දොර ළඟදි නලීන් ආපසු හැරිලා බිම බලාගෙන මිමිණුවා,

"අපි හිතුවෙ මාෂ්මෙලෝස් ප්‍රේමා හැදුව ඒවා කියලා. තරහ වෙන්න එපා."

Saturday, March 17, 2012

මීනා



පරිසරයේ කාෂ්ඨකබව කෙමෙන් අඩු වී නිල් පැහැය වැඩි වෙයි. අවදියෙන් එදෙස බලා සිටින්නකුගේ නෙත් ඉදිරියේ සිට පසුපසට ඇදීගොස්, නැවත ඉදිරියට පැන අලුත් අරමුණක් අල්ලාගනී. බර කල්පනාවෙක ගිලී සිටින මීනාගේ නෙත් නොසෙල්වේ. මට කාන්සි ගතියක් දැනේ.

"ටිකක් නැවතිලා යනවද?
"ම්?" මීනා හිස හරවා බලයි.
"මහන්සිනම් ටිකක් නැවතිලා යමු." මම නැවතද කියමි.
"මහන්සි නැහැ."
"කම්මැළිද?"
"නැහැ." ඈ නැවතත් අනෙක් පසට හැරෙන්නීය. "මම වීදුරුව පල්ලෙහට දාන්නද?"
"හා හා."

මම දෙපසම වීදුරු පහළ හෙළමි. තුරුලතා පිස එන නැවුම් පවන අපව සිප ගනී. නෙත් අඩවන් කරගන්නා මීනා තමන්ටම මෙන් හෙමින් මුමුණයි.


"සාලියව අල්ලගෙන තිබුණෙ මේ හරියෙදි."

මට අපහසුවක් දැනේ. ඇගේ සිත සැනසීමට යමක් කිව යුතුමුත් සුදුසු පිළිතුරක් සිහියට නොඑයි. මනෝභාවයට උචිත පරිද්දෙන් වාහනයේ වේගය බාල කිරීමට මම තීරණය කරමි.

"පව්." මීනා ශෝකාකූල හඬින් කියන්නේ මා දෙස නොබලාය.
"ඔයා දැනං හිටියද එයා මෙහෙ ඉන්න බව?"

ඇයත් දැන සිටියානම් සාලිය සැඟව සිටි තැන තව බොහෝ දෙනා දැන සිටින්නට ඇති බව සිතමින් මම අසමි.

"ඔව්. අන්තිමට මට කතා කරපු වෙලේ එයා ඇහුවා ගිහින් බාර වෙන්නද කියලා. එහෙම බාර වෙන අයට පොදු සමාවක් දෙනවා කියලා තිබුණා ඒ දවස්වල. මම එපා කිව්වා."


"කියනකොට එහෙම කිව්වත්, බාර වුණා කියලා ආරක්ෂාවක් සහතික කරන්න බෑනෙ." මා කියන්නේ මීනාගේ සිතට සහනයක් වනු පිණිසය. "හැංගිලා ඉන්න අයව රවට්ටලා එළියට ගන්නම එහෙම කියන්නත් ඇති."


"සමාව දෙන්න වැරැද්දක් කරලා නෙවෙයිනෙ. ඇරත් එහෙම කට්ටියක් විතරක් ගිහින් බාර වෙනවා කියන්නෙ තමන්ගෙ අනික් සහෝදරයන්ට විරුද්ධ වෙනවා කියන එක." මීනාගේ හඬ වඩාත් දැඩි ස්වරයක් ගනී. "එහෙම තමන්ගෙ පණ විතරක් බේරගෙන, ඊට පස්සෙ හෘද සාක්ෂියක් ඇති මිනිහෙකුට ජීවත් වෙන්න පුළුවන්ද? හැමදාම හිතින් මැරි මැරී උපදියි."

කෙනෙකුට එලෙස ජීවත් විය හැකිදැයි මම කල්පනා කර බලමි. සිත නොයෙක් අතට දිව යයි. ඉවත බලා සිටින මීනා නැවතත් සෙමින් මුමුණයි.
"පව්, මොනවා හිතුණද දන්නෙ නැහැ අන්තිම දවස්වල. කොච්චර දුක් විඳින්න ඇද්ද?"
"හ්ම්." කඩවසම් පෙණුමින් යුත් සාලිය සිය වදකයන් තුළ ඊර්ෂ්‍යාවක් ජනිත කරවීමට ඇති බව සිතමින් මම හූමිටි තබමි.

මග දෙපස නිල්ල තුනී වෙයි. කිලිටි පැහැ ගොඩනැගිලි එකිනෙක මතු වී නගරයකට අප සමීප බැව් හඟවයි. දුහුවිල්ල නැගෙනුයේ අලුතින් ඉදිවන මාවතින් විය යුතුය. අපේ සෙමින් ගමන නුරුස්සන වාහනයක් වියරුවෙන් නළාව හඬවා අපව පසුකොට යන්නේ හුස්ම හිරකරවන ඝන දුම් වළාවක් විදිමිනි.

"වීදුරු වහමු." මීනාම යෝජනා කරයි.

Saturday, March 10, 2012

මාළු

ඒ ත්‍රිකුණාමළය ආසන්නයේ වූ කුඩා වැවකි. වැව් කණ්ඩියේ සිට ඈතට විහිදෙන කුඹුරුවල ලා ගොයම් සෙමින් සැලේ. වැව් තලාව පිස එන සුළඟ සුව දනවයි. ආගන්තුකයින් වූ අපි සෙමෙන් ගමන් කරමින් සිටියෙමු.

අප ඉදිරියට ආ කුඩා කොළු රෑනකි. ඔවුන් අත බිලි පිති කිහිපයක් හා මළුද විය. විමසුම් සහගත බැලුම් දෙපසට හුවමාරු විණි.


ඔවුන් පසු කර ඉදිරියට ඇදෙන අපට තවත් බටු ඇට කොල්ලන් දෙදෙනෙක් හමු විය. ඔවුන් අතද බිලි පිත්තකි.

මද්දහනේ මුළු ගමේම කොල්ලන් මාළු බෑමට යන සෙයකි.

වැව් බැම්ම ඔස්සේ ඇදුණු වැලි පාර, වැවෙන් ඈත්ව ගම දෙසට හැරෙන සන්දියෙහි අපි නැවතුණෙමු. එතැන තරමක තණ බිස්සකි. වැව දෙසට බෑවුම් වෙන පටු අඩි පාරකි. ඒ දිගේ පහළ බසින අප ඉදිරියට ආවේ මේ දැන් අල්ලා ගත් මාළු කිණිත්තක් අතින් ගත් සෙබළුන් දෙදෙනෙකි. ඔවුහු හොර බැල්මක් හෙළා අඩියට දෙකට අප පසුකොට ගියහ.


අඩි පාර කෙළවර වූයේ ගල් තලාවකිනි. එය තරමක ගල් පව්වකින් ආවරණය වෙයි.


අප දිවා ආහාරය ගන්නේ මෙතැනය.


කතාවත් සිනහවත් මැද ආහාරකිස නිම කළ අප තවත් සුළු මොහොතක් එහි රැඳී සිට පාරට පැමිණියෙමු. පාර දිගේ අප දෙසට එනුයේ දෙවනුව අපට හමු වූ ළමයින් දෙදෙනාය. ඔවුන් අත කැඩුණු බිලිපිත්ත වෙයි. එහෙත් අනෙක් මල්ල නැත. අල්ලා ගත් මාළුවෙක්ද පෙනෙන්නට නැත. අතිනත අල්ලාගෙන පිය නගන ඔවුන්ගේ ගමන අප දුටු කල තරමක් බාල විය.






 

"අහන්න දෙයක් නෑ. අර අනික් කොලු රෑන මුන්ට ගහලා, ඇම උදුර ගන්න ඇති." ඉසව්ව පළපුරුදු ඉෂාන් කීය.

"ඔව් ඔව්. ඒක තමයි වෙන්න ඇත්තෙ."


පොඩ්ඩන් දෙදෙනා හොරගල් අහුලමින් අප පසු කර යාමට එති. අපි ශ්‍රී ලාංකීය ක්‍රමයට කතාව ඇරඹුවෙමු.


"පුතාලා මාළු බාන්න ගියාද?"


ඔවුන් බලාපොරොත්තු වූ වින්නැහියම වුණාක් මෙනි. එකට බැඳුණූ දෑත් තවත් දැඩි විණි.


"ඔව්."

"ඉතින් කෝ මාළු?"
"අල්ලන්න බැරි වුණා."

දිගටම පිළිතුරු දෙන්නේ වඩාත් උසැති කොල්ලාය. අනෙකා දෙගිඩියාවෙන් බිම බලාගෙන සිටී.


"අරගොල්ලො ඇම උදුර ගත්තද?"

"ඔව්."
"ඉතින් දැන් මොකද කරන්න යන්නෙ?"
"මුහුදු යනවා."

එය අප බලාපොරොත්තු නොවූ පිළිතුරකි. මුහුදු යන්න? මේ අඩි හතරක් උස නැති බටු ඇට කොල්ලො?

"කොහොමද මුහුදු යන්නෙ?"

"ඔරුවල."
"කලින් ගිහින් තියනවද?"
"ඔව්."
"කාත් එක්කද?"
"ඔරු තියනවා. ඒගොල්ලො එක්ක යනවා."
"ඕගොල්ලන්ව එහෙම එක්ක යනවද ලොකු මිනිස්සු?"
"ඔව්."
"ගෙවල්වලින් දන්නවද?"

එය අමතර පැනයකි. එහෙම ගෙවල්වලින් දැන ගැන්මක් අවශ්‍ය කුමකටද යන වග ඔවුනට නොතේරෙන සෙයකි.


"පුතාගෙ නම මොකක්ද?"

කොල්ලා දෙතුන් පාරක් හිතා උත්තර දුන්නේය: "මගෙ නම රාජ්. මෙයා ඇන්ටන්."

ඇන්ටන් තමන්ට වඩා අඟලක් දෙකක් උස රාජ්ගේ සිරුරට මුවා වීමට වෙර දරයි. රාජ්ද සිටිනුයේ ලොකු හදිසියකිනි. එහෙත් ඒ හදිසිය ඔවුන් විමසුමට ලක් කරන වැඩිහිටියනට නැත. සොල්දාදුවන් වූ අපේ සගයින් දෙදෙනා ඔවුනට හුරු පුරුදු ආකාරයේ සංවෘත ප්‍රශ්න විමසුමකට කොල්ලන්ව ලක් කරති. ඒ ක්‍රමයෙන් තොරතුරු ලබා ගැනීම අපහසුය.


"දෙන්නා යාළුවොද?"

"නෑයො."
එහෙම නෑදෑකමක් මුහුණුවලින් නොපෙනේ.
"මේ පහළ ගමේද?"
"මම මෙහෙ. මෙයා වවුනියාවෙ."
"ඉතින් ගෙදරින් දන්නවද ඔහොම ඕගොල්ලො මුහුදු යන බව?"
"එයා දෙමළද?"

එකවර ප්‍රශ්න දෙකක් යොමු විණි. දෙකම බැරෑරුම්ය. සිවිල් ඇඳුමින් සැරසී සිටියද අපේ සගයින් දෙදෙනාගේ සොල්දාදු පෙණූම සැඟවීම අපහසුය.


"අපි දෙන්නම සිංහල." රාජ් පිළිතුරු අමුණයි.


"ඔහු දෙමළ." අක්කා සෙමින් කියයි. මම මාතෘකාව මාරු කරමි.


"පුතාලා ඉස්කෝලෙ යනවද?"

"ඔව්."
"වයස කීයද ඔයාට?"
"මට දාහතරයි. මෙයාට දහතුනයි."

දාහතරක්? දහතුනක්?

ඔවුන්ගේ පෙණුම අනුව නවයක් දහයක් මිස ඊට වඩා වයස ඇති බවක් කිව නොහැක.

"ආහාර හිඟකම නිසා වැඩීම බාල වෙලා." අක්කා නැවත පැහැදිලි කරයි.

"ඒත් මෙච්චරම?"
"අපේ ගම්වලත් ඔහොමම තමයි. හමුදාවට බැඳෙන්න එනකොට, කොච්චර ඉන්නවද ඔහොම පොඩිවට පෙනෙන කොල්ලො. ඒත් හැඳුනුම්පත් අරන් බැලුවහම වයස හරි."

"ජාතියක් විදිහට අපේ වැඩීම බාල වෙලා." අක්කා අවධාරනයෙන් කියයි. "පරම්පරා ගානක් තිස්සෙ නිසි පෝෂණයක් නැතිකම හින්දා."

"වැඩිය ඕන නෑ, ඔයා දිහාම වුණත් බලන්නකො."
"අනේ පල!"


"ජාතියක් විදිහට අපේ වැඩීම බාල වෙලා." මටද සිතෙයි. අවුරුදු දහතුනේ දාහතරේ පොඩි ළමයින්ට මුහුදු ගොස් පෝෂණය සෙවීමට සිදුව ඇත්තේ එනිසාය.

Wednesday, March 7, 2012

කලු කුමාරයා

පවත්නා තත්වයන් යටතේ, ඉදිරි සැලසුම් සහ නොසැලසුම් අනුව, මේ දිනවල මට බළල් පැටියෙකු නේවාසික කර ගැනීමට නොහැකිය. එහෙත් වරෙක පෝෂියා මාව අයිති කර ගත්තා සේම, අද සවස පටන් කලු කුමාරයා බලහත්කාරයෙන් ජීවිතයට රිංගාගෙන සිටී.

සාමාන්‍යයෙන් ගෙයි ඉදිරිපස පූස් පැටවුන් නොසිටින නිසා කවුරුන් හෝ ගෙනත් දැමූ බළල් පැටවෙකැයි මට සිතුණි. එහෙත් බැරි වෙලාවත් පොදු චින්තනයට පටහැනිව සිතන බළල් අම්මා කෙනෙකුගේ පැටවෙකුදැයි නොදන්නා නිසා ගෙට නොගෙන කිරි පීරිසියක් පමණක් සාදා දුන්නෙමි. මුලදි කෑ ගසමින් කිරි සුවඳ සෙවූ පැටියා, අමාරුවෙන් සොයාගෙන කිරි ටික බී දැම්මේය. අනතුරුව මා බලාපොරොත්තු නොවූ පරිදි මා අසලට අවුත් කකුලෙහි දැවටී පුරු පුරු ගාන්නට විය.


පැටියා සෑහෙන පමණ පැහුණු එකෙකි. ඌ "පූස්" යනු තමන් බව දනී. කකුලෙහි දැවටෙන්නට මෙන්ම උකුළට නගින්නට, එතැනින් කරට නැග ලැග ගන්නට දනී. හය්යෙන් පුරු පුරු ගෑමට දනී. මේ නිසා සමහරවිට අහල පහල ගෙදරක හදන පැටවෙකු විය හැකියයි මට ඊලඟට සිතුණි.

කෝකටත් කියා සැමන් ටිකක් තම්බා බත් අනා දුන් කල්හි පැටවා ඇති වෙන්නට කෑවේය. අනතුරුව සෙල්ලම් කරන්නට පටන් ගත්තේය. මගේ අත හපා, ලෙව කා බැලුවේය. ගෙට අඬ ගැසූමුත් නා නිසා, මමද දොර වසා මගේ වැඩක් බලා ගතිමි. එය  මට පහසුය.

අඳුර බෝ වූ පසු පූස් පැටියාගේ හඬ වරින් වර ඈතින් නැගෙන්නට වූ හෙයින් නැවත එළියට ගොස් විපරම් කළෙමි. ඌ පෙනෙන්නට සිටියේ නැත. කිහිපවරක්ම එළියට ගොස් පූස් පූස් යයි හඬ නැගූ පසු ඈත මල් පාත්තිවල සිට කට්ට කලු ගුලිය මා වෙත දිව ආවේ හඬ නගමිනි. එහෙත් මා අසලට නෑවිත් මග නවතින්නට ඌ තීරණය කළේ අල්ලපු ගෙදර ඉදිරිපිට මිනිහෙක් සිටි නිසා විය යුතුය.

නැවත වරක් බත් අනා දීමට සිතා මා ගෙට ගිය අතරේ, එළියේ ශබ්දයක් ඇසුණි. එළියට එන මට ඇසුණේ අර එළියේ හිටි මිනිහා ගෙතුළ සිටි මිනිසෙකුට "නෑ,නෑ ආයෙත් එහාට එළෙව්වා." කියන හඬයි. සවසත් මෙලෙස පැටියා එළවා දමන්නට ඇති බැව් මට සිතුණි.

මගේ ගෙයි දොරකඩ කාඩ්බෝඩ් පෙට්ටියක්ද, වතුර කෝප්පයක්ද, කෑම පිඟානද තබා තාවකාලික නවාතැනක් සකස් කර දුන් මම ගෙට පැමිණියේ දුරකථන ඇමතුමක් ලද නිසාය. ඒ අතරතුර ත්‍රස්තවාදියා විසින් ගෙදර ආක්‍රමණය කරන්නට යෙදුණි.

ඉතින් දැන් මගේ කකුල මුල හොඳින් ලැග, ලොකු ඇස් ගෙඩි දෙක කරකවමින් මේ හොරා බලා සිටී. මා නැගිට යන වාරයක් පාසා මගේ පසුපසම දිව එයි.

හෙට ගැන සිතන්නට මට ඉඩක් නැත.

Monday, March 5, 2012

සේලයින්

රෝගීන් බලන වෙලාව එනතුරු අපි තුන්දෙනාවත් අල්ලගෙන අප්පච්චි හිටියෙ නොඉවසිල්ලෙන්. අපට කාලය ගෙවා ගන්නට පුංචි චොක්ලට් තුනකුත් අරන් දීලයි තිබුණෙ.

වාට්ටුව මට අලුත් තැනක්. අම්මා හිටියෙ හොඳින් පෙරවලා. ඇයට ඉහළින් සේලයින් බෝතලයක් එල්ලලා. අම්මා නිදි.

මම වටපිට බැලුවා. අම්මා ළඟම ඇඳේ හිටිය රෝගියාටත් සේලයින් එල්ලලා.

අම්මා අවදි වුණා. මම හෙමින් අම්මට කිට්ටු වුණා.
"අම්මා, මේ සේලයින් බෝතලේ ඉවර වුණහම මට අරන් තියා ගන්න හොඳද?"

අම්මා යන්තමින් කෙඳිරි ගාලා හා කිව්වා.

වෙලාව ඉක්මණින් ගත වුණා. අප්පච්චි අපව එක්කරගෙන ගෙදර දිව්වා. කඩියා වගේ එහෙ මෙහෙ පැනලා බත් ඉව්වා; අල හොද්දක් හැදුවා; කරවල හැදුවා. පිඟානකට බෙදාගෙන, ගුලි හද හද අපිට කැව්වා. ඊට පස්සෙ ආයෙමත් අපිව ඇදගෙන ඉස්පිරිතාලෙට දිව්වා.

අපි යනකොටත් අම්මා ඇඳේ. අම්මට ඉහළින් තවත් අලුත් සේලයින් බෝතලයක් එල්ලලා. ළඟ ඇඳේ රෝගියානම් නැගිටලා වාඩි වෙලත් හිටියා. අපේ අම්මා තවම වැතිරිලා. අම්මා ඇස් අරිනකම් බලා ඉඳලා මම කිට්ටු වුණා.
"අම්මා, උදේ සේලයින් බෝතලේ අරන් තියා ගත්තද?"
"නෑ දුව," අම්මා කිව්වා. "මට නින්ද ගිහින් හිටිය වෙලේ ඒක මාරු කරලා තියෙන්නෙ."
"එහෙනම් මේක ගලවනකොට අරන් තියා ගන්න හොඳද?"

ඊලඟට අපි අම්මා බලන්නට යනකොට අම්මට තවත් සේලයින් බෝතලයක් එල්ලලා. මම ආයෙත් අම්මගෙන් සේලයින් බෝතලේ ගැන ඇහුවා. එවර අම්මා අරන් තියා ගත් සේලයින් බෝතලේ ළඟ ඇඳේ රෝගියාව බලන්නට ආ ළමයෙක් ඉල්ලාගෙන.

මම වටපිට බැලුවා. ළඟ ඇඳේ ඒ වෙනකොට රෝගියෙක් නැහැ. සුන්දර තරුණ හෙදියක්  අසලින් ගමන් කළා. ඇගේ පා මේස්වල පුංචි රෝස මල් රඳවා තිබුණා. මම ආසාවෙන් ඒ දිහා බැලුවා. මටත් එහෙම මේස්වල රඳවා ගැනීමට රෝස මල් ඇත්නම් කියා හිතුණා.
"සනීප වෙලා ගිය කෙනෙක්ගෙ ගෙදරින් එයාට රෝස මල් දුන්නා. " මගේ නෙත් යොමු වෙලා තියෙන දිහා දුටුව අම්මා කිව්වා.
"මේ සේලයින් බෝතලේ අරන් තියා ගන්න හොඳද?" මම යන්නට පෙර අම්මාට මතක් කළා.

ඒත් ඉස්පිරිතාලෙන් එනකම්ම අම්මට මා වෙනුවෙන් සේලයින් බෝතලයක් අරන් තියා ගන්නට බැරි වුණා.

දැන් මට සේලයින් බෝතල් ඕනෙ නැහැ, මං හිතන්නෙ.

ඒත්, සැත්කම් සඳහා එන තේරෙන වයසෙ දරුවන්ගෙන් මම සමහරවිට අහනවා, "ඔයාට ගෙදර ගෙනියන්න සේලයින් බෝතලයක් දෙන්නද? සිරින්ජයක් දෙන්නද?"

සමහර දරුවන් ඒවා ආසාවෙන් ගත්තට, තවත් සමහර දරුවන් ඒවට ආස නැහැ. මම පුදුම වෙනවා.
"මේ බලන්න, මේකෙන් මෙහෙම සෙල්ලම් කරන්න පුළුවන්; වතුර විදින්න පුළුවන්." මම වතුර විදලා පෙන්නනවා.
ඒත් ඒ ළමයි ඒවා ඉවතට තල්ලු කරලා අඬනවා.


මම බොහොම කණගාටුවෙන් මේ වටිනා සෙල්ලම් බඩු ඉවත හෙළනවා.